50
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
}}
=Կենսագրություն=
Մխիթար Գոշը ծնվել է 1120-ական թթ. Գանձակում (այշմ՝ Գյանջա, Ադրբեջան): Սկզբնական կրթությունը ստացել է ծննդավայրում: Ձեռնադրվել է կուսակրոն քահան: Աշակերտել է Հովհաննես Տավուշեցուն և ուրիշ գիտնականներին, ստացել վարդապետի կոչում: Մեկնել է Կիլիկիա. թաքցնելով վարդապետի աստիճանը՝ ուսանել է Սև լեռան Լեռան երևելի գիտնականների մոտ, վերստին ստացել վարդապետի աստիճան: Վերադերձել է նախ Գանձակ; Այստեղ Աղվանից Ստեփանոս կաթողիկոսի և Մխիթար Գոշի հարաբերությունները լարվում են այնքան, ապա տեղափոխվել որ կաթողիկոսը Գոշին վնաս պատճառելու համար դիմում է մահմեդական իշխանների օգնությանը: Այս հալածանքների պատճառով Գոշը տեղափոխվում է Հաթերքի իշխան Վախթանգի մոտ՝ Խաչեն, այնտեղից էլ՝ Գետիկի վանք: Վանքի՝ երկրաշարժից ավերվելուց հ հետո Զաքարե Բ Մեծ և Իվանե Ա իշխանների հովանավորությամբ Գետիկից ոչ հեռու կառուցել է Նոր Գետիկի վանքը և վայելել է իբրև <<այր իմաստուն, վարդապետական ուսմամբ հռչակեալ>>, եղել է նաև Զաքարե Երկայնաբազուկի խոստովանահայրն ու խորհրդատուն: Նրա գրչին են պատկանում մատենագրության զանազան ճյուղերին վերաբերող մոտ մեկ տասնյակ աշխատություններ. <<Համառօտ մեկնուիւն մարգարէութեան Երեմիայի>>, <<Ողբք ի վերայ բնութեանս՝ ի դիմաց Ադամայ առ որդիս նորա>>, <<Յայտարարութւն ուղղափառութեան հաւատոյ ընդդէմ ամենայն հերձուածողաց՝ ի խնդրոյ մեծ զօրավարին Զաքարէի և եղբօր իւրոյ>>, <<Թուղթ խրատականք>>, <<Շարք հայրապետացն Աղուանից>>, աղոթքներ (<<Վկայութիւն սրբոյն Խորովայ>>), առակներ [<<Գիրք դատաստանին>> (<<Դատաստանագիրք հայոց>>)]:
Մխիթար Գոշի <<Գիրք դատաստանինՆ>> միջնադարյան իրավունքի հայկական հուշարձան է: Կազմվել է 1184-ին: Բաղկացած է նախադրությունից (10 գլուխ) և 151 հոդվածներից: Աղբյուրներն են հայոց կանոնները, սովորութային իրավունքները: Կիրառվել է բուն Հայաստանում և հայկական գաղթավայրերում՝ Լեհաստանում, Աստրախանում, Վրաստանում, Սուդանում (առ այսօր) ևն: Առաջին անգամ հրատարակել է Վ. Բաստամյանը՝ 1880-ին: Թարգմանվել է լատիներեն, ղփչաղերեն, վրացերեն, ռուսերեն: Ընդգրկում է իրավունքի
բոլոր ճյուղերն ու ինստիտուտները, հասարակական հարաբերությունների բազմազան բնագավառները՝ քրեական, քաղաքացիական, ամուսնաընտանեկան, դատական և պետության իրավունքները: Գիրքն արժանավոր տեղեկություններ է հաղորդում նաև հայ ժողովրդի կյանքի ու կենցաղի մասին: Դատաստանագրքի շուրջ 40 ձեռագիր, այդ թվում ՝ հնագույնը պահվում է Մատենադարանում:
==Աշխատանքային գործունեություն==
* Եղել է Նոր Գետիկում իր հիմնադրած դպրոցի ուսուցչապետը:
==Այլ==
*Գոշի կենսագիրը համարվում է Կիրակոս Գանձակեցին: Ըստ Գանձակեցու Մխիթարին <<Մականունով այսպես՝ Գոշ էին կոչում նրան, որովհետև շատ քիչ էին նրա մազերը>>
=Նկարներ=
[[Category:թեգ1առակագիր]] [[Category:թեգ2օրենսդիր]]
