2688
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am =Լազարյան Հովհաննես Աղազարի | name-am-aliases =Լազարև Իվան | name-ru =Лазарян Оганнес Ага...»:
{{Person
| name-am =Լազարյան Հովհաննես Աղազարի
| name-am-aliases =Լազարև Իվան
| name-ru =Лазарян Оганнес Агазарович
| name-ru-aliases =Лазарев Иван
| name-lat =
| name-en =Lazaryan Hovhannes
| name-fr =
| image =Ivan Lazarev.jpg
| birth-date =23.11.1735
| birth-place =Նոր Ջուղա, Իրան
| death-date =24.10.1801
| death-place =Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
| description =Արդյունաբերող, ռուսական պետական-քաղաքական գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1735թ. նոյեմբերի 23-ին Իրանի Նոր Ջուղա (այժմ` Սպահան) քաղաքում:
Մահացել է 1801թ. հոկտեմբերի 24-ին Ղարական Ռուսաստանի Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքում:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1760թ.` Սանկտ Պետերբուրգի առևտրական ընկերության ղեկավար:
*1774թ.` Ռուսաստանի կայսերական բանկի կառավարիչ:
*1774թ.` Եկատերինա II-ի արևելյան երկրների գծով խորհրդական:
*1780թ.` Ռուսաստանի պետական բանկի կառավարիչների խորհրդի նախագահ:
*1787-1791թթ.` ֆելդմարշալ Պոտյոմկինի քաղաքական գծով խորհրդական:
===Ձեռնարկատիրական և շինարարական գործունեությունը===
*1771թ. մարտի 3-ին Լազարյան եղբայրները բարոն Ալեքսանդր Ստրոգանովի հետ կնքել են վեց տարվա վարձկալության պայմանագիր Նովոուսոլիեյի աղահանքերի, Բլիմբաևյան շրջանի երկաթի և Դոմբյանսկի երկաթի ու պղնձի գործարանների համար:
*1778թ. Լազարյանը գնել և շահագործել է Չերմոզի երկաթի գործարանը:
*1779թ. կառուցել է Պետերբուրգի Սբ. Եկատերինա եկեղեցին:
*1780թ. Վոսիլևյան կղզում կառուցել է եկեղեցի:
*1783թ. Լազարյանը սկսում է Կիզելյան երկաթաձուլական գործարանի կառուցումը և միայն 1789թ. գործարանը հանձնվել է շահագործման:
*1784թ. կառուցել է Խոխլովյան գործարանը, որը, սակայն, չապահովեց մեծ եկանմուտներ:
*1791թ. կառուցել է Պետերբուրգի քաղաքային դպրոցը:
*Ֆրյանովյան կտորեղենի գործարանի սեփականատեր:
*Հիմնել է արևելյան լեզուների Լազարյան ճեմարանը:
*Կառուցել է Պերմի շրջանի մի քանի գործարաններ:
*Կառուցել է Սանկտ Պետերբուրգի Ռոպշինյան պալատը:
*Կառուցել է ռուսական օրիորդաց դպրոց՝ Ցարսկոյե Սելոյում:
*Կառուցել է Կիզելի և Պոլազնինոյի մետալուրգիական գործարանները:
*Կառուցել է Մոսկվայի հայ աղքատ երեխաների խնամքի և կրթության հոգաբարձուների կենտրոնը:
===Ադամանդագործությունը===
*Լազարյանի անվան հետ է կապված Ռուսական կայսրության ամենամեծ ադամանդը:
*1747թ. Նադիր շահի, արքայական թագի անբաժանելի մաս կազմող «Դերիանուր» ադամանդը, մահվանից հետո գողացվել էր:
*1768թ. երկարատև դեգերումներից հետո ադամանդն ընկնում է ջուլֆացի առևտրական Գրիգոր Շաֆրասի ձեռքը: Շաֆրասն ադամանդը պահում է Ամստերդամի բանկում. վերանվանելով ադամանդն «Ամստերդամ»:
*1773թ. Ամստերդամ ադամանդը Շաֆրազը վաճառում է Հովհաննես Լազարյանի ադամանդագործ հանդիսացող կնոջ ազգականին: Այսպես ադամանդը դարձաև «Լազարև»:
*1773թ. բարոն Օռլովը Լազարյանից ստացավ «Լազարև» ադամանդը, այս անգամ անվանելով «Օռլով»: Օռլովը նվիրել է ադամանդը կայսրուհի Եկատերինա II-ին:
==Ձեռքբերումներ==
*1786թ.` ավստրիական բարոն:
*1788թ.՝ կոմս:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր:Lazarev HH.png |
Պատկեր:LAzaryan H.PNG | Լազարյանների և ԼԱզարյան ճեմարանի պատվին թողարկված մետաղադրամ:
Պատկեր:Lazaryan VN.jpg | Հովհաննես Լազարյանին նվիրված ՀՀ փոստային նամականիշ:
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.youtube.com/watch?v=y5exK_s7Jag Հայից հայ- Լազարյան եղբայրներ:]
=Տե՛ս նաև=
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1200 Հայկական հանրագիտարան. Լազարյաններ:]
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1199&sWord=Array Հայկական հանրագիտարան. Լազարյան ճեմարան:]
*Зиновьев А., Очерк Лазаревского института с биографией учредителей института, 1863.
