Ագոնց Ստեփանոս Գյուվեր
Hayazg-ից
08:34, 17 Հոկտեմբերի 2014 տարբերակ, NSedrakyan (քննարկում | ներդրում)
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1740թ. նոյեմբերի 20-ին Տրանսիլվանիայի Ջուրջով քաղաքում:
Մահացել է 1824թ. հոնվարի 29-ին Իտալիայի Վենետիկի Սուրբ Ղազար կղզում:
Կրթություն
- Ուսանել է Սուրբ Ղազար վանքի դպրոցում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1785-1790թթ.՝ աբբահայր Ստեփաննոս Սելքոնյանի աթոռակալը:
- 1790-1800թթ. դասավանդել և քարոզել է Տրանսիլվանիայի հայկական գաղութներում:
- 1800թ.-ից՝ Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության աբբահայր:
Այլ
- Տիրապետել է մի քանի հին և նոր լեզուների, դասավանդել հայոց լեզու, ճարտասանական արվեստ, աշխարհագրություն, աստվածաբանություն:
- Ագոնցը, Նապոլեոն առաջինի հետ բանակցելով, կարողացել է պահպանել հայկական միաբանությունը, և կայսեր 1810թ. օգոստոսի 17-ի հրովարտակով այն ճանաչվել է գիտական հաստատություն՝ «Հայկական ճեմարան» անվանումով:
- Գրել է պատմաաշխարհագրական ճարտասանական, կրոնաբարոյախոսական երկեր: «Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի» տասնմեկ հատորանոց (հ. 1, 5, 6-ը գրել է Ղ. Ինճիճյանը) երկում արժեքավոր տեղեկություններ են տրվում աշխարհի բազմաթիվ երկրների և ժողովուրդների աշխարհագրության, պատմության, սովորույթների, քաղաքական, տնտեսական, մշակութային կյանքի մասին:
Մատենագիտություն
- «Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկիոյ, Ամերիկոյ»:
- «Պատմութիին կենաց եւ վարուց, ՏԵԱՌՆ ՄԽԻԹԱՐԱՑ»:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Ճարտասանութիւն, Վնտ., 1775:
- Պատմութիւն կենաց և վարուց տեառն Մխիթարայ Սեբաստացւոյ րաբունապետի և աբբայի, Վնտ., 1810:
- Հասարակախօսութիւն աշխարհագրութեան, Վնտ., 1817:
- Տեսութիւն պատմութեանց Աստուածաշունչ Սուրբ Գրոց, հ. 1-4, Վնտ., 1819:
- Տեսութիւն Նոր կտակարանաց Աստուածաշունչ Սուրբ Գրոց, հ. 1-3, Վնտ., 1824:
- Նկարագիր վարուց Ատեփաննոսի Ագոնց Գիւէր արքեպիսկոպոսի..., Վնտ., 1825: