6701
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
*Հայրը՝ Անակ Պարթևը, Խոսրով Ա-ի սպանողներից էր, ինչի համար Անակի ողջ ընտանիքը սրատվել էր:Ստնտու Սոփիան մեկամյա Սուրենին փախցրել էր Կեսարիա, որտեղ նա մկրտվել է քրիստոնյա՝ Գրիգոր (հունարեն՝ արթուն, հսկող) անունով:
*Կյանքի վերջին տարիներին հայրապետական գործը հանձնելով Արիստակեսին՝ Գրիգոր Լուսավորիչն անցել է ճգնակեցության՝ Դարանաղի գավառի Սեպուհ լեռան Մանեի այրում, որտեղ և վախճանվել է: Վրթանես Ա Պարթևի կաթողիկոսության ժամանակ նշխարները վերաթաղել են նույն գավառի Թորդան գյուղում՝ Լուսավորչի տոհմական կալվածքում:
*Գրիգոր Լուսավորչի անունով պահպանվել են 23 կրոնաբարոյախոսական ճառ պարունակող «Յաճախապատումը», մի քանի երկասիրություններ և կանոններ: Նրան են պատկանում նաև Միկիայի Ա տիեզերական ժողովին (325) մասնակցած Արիստակես Պարթևի բերած Նիկիական կանոններում կատարված հավելումները: Գրիգոր Լուսավորչին են վերագրում Խորհրդատետր-Պատարագամատույցը, մի շարք ծիսամատյանների նախնական խմբագրումը:
*Հայաստանում Գրիգոր Լուսավորչի նշխարից մնացած միակ սրբությունը Լուսավորչի Աջն է, որը նաև հայրապետական իշխանության գլխավոր պաշտոնական նշանակն է, և պարտադիր է նրա առկայությունը կաթողիկոսարանում:
*Գրիգոր Լոսավորչի մասունքների մեջ մասը Թորդանից տեղափոխվել և զետեղվել է Զվարթնոցում: Այնուհետև դրանք տարվել են Կոստանդնուպոլիս, որոնց հիմնական մասը VIII դարի վերջին հայ կույսերը փոխադրել են Իտալիայի Նեապոլ քաղաք, որտեղ, ի պատիվ Լուսավորչի, կառուցվել է Ս. Գրիգոր Հայի եկեղեցին: Այնտեղ պահվել են Գրիգոր Լուսավորչի գլուխը՝ ամփոփված պղնձե և համակ ոսկեզօծ կիսարձանի մեջ, շղթայի մասեր և այլ նշխարներ: Նեապոլում Գրիգոր Լուսավորիչը ճանաչվել է քաղաքի երկրորդ երկնային պաշտպանը և ունի հատուկ տոն (սեպտեմբերի 30-ին): Հովհաննես Պողոս II պապը Վատիկանում 2000թ. նոյեմբերի 11-ին [http://am.hayazg.info/%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%B6_%D4%B2_%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%B6 Գարեգին Բ Ներսիսյանին] է հանձնել Գրիգոր Լուսավորչի մասունքների մի մասը, որոնք պահվում են Երևանի Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ մայր եկեղեցու գավթում:
*Գրիգոր Լուսավորչի պաշտամունքը V դարից սկսած մեծ տարածում է գտել նաև Բյուզանդիայում: Մասնավորապես Հունաստանի բազմաթիվ եկեղեցիներում և վանքերում կան Գրիգոր Լուսավորչին նվիրված սրբապատկերներ, որմնանկարներ, խճանկարներ, ինչպես նաև նշխարներ և մասունքներ:
*Գրիգոր Լուսավորչին նվիրված եկեղեցի է կառուցվել Մոսկվայի Վասիլի Երանելու տաճարի համալիրում:
*Գրիգոր Լուսավորչի սրբապատկերներ կան Մոսկվայի Կրեմլի Ավետման և Սպասկու տաճարներում, Պսկովի, Ռոստովի, Կոլոմնայի և այլ քաղաքների եկեղեցիներում, որմնանկարներ՝ Նովգորոդի Ներեդիցա տաճարի պատին:
=Նկարներ=
