9011
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
{{Person
| name-am = Աբգար Թոխաթեցի
| name-am-aliases = Աբգար Դպիր, Աբգար Եվդոկացի, Աբգար Սաֆար ԱբգարԹոխատցի
| name-ru = Абгар Тохатеци
| name-ru-aliases =
| name-fr =
| image = Աբգար_Թոխաթեցի_(1).jpg
| birth-date = Մոտ 1520| birth-place = Թոխաթ, Փոքր Հայք| death-date = Մոտ 1572
| death-place =
| description = Տպագրիչ, հոգևորական, հասարակական-քաղաքական գործիչ, ծածկագրերի մասնագետ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է մոտ 1520թ. պատմական Թոքր Հայքի Թոխաթ (Եվդոկիա) քաղաքում:
Մահացել է մոտ 1572թ.:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1562թ. ազգային-ազաատագրական գործերով մեկնել է Հռոմ:
*1562թ. մասնակցել է Սեբաստիայի գաղտնի խորհրդաժողովին:
*Հռոմի պապի հանձնարարությամբ Աբգար Թոխաթեցին Աղեքսանդր քահանայի հետ կազմել է հայերի Դավանագիրը (Հավատո հանգանակ):*1565թ. Վենետիկում հիմնադրել է տպարան և տպագրել «Խառնայ փնթուր տումարի» օրացույցը (մեկ էջանոց) և առաջին հայերեն «Սաղմոսարանը»:*1567թ. Թոխաթեցին տպարանը տեղափոխել է Կոստանդնուպոլիս և Ս․ Նիկողայոս եկեղեցում իր որդի Սուլթանշահի գործակցությամբ հիմնադրել Կ․ Պոլսի հայկական առաջին տպարանը: ==Այլ==*Ժամանակակիցներին ներկայացել է իբրև Արծրունյաց թագավորական տան շառավիղ:*Հայոց կաթողիկոս Միքայել Ա Սեբաստացին Աբգար Թոխաթեցու գլխավորությամբ պատգամավորություն է ուղարկել Հռոմ՝ Հայաստանի ազատագրության,ինչպես նաև դավանական հարցերով:*Հռոմի պապի հանձնարարությամբ Աբգար Թոխաթեցին Աղեքսանդր քահանայի հետ կազմել է հայերի Դավանագիրը (Հավատո հանգանակ), որը 1565թ.փետրվարին Դավանագիրը ներկայացրել է հատուկ հանձնաժողովին: Այստեղ Աբգար Թոխաթեցին քաղաքական նկատառումներով դավանական նվիրվածություն է հայտնել պապին և շեշտել, թե Հայ և Կաթոլիկ եկեղեցիների միջև տարբերությունները չնչին են:*Պահպանվել է հայերի դավանանքի և ազգային սովորությունների մասին Պիոս IV պապի առաջարկով Աբգարի հեղինակած մի գրությունը (լատիներեն թարգմանությամբ):*Մինչև 1880-ական թթ. «Սաղմոսարանը» սխալմամբ համարվել է հայերեն առաջին տպագիր գիրքը, իսկ Թոխաթեցին՝ առաջին հայ տպագրիչը, սակայն ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ Աբգար Թոխաթեցին տպագրությունն սկսել է ձեռքի տակ ունենալով հայ առաջին տպագրիչ Հակոբ Մեղապարտի գրքերը:
=Նկարներ=
=Տե՛ս նաև=
*[httpՈվ ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան://wwwԵրկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ.armenianreligion, Հ.am/am/Encyclopedia_abgar_tokhatetsi_ Աբգար Թոխաթեցի1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ*Զարբհանալյան Գ., Պատմութիւն հայկական տպագրութեան, Վենետիկ-Սբ. Ղազար, 1895։*Լեո, «Հայկական տպագրություն» հատոր Ա, Թիֆլիս, 1904:]*Լևոնյան Գ., «Հայ գիրքը և տպագրության արվեստը», Երևան, 1958։*Չամչեանց Մ., Պատմութիւն Հայոց, հատոր Գ, Վենետիկ-Սբ. Ղազար, 1786։
*Զարդարյան Վ., Հիշատակարան (1512–1933), հ.5, Կահիրե, 1939:
*Անասյան Հ., Հայկական մատենագիտություն, հ.1, Ե.,1959:
*«Քրիստոնյա Հայաստան» հանրագիտարան, գլխ. Խմբ. Հովհ. Այվազյան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Երևան, 2002:
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան[http:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ//www. հանձնաժողով՝ Հarmenianreligion. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան,2005am/am/Encyclopedia_abgar_tokhatetsi_ Աբգար Թոխաթեցի: ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
[[Category:Տպագրիչներ]] [[Category:Հոգևորականներ]] [[Category:Հասարակական գործիչներ]]