Գասպարյան Գոհար Միքայելի

Գասպարյան Գոհար Միքայելի
Гаспарян Гоар Микаеловна
Այլ անուններ:	Խաչատրյան Գոհար
Անգլերեն:	Gasparyan Gohar
Հայերեն:	Գասպարյան Գոհար Միքայելի
Ծննդյան տարեթիվը:	14.12.1924
Ծննդավայրը:	Կահիրե, Եգիպտոս
Մահվան տարեթիվը:	16.05.2007
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Երգչուհի (քնարակոլորատուրային սոպրանո):

Կենսագրություն

Ծնվել է 1924թ. դեկտեմբերի 14-ին Եգիպտոսի մայրաքաղաք Կահիրեում:

Մահացել է 2007թ. մայիսի 16-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:

Կրթություն

• Ծննդավայրում սովորել է Է. Ֆելդմանի և Վ. Կարրոյի մոտ:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1940թ.-ից ելույթներ է ունեցել Կահիրեում:
• 1949թ.-ից՝ Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնի մեներգչուհի:
• 1959-1963թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր:
• 1964թ.-ից՝ Երևանի կոնսերվատորիայի դասախոս:
• 1966-1974թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր:

Դերերգեր

• Անուշ, «Անուշ» (Ա. Տիգրանյան):
• Շուշան, «Դավիթ Բեկ» (Ա. Տիգրանյան):
• Օլիմպիա, «Արմակ Բ» (Տ. Չուխաճյան):
• Կարինե, «Լեբլեբիջի Հոր-հոր աղա» (Տ. Չուխաճյան):
• Գոհար, «Հերոսուհի» (Հ. Ստեփանյան):
• Ռոզինա, «Սևիլիացի սափրիչը» (Ջ. Ռոսինի):
• Մարգարիