Լազարյան Հովհաննես Աղազարի

Hayazg-ից
Լազարյան Հովհաննես Աղազարի
Лазарян Оганнес Агазарович
Ivan Lazarev.jpg
Այլ անուններ: Լազարև Իվան
Անգլերեն: Lazaryan Hovhannes
Հայերեն: Լազարյան Հովհաննես Աղազարի
Ծննդյան տարեթիվը: 23.11.1735
Ծննդավայրը: Նոր Ջուղա, Իրան
Մահվան տարեթիվը: 24.10.1801
Մահվան վայրը: Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ:
Արդյունաբերող, ռուսական պետական-քաղաքական գործիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1735թ. նոյեմբերի 23-ին Իրանի Նոր Ջուղա (այժմ` Սպահան) քաղաքում:

Մահացել է 1801թ. հոկտեմբերի 24-ին Ցարական Ռուսաստանի Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքում:

Աշխատանքային գործունեություն

  • 1760թ.` Սանկտ Պետերբուրգի առևտրական ընկերության ղեկավար:
  • 1774թ.` Ռուսաստանի կայսերական բանկի կառավարիչ:
  • 1774թ.` Եկատերինա II-ի արևելյան երկրների գծով խորհրդական:
  • 1780թ.` Ռուսաստանի պետական բանկի կառավարիչների խորհրդի նախագահ:
  • 1787-1791թթ.` ֆելդմարշալ Պոտյոմկինի քաղաքական գծով խորհրդական:

Ձեռնարկատիրական և շինարարական գործունեությունը

  • 1771թ. մարտի 3-ին Լազարյան եղբայրները բարոն Ալեքսանդր Ստրոգանովի հետ կնքել են վեց տարվա վարձկալության պայմանագիր Նովոուսոլիեյի աղահանքերի, Բլիմբաևյան շրջանի երկաթի և Դոմբյանսկի երկաթի ու պղնձի գործարանների համար:
  • 1778թ. Լազարյանը գնել և շահագործել է Չերմոզի երկաթի գործարանը:
  • 1779թ. կառուցել է Պետերբուրգի Սբ. Եկատերինա եկեղեցին:
  • 1780թ. Վոսիլևյան կղզում կառուցել է եկեղեցի:
  • 1783թ. Լազարյանը սկսում է Կիզելյան երկաթաձուլական գործարանի կառուցումը և միայն 1789թ. գործարանը հանձնվել է շահագործման:
  • 1784թ. կառուցել է Խոխլովյան գործարանը, որը, սակայն, չապահովեց մեծ եկանմուտներ:
  • 1791թ. կառուցել է Պետերբուրգի քաղաքային դպրոցը:
  • Ֆրյանովյան կտորեղենի գործարանի սեփականատեր:
  • Հիմնել է արևելյան լեզուների Լազարյան ճեմարանը:
  • Կառուցել է Պերմի շրջանի մի քանի գործարաններ:
  • Կառուցել է Սանկտ Պետերբուրգի Ռոպշինյան պալատը:
  • Կառուցել է ռուսական օրիորդաց դպրոց՝ Ցարսկոյե Սելոյում:
  • Կառուցել է Կիզելի և Պոլազնինոյի մետալուրգիական գործարանները:
  • Կառուցել է Մոսկվայի հայ աղքատ երեխաների խնամքի և կրթության հոգաբարձուների կենտրոնը:

Ադամանդագործությունը

  • Լազարյանի անվան հետ է կապված Ռուսական կայսրության ամենամեծ ադամանդը:
  • 1747թ. Նադիր շահի, արքայական թագի անբաժանելի մաս կազմող «Դերիանուր» ադամանդը, մահվանից հետո գողացվել էր:
  • 1768թ. երկարատև դեգերումներից հետո ադամանդն ընկնում է ջուլֆացի առևտրական Գրիգոր Շաֆրասի ձեռքը: Շաֆրասն ադամանդը պահում է Ամստերդամի բանկում. վերանվանելով ադամանդն «Ամստերդամ»:
  • 1773թ. Ամստերդամ ադամանդը Շաֆրազը վաճառում է Հովհաննես Լազարյանի ադամանդագործ հանդիսացող կնոջ ազգականին: Այսպես ադամանդը դարձաև «Լազարև»:
  • 1773թ. բարոն Օռլովը Լազարյանից ստացավ «Լազարև» ադամանդը, այս անգամ անվանելով «Օռլով»: Օռլովը նվիրել է ադամանդը կայսրուհի Եկատերինա II-ին:

Ձեռքբերումներ

  • 1786թ.` ավստրիական բարոն:
  • 1788թ.՝ կոմս:

Նկարներ

Տեսանյութեր

Տե՛ս նաև

  • Հայկական հանրագիտարան. Լազարյաններ:
  • Հայկական հանրագիտարան. Լազարյան ճեմարան:
  • Зиновьев А., Очерк Лазаревского института с биографией учредителей института, 1863.
  • Кананов Г., Очерк пятидесятилетней деятельности Лазаревского института восточных языков, 1865.
  • Дмитриев А., Пермские землевладельцы Лазаревы и их преемники, 1883.
  • Пыляев М., Драгоценные камни, их свойства, место нахождения и употребления, 1888.
  • Мыльников А., Петр III: Ропшинская трагедия в свете новых данных 1995.
  • Онучин А., Именитые люди, бароны и графы Строгановы. Пермь, 1996.
  • Онучин А., Князья Абамелек и Абамелек-Лазаревы, графы и дворяне Лазаревы., Пермь, 1996.
  • Мурашова Н., Мыслина А. П. Дворянские усадьбы С.-Петербургской губернии, 1999.
  • Селёдкина С., Частные горные заводы в годы царствования Екатерины II, 2000.
  • Пыляев М., Забытое прошлое. Окрестности Петербурга, 2002.
  • Зиновьев А., Исторический очерк Лазаревского института восточных языков., 1863.
  • Запарий В., Чёрная металлургия Урала. ХУ111-ХХ века., Екатеринбург, 2001.
  • Корепанов Н., Чёрмозский медеплавильный, чугуноплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
  • Мухин В., Кизеловский чугуноплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
  • Микитюк В., Хохловский медеплавильный и железоделательный завод, Екатеринбург, 2001.
  • Шкерин В. А. Полазнинский верхний железоделательный завод // Металлургические заводы Урала. – Екатеринбург, 2001. – С. 385–386.
  • Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005: