9011
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
| name-lat =
| name-en = Frangyan Yervand
| name-en-aliases = Frangian Yervand
| name-fr =
| image = Boy.jpg
==Կրթություն==
1913թ. ավարտել է Բեռլինի համալսարանը:
==Ձեռքբերումներ==
Փիլիսոփայության պատմությանը բնորոշ է «միարմատեան» և «երկարմատեան» վարդապետությունների՝ մոնիզմի և դուալիզմի հակադրությունը: Նրա կարծիքով՝ մատերիալիզմը և իդեալիզմը չեն բավարարում որոնող ու քննադատող մտքին, անհրաժեշտ է մի երրորդ ուղղություն, որը զերծ է այս երկուսի հիմնական թերություններից: Այդպիսի ուղղություն է «համադրական մոնիզմի» կամ քննադատական ռեալիզմի փիլիսոփայությունը, ըստ որի՝ ճանաչողության հիմքում ընկած է փորձը՝ որպես արդյունք «եսի» և «միջավայրի» փոխհարաբերության: Մատերիան և հոգին, օբյեկտը և սուբյեկտը հանդես են գալիս որպես փորձի համարժեք անդամներ. «Նիւթական գոյակը չէր կարող աւելի շուտ տրուած լինել, քան հոգեկանը: Մէկն առանց միւսի՝ անմտածելի է եւ անհասկանալի»:
Այս սկզբունքով Ֆրանգյանը բացատրում է նաև տնտեսական և հոգևոր կյանքի, տնտեսության ու գաղափարախոսության փոխհարաբերությունը և մերժում Մարքսի «տնտեսական մատերիալիզմի» այն դրույթը, թե հասարակության զարգացումը կախված է բացառապես նյութական գործոնների, այն է՝ արտադրողական ուժերի զարգացումից: Ըստ նրա՝ հասարակական զարգացման հարցում մեծ է սուբյեկտիվ գործոնների՝ գիտակցության ձևերի, գաղափարախոսության դերը:
=Մատենագիտություն=
*Ֆրանգյան Ե., Ատրպատական, ԹուրքիաԹիֆլիս, 1905:
*Ֆրանգյան Ե., Փիլիսոփայական նամականի, «Գործ», 1908, № 19,22,25,46:
*Ֆրանգյան Ե., Ն. Կ. Միխայլովսկին որպէս փիլիսոփայ եւ սոցիոլոգ, Երևան, 1911:
