6481
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
==Ձեռքբերումներ==
*2008թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:*2009թ.՝ Ակադեմիայի իսկական անդամ:*2012թ.՝ շքանշան «Վիլյամ Սարոյան»Ամենայն հայոց բանաստեղծ:
==Այլ==
*Թումանյանը սկսել է ստեղծագործել 1880-ական թթ. կեսից: Որպես բանաստեղծ հայտնի է դարձել 1890-ական թթ.՝ «Բանաստեղծություններ» հավաքածուի (1-2 հատոր) լույս տեսնելուց հետո:
*Թումանյանն իր ստեղծագործություններով հեղաշրջում է կատարել հայ բազմադարյան գրականության մեջ: Նրա լեզուն և մտածողությունը պարզ են, ժողովրդական։ Նա խորությամբ է արտացոլել հայ ժողովրդի հոգեբանությունը, մտքերն ու ձգտումները: Թումանյանն իր քնարերգության մեջ արծարծել է հայրենասիրական, սոցիալական, քաղաքական, փիլիսոփայական, սիրային թեմաներ:
*1921թ. աշնանը Թումանյանը մեկնում է Կոստանդնուպոլիս՝ հայ գաղթականների համար օգնություն գտնելու նպատակով: Մի քանի ամիս մնալով այնտեղ նա վերադառնում է հիվանդացած: 1922թ. տարած վիրահատությունից հետո Թումանյանի ինքնազգացողությունը լավանում է, սակայն սեպտեմբերին հիվանդությունը դարձյալ իրեն զգացնել է տալիս: Թումանյանին տեղափոխում են Մոսկվայի հիվանդանոցներից մեկը, սակայն 1923թ. մարտի 23-ին, 54 տարեկան հասակում Հովհաննես Թումանյանը վախճանվում է:
*Թաղված է Թբիլիսիի Խոջիվանքի պանթեոնում:
*Թումանյանի բազմաթիվ երկեր թարգմանվել են ռուսերեն, ուկրաիներեն, բելառուսերեն, վրացերեն, տաջիկերեն, ուզբեկերեն, լիտվերեն, անգլերեն, պարսկերեն, իտալերեն, իսպաներեն, հունարեն, արաբերեն, ճապոներեն, շվեդերեն, չինարեն, ղազախերեն և այլ լեզուներով:
*1980թ. սահմանվել է Հայաստանի գրողների միության Թումանյանի անվան ամենամյա մրցանակը:
*1957թ. օպերայի և բալետի թատրոնի շենքի առջև՝ Թատերական հրապարակում, կանգնեցվել է նրա հուշարձանը:
*Հայաստանում կա Թումանյանի երկու թանգարան՝ տուն-թանգարանը ծննդավայր Դսեղում և Երևանում: Վերջինս բացվել է 1953թ.:
*ՀՀ 5-հազարանոց թղթադրամի վրա պատկերված է Թումանյանի դիմանկարը:
*Ի պատիվ Հովհաննես Թումանյանի են անվանվել փողոցներ, գյուղեր, Վանաձորի պետական մանկավարժական ինստիտուտը, Երևանի տիկնիկային թատրոնը և այլն: Կա Թումանյանի հրապարակ (Площадь Туманяна) Մոսկվայի Հյուսիսային Վարչական շրջանում:
===Հովհաննես Թումանյանի ստեղծագործությունների հիման վրա նկարահանված ֆիլմեր===
*Անուշ, Ի. Պերեստիանի, համր կինո (1930):
*Գիքոր, Ա. Մարտիրոսյան, համր կինո (1934):
*Տերն ու ծառան, Դ. Քեոսեյան, Հայֆիլմ (1962):
*Ախթամար, Ե. Մարտիրոսյան, Հայֆիլմ (1969):
*Աղքատի պատիվը, Բ. Հովհաննիսյան, Ա. Սամվելյան, Հայֆիլմ (1969):
*Չախչախ թագավորը, Դ. Քեոսեյան;, Հայֆիլմ (1969):
*Սուտլիկ որսկանը, Արամայիս Սարգսյան, Հայֆիլմ (1969):
*Սովի ժամանակից, Է. Մարտիրոսյան, Հայֆիլմ (1974):
*Գիքոր, Ս. Իսրաելյան, Հայֆիլմ (1982):
*Капля меда, Հենրիխ Մալյան, ռուսերեն, Հայֆիլմ (1982):
===Հովհաննես Թումանյանի ստեղծագործությունների հիման վրա նկարահանված մուլֆիլմեր===
*Մի կաթիլ մեղրը, Վ. Պոդպոմոգով (1968):
*Փարվանա, Վ. Պոդպոմոգով (1968):
*Սուտլիկ որսկանը, Է. Բադալյան (1969):
*Ձախորդ Փանոսը, Ս. Գալստյան (1980):
*Կիկոսի մահը, Ռոբերտ Սահակյանց (1986):
*Քաջ Նազարը, Ռոբերտ Սահակյանց (1986):
=Նկարներ=
*Թումանյան Հ., Աղավնու վանքը, 1913:
*Թումանյան Հ., Թագավորն ու չարչին, 1917:
==Լեգենդներ==
*Թումանյան Հ., Շունն ու կատուն:
*Թումանյան Հ., Անբախտ վաճառականները:
[[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Արձակագիրներ]] [[Category:Ազգային գործիչներ]] [[Category:Հասարակական գործիչներ]]