*Кананов Г., Очерк пятидесятилетней деятельности Лазаревского института восточных языков, 1865.
*Дмитриев А., Пермские землевладельцы Лазаревы и их преемники, 1883.
*Пыляев М., Драгоценные камни, их свойства, место нахождения и употребления, 1888.
*Мыльников А., Петр III: Ропшинская трагедия в свете новых данных 1995.
*Онучин А., Именитые люди, бароны и графы Строгановы. Пермь, 1996.
*Онучин А., Князья Абамелек и Абамелек-Лазаревы, графы и дворяне Лазаревы., Пермь, 1996.
*Мурашова Н., Мыслина А. П. Дворянские усадьбы С.-Петербургской губернии, 1999.
*Селёдкина С., Частные горные заводы в годы царствования Екатерины II, 2000.
*Пыляев М., Забытое прошлое. Окрестности Петербурга, 2002.
*Зиновьев А., Исторический очерк Лазаревского института восточных языков., 1863.
*Запарий В., Чёрная металлургия Урала. ХУ111-ХХ века., Екатеринбург, 2001.
*Корепанов Н., Чёрмозский медеплавильный, чугуноплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
*Мухин В., Кизеловский чугуноплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
*Микитюк В., Хохловский медеплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
*Шкерин В. А. Полазнинский верхний железоделательный завод // Металлургические заводы Урала. – Екатеринбург, 2001. – С. 385–386.
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
[[Category:Արդյունաբերողներ]] [[Category:Ռուսական պետական-քաղաքական գործիչներ]]
| name-am =Լազարյան Հովհաննես Աղազարի
| name-am-aliases =Լազարև Իվան
| name-ru =Лазарян Оганнес Агазарович
| name-ru-aliases =Лазарев Иван
| name-lat =
| name-en =Lazaryan Hovhannes
| name-fr =
| image =Ivan Lazarev.jpg
| birth-date =23.11.1735
| birth-place =Նոր Ջուղա, Իրան
| death-date =24.10.1801
| death-place =Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
| description =Արդյունաբերող, ռուսական պետական-քաղաքական գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1735թ. նոյեմբերի 23-ին Իրանի Նոր Ջուղա (այժմ` Սպահան) քաղաքում:
Մահացել է 1801թ. հոկտեմբերի 24-ին Ղարական Ռուսաստանի Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքում:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1760թ.` Սանկտ Պետերբուրգի առևտրական ընկերության ղեկավար:
*1774թ.` Ռուսաստանի կայսերական բանկի կառավարիչ:
*1774թ.` Եկատերինա II-ի արևելյան երկրների գծով խորհրդական:
*1780թ.` Ռուսաստանի պետական բանկի կառավարիչների խորհրդի նախագահ:
*1787-1791թթ.` ֆելդմարշալ Պոտյոմկինի քաղաքական գծով խորհրդական:
===Ձեռնարկատիրական և շինարարական գործունեությունը===
*1771թ. մարտի 3-ին Լազարյան եղբայրները բարոն Ալեքսանդր Ստրոգանովի հետ կնքել են վեց տարվա վարձկալության պայմանագիր Նովոուսոլիեյի աղահանքերի, Բլիմբաևյան շրջանի երկաթի և Դոմբյանսկի երկաթի ու պղնձի գործարանների համար:
*1778թ. Լազարյանը գնել և շահագործել է Չերմոզի երկաթի գործարանը:
*1779թ. կառուցել է Պետերբուրգի Սբ. Եկատերինա եկեղեցին:
*1780թ. Վոսիլևյան կղզում կառուցել է եկեղեցի:
*1783թ. Լազարյանը սկսում է Կիզելյան երկաթաձուլական գործարանի կառուցումը և միայն 1789թ. գործարանը հանձնվել է շահագործման:
*1784թ. կառուցել է Խոխլովյան գործարանը, որը, սակայն, չապահովեց մեծ եկանմուտներ:
*1791թ. կառուցել է Պետերբուրգի քաղաքային դպրոցը:
*Ֆրյանովյան կտորեղենի գործարանի սեփականատեր:
