6701
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
*Գործուն մասնակցություն է ունեցել Հայաստանում քիմիական արդյունաբերության և գիտության զարգացման խնդիրների մշակմանը, աճեցրել բազմաթիվ կադրեր:
*Բազմիցս եղել է Հայաստանի կոմունիստական կուսակցության Կենտկոմի վերստուգիչ հանձնաժողովի, ինչպես և Հայաստանի Կենտգործկոմի անդամ:
*Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին Հովհաննիսյանի ակտիվ մասնակցությամբ կազմակերպվել է փախստականների օգնության կոմիտե, որը պատերազմից տուժածներին ապահովում էր սննդամթերքով և հագուստով:
*1918թ. Բաքվի կոմունայի օրերին փախստականների գործերի կոմիսարն էր, իսկ 1920-1921թթ.՝ Շուշիի լիազոր՝ փախստականների գործերով, Դիլիջանի ռազմաճակատում պարենավորման և մատակարարման կոմիսար:
*Պատասխանատու վարչակազմակերպչական աշխատանքներին զուգընթաց՝ Հակոբ Հովհաննիսյանը ծավալել է նաև արգասավոր գիտահետազոտական և մանկավարժական գործունեություն: Նա է կազմել օրգանական քիմիայի հայերեն առաջին ձեռնարկը բուհերի համար, մշակել և կարդացել «Օրգանական քիմիա», «Կենսաքիմիա» դասընթացները:
*Հակոբ Հովհաննիսյանին հատկապես հետաքրքրել է կենսական պրոցեսներում կարևորագույն դեր խաղացող տարբեր վիտամինների քիմիական կառուցվածքի պարզաբանումը: ՀԽՍՀ գիտությունների ինստիտուտի կենսաբանության սեկցիայի 1931թ. նոյեմբերի 22-ի նիստում զեկուցվել է Հակոբ Հովհաննիսյան և Հրաչյա Բունիաթյանի ուսումնասիրությունը՝ «Վիտամին C-ն և Երևանի խաղողի տեսակները» խորագրով, որը 1932թ. լուս տեսավ առանձին գրքույկով:
*Հակոբ Հովհաննիսյան բեղմնավոր գիտամանկավարժական ու կազմակերպչական գործունեությունն ընդհատվեց 1930-ական թթ. կեսերին, երբ ստալինյան բռնաճնշումների մղձավանջը հասավ իր գագաթնակետին: Հովհաննիսյանը դարձավ անձի պաշտամունքի տարիների անմեղ զոհերից մեկը: Երևանի բժշկական ինստիտուտի սկզբնական կուսակցական կազմակերպության 1937թ. սեպտեմբերի 15-ին կայացած դռնփակ նիստի, ապա ՀԿ(բ)Կ Կիրովյան շրջկոմի բյուրոյի նույն թվի սեպտեմբերի 20-ի որոշմամբ նա հեռացվեց ՀամԿ(բ)Կ շարքերից՝ «հակահեղափոխական տարրերի, մասնավորապես իր ձերբակալված եղբոր՝ Աշոտ Հովհաննիսյանի, ձերբակալված աշխատակիցներ՝ գերմանական լրտեսներ Ելիզավետա և Հովհաննես Ակունյանների հետ ունեցած կապի», ինչպես նաև «պրովոկատոր, նացիոնալիստ-տրոցկիստ, ՀԿ(բ)Կ նախկին առաջին քարտուղար Աղասի Ղանջյանի կողմից հովանավորվելու և իր կուսակցական տոմսը կորցնելու համար»: Սեպտեմբերի 23-ին Հ. Հովհաննիսյանը ձերբակալվեց և հարցաքննության ենթարկվեց անվանի գիտնականներ Գևորգ Գրձելյանի ու Կարապետ Մելիք-Օհանջանյանի հետ միասին՝ «զինված ապսատամբություն, կուսակցության և կառավարության ղեկավարների դեմ ահաբեկչական ակտեր նախապատրաստելու, լրտեսական, դիվերսիոն ու վնասարարական աշխատանքներ անցկացնելու», այիսնքն՝ Հայկական ԽՍՀ քրեական օրենսգրքի 59, 17-65, 67-ի 1-ին մասի և 68-րդ հոդվածներով նախատեսված անհեթեթ, շինծու մեղադրանքներով: Այսպես կոչված «հետաքննությամբ» պարզվել էր, որ «Հ.Գ. Հովհաննիսյանը 1921թ. Բաքվում մտել է հակախորհրդային ազգայնական խմբի մեջ, իբրև այդ խմբի մասնակից ագիտացիա տարել Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանին միացնելու օգտին: Նույն թվականին այդ իսկ հարցով Դիլիջան քաղաքում բացեիբաց ելույթ է ունեցել բնակչության և բանվորագյուղացիական կարմիր բանակի զորամասերի առջև: 1923թ. Երևանում մտել է անլեգալ դաշնակցական կազմակերպության մեջ: Որպես այդ կազմակերպության անդամ՝ Հակոբ Հովհաննիսյանն իր հակախորհրդային աշխատանքը տարել է ուսանողության շրջանում ազգայնական կադրեր ստեղծելու ուղղությամբ»: Չորս տարի երկու ամիս Երևանի քաղաքային բանտում տառապելուց հետո՝ Հ. Հովհաննիսյանը ԽՍՀՄ ներքին գործերի ժողովրդական կոմիսարիատին կից հատուկ խորհրդակցության 1941թ. սեպտեմբերի 3-ի որոշմամբ աքսորվեց Ղազախստան՝ հինգ տարի ժամկետով: Սակայն վախճանվեց աքսորի ճանապարհին, դեկտեմբերի 22-ին միջինասիական երկաթուղային կայարաններից մեկում: 1955թ. մարտի 26-ին ԽՍՀՄ Գերագույն դատարանի զինվորական կոլեգիան վերանայեց Հ. Հովհաննիսյանի մեղադրական գործը և հանցակազմի բացակայության պատճառով նրան լիովին արդարացրեց:
=Մատենագիտություն=