9011
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
| name-am = Սրբուհի Տյուսաբ
| name-am-aliases = Սրբուհի Վահանյան
| name-ru = Фамилия Имя ОтчествоСрбуи Тюсаб| name-ru-aliases = Фамилия Имя Отчество2Србуи
| name-lat =
| name-en = Surname Name
| image = Boy.jpg
| birth-date = 1841
| birth-place = ՔաղաքԿոստանդնուպոլիս, ՊետությունԹուրքիա
| death-date = 03.01.1901
| death-place = ՔաղաքԿոստանդնուպոլիս, ՊետությունԹուրքիա
| description = Արևմտահայ գրող, բանաստեղծ, հրապարակախոս և հասարակական-մանկավարժական գործիչ:
}}
Ծնվել է 1841թ. Թուրքիայի Կոստանդնուպոլիս քաղաքի Միջագյուղ (Օրթագյուղ, Օրթաքյոյ) թաղամասում:
Մահացել է 1901թ. հունվարի 3(16)-ինԹուրքիայի Կոստանդնուպոլիս քաղաքում:
==Կրթություն==
*Գրողը կնոջը համարել է «ողորմելի զոհ», ում առաջ փակ են «ամեն ազատ շավիղ», ծաղրել է Ֆրանսիական հեղափոխության հռչակած «ազատություն և հավասարություն» սկզբունքները, որոնք «պարզապես ահագին բառեր են»: Տյուսաբի կարծիքով կինը կարող է ազատություն նվաճել լուսավորվելու, նախապաշարմունքների դեմ պայքարելու և աշխատելու միջոցով: Տյուսաբի հայացքները հուզել են ժամանակի արևմտահայ հասարակական գործիչներին: Մի շարք մտավորականներ (Ռ. Պերպերյան, Գ. Զոհրապ, Հ. Պարոնյան, Գ. Չիլինկիրյան, Մ. Մամուրյան, Ե. Տեմիրճիպաշյան և այլք) հանդես են եկել մամուլում, արտահայտել նպաստավոր կամ մերժողական կարծիքներ: Տյուսաբը շարունակել է իր ծավալած պայքարը, քննադատությանը պատասխանել «Սիրանույշ» (1884) և «Արաքսիա կամ Վարժուհին» (1887) վեպերով: Դրանցից առաջինում նա ցույց է տվել իր հռչակած գաղափարների անհարիրությունը իրականությանը, պաշտպանել ազատ սիրո իրավունքը, մերժել բռնի ամուսնությունը, իսկ երկրորդում փորձել է հիմնավորել այն գաղափարը, որ կնոջ ազատագրության կարևոր նախապայմանը աշխատանքն է, որ կարող է «անկախ վիճակ» ստեղծել նրա համար: Նրա երկերով ոգևորված են եղել նաև Զապել Եսայանն ու Արշակուհի Ճեզվեճյանը, իսկ դրանցում տեղ գտած գաղափարները հետագայում արժանացել են Շիրվանզադեի և այլոց ուշադրությանը:
==Քաղվածքներ==
*Թույներից լավ դեղեր են պատրաստում, բայց թույների շնորհիվ չէ, որ մենք ապրում ենք:
*Գրիչը ճշմարտության գործիքն ըլլալու է. ինչ փույթ եթե հալածվի և դատապարտվի:
*Անիրավության և նախապաշարման թշնամին եմ. հետևապես սրտմտելով կը տեսնեմ այն շղթաները, որով կանացի սեռը կաշկանդված է, այնպես որ կնոջ ո՛չ խոսքը, ո՛չ գործը և ո՛չ շարժումը բնական է կամ ճշմարիտ, և միթե լուծի ներքև ճշմարտությունը կրնա՛ ապրիլ երբեք:
*Զի ամեն ոք իրականապես կրնա սիրել բայց ինչ որ ճանչցած և գնահատած է:
==Ձեռքբերումներ==
*2008թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
*Սրբուհի Տյուսաբ, Սիրանույշ, վեպ, 1884:
*Սրբուհի Տյուսաբ, Արաքսիա կամ Վարժուհին, վեպ, 1887:
*Սրբուհի Տյուսաբ, Երկեր, Երևան, 1959:
*Սրբուհի Տյուսաբ, Երկեր, Երևան, 1981:
==Հոդվածներ==
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
*Ալպոյաճյան Ա., Ուսումնասիրութիւն Սրբուհի Տիւսաբի, Վենետիկ, 1901:
*Շարուրյան Ա., Սրբուհի Տյուսաբ. Կյանքը և ստեղծագործությունը, 250 էջ, Երևան, 1963:
*Արդի հայ գրականութիւն, Բեյրութ, էջ 134–138:
*[http://wwwhpj.exampleasj-oa.org Հեղինակի Ազգանուն Աam/312/ Սրբուհի Տյուսաբ. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005Պատմա-բանասիրական հանդես:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
[[Category:թեգ1]] [[Category:թեգ2]]
