50
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
=Կենսագրություն=
Մխիթար Գոշը ծնվել է 1120-ական թթ. Գանձակում (այշմ՝ Գյանջա, Ադրբեջան): Սկզբնական կրթությունը ստացել է ծննդավայրում: Ձեռնադրվել է կուսակրոն քահան: Աշակերտել է Հովհաննես Տավուշեցուն և ուրիշ գիտնականներին, ստացել վարդապետի կոչում: Մեկնել է Կիլիկիա. թաքցնելով վարդապետի աստիճանը՝ ուսանել է Սև լեռան երևելի գիտնականների մոտ, վերստին ստացել վարդապետի աստիճան: Վերադերձել է նախ Գանձակ, ապա տեղափոխվել Խաչեն, այնտեղից էլ՝ Գետիկի վանք: Վանքի՝ երկրաշարժից ավերվելուց հ հետո Զաքարե Բ Մեծ և Իվանե Ա իշխանների հովանավորությամբ Գետիկից ոչ հեռու կառուցել է Նոր Գետիկի վանքը և վայելել է իբրև <<այր իմաստուն, վարդապետական ուսմամբ հռչակեալ>>, եղել է նաև Զաքարե Երկայնաբազուկի խոստովանահայրն ու խորհրդատուն: Նրա գրչին են պատկանում մատենագրության զանազան ճյուղերին վերաբերող մոտ մեկ տասնյակ աշխատություններ. <<Համառօտ մեկնուիւն մարգարէութեան Երեմիայի>>, <<Ողբք ի վերայ բնութեանս՝ ի դիմաց Ադամայ առ որդիս նորա>>, <<Յայտարարութւն ուղղափառութեան հաւատոյ ընդդէմ ամենայն հերձուածողաց՝ ի խնդրոյ մեծ զօրավարին Զաքարէի և եղբօր իւրոյ>>, <<Թուղթ խրատականք>>, <<Շարք հայրապետացն Աղուանից>>, աղոթքներ (<<Վկայութիւն սրբոյն Խորովայ>>), առակներ [<<Գիրք դատաստանին>> (<<Դատաստանագիրք հայոց>>)]:
բոլոր ճյուղերն ու ինստիտուտները, հասարակական հարաբերությունների բազմազան բնագավառները՝ քրեական, քաղաքացիական, ամուսնաընտանեկան, դատական և պետության իրավունքները: Գիրքն արժանավոր տեղեկություններ է հաղորդում նաև հայ ժողովրդի կյանքի ու կենցաղի մասին: Դատաստանագրքի շուրջ 40 ձեռագիր, այդ թվում ՝ հնագույնը պահվում է Մատենադարանում:
Եթե հասարակական կյանքում տեղի ունեցած փոփոխությունները,