*Հիմնել է արևելյան լեզուների Լազարյան ճեմարանը:
*Կառուցել է Պերմի շրջանի մի քանի գործարաններ:
*Կառուցել է Սանկտ Պետերբուրգի Ռոպշինյան պալատը:
*Կառուցել է ռուսական օրիորդաց դպրոց՝ Ցարսկոյե Սելոյում:
*Կառուցել է Կիզելի և Պոլազնինոյի մետալուրգիական գործարանները:
*Կառուցել է Մոսկվայի հայ աղքատ երեխաների խնամքի և կրթության հոգաբարձուների կենտրոնը:
===Ադամանդագործությունը===
*Լազարյանի անվան հետ է կապված Ռուսական կայսրության ամենամեծ ադամանդը:
*1747թ. Նադիր շահի, արքայական թագի անբաժանելի մաս կազմող «Դերիանուր» ադամանդը, մահվանից հետո գողացվել էր:
*1768թ. երկարատև դեգերումներից հետո ադամանդն ընկնում է ջուլֆացի առևտրական Գրիգոր Շաֆրասի ձեռքը: Շաֆրասն ադամանդը պահում է Ամստերդամի բանկում. վերանվանելով ադամանդն «Ամստերդամ»:
*1773թ. Ամստերդամ ադամանդը Շաֆրազը վաճառում է Հովհաննես Լազարյանի ադամանդագործ հանդիսացող կնոջ ազգականին: Այսպես ադամանդը դարձաև «Լազարև»:
*1773թ. բարոն Օռլովը Լազարյանից ստացավ «Լազարև» ադամանդը, այս անգամ անվանելով «Օռլով»: Օռլովը նվիրել է ադամանդը կայսրուհի Եկատերինա II-ին:
==Ձեռքբերումներ==
*1786թ.` ավստրիական բարոն:
*1788թ.՝ կոմս:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր:Lazarev HH.png |
Պատկեր:LAzaryan H.PNG | Լազարյանների և ԼԱզարյան ճեմարանի պատվին թողարկված մետաղադրամ:
Պատկեր:Lazaryan VN.jpg | Հովհաննես Լազարյանին նվիրված ՀՀ փոստային նամականիշ:
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.youtube.com/watch?v=y5exK_s7Jag Հայից հայ- Լազարյան եղբայրներ:]
=Տե՛ս նաև=
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1200 Հայկական հանրագիտարան. Լազարյաններ:]
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1199&sWord=Array Հայկական հանրագիտարան. Լազարյան ճեմարան:]
*Зиновьев А., Очерк Лазаревского института с биографией учредителей института, 1863.
*Кананов Г., Очерк пятидесятилетней деятельности Лазаревского института восточных языков, 1865.
*Дмитриев А., Пермские землевладельцы Лазаревы и их преемники, 1883.
*Пыляев М., Драгоценные камни, их свойства, место нахождения и употребления, 1888.
*Мыльников А., Петр III: Ропшинская трагедия в свете новых данных 1995.
*Онучин А., Именитые люди, бароны и графы Строгановы. Пермь, 1996.
*Онучин А., Князья Абамелек и Абамелек-Лазаревы, графы и дворяне Лазаревы., Пермь, 1996.
*Мурашова Н., Мыслина А. П. Дворянские усадьбы С.-Петербургской губернии, 1999.
*Селёдкина С., Частные горные заводы в годы царствования Екатерины II, 2000.
*Пыляев М., Забытое прошлое. Окрестности Петербурга, 2002.
*Зиновьев А., Исторический очерк Лазаревского института восточных языков., 1863.
*Запарий В., Чёрная металлургия Урала. ХУ111-ХХ века., Екатеринбург, 2001.
*Корепанов Н., Чёрмозский медеплавильный, чугуноплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
*Мухин В., Кизеловский чугуноплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
*Микитюк В., Хохловский медеплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
*Шкерин В. А. Полазнинский верхний железоделательный завод // Металлургические заводы Урала. – Екатеринбург, 2001. – С. 385–386.
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
[[Category:Արդյունաբերողներ]] [[Category:Ռուսական պետական-քաղաքական գործիչներ]]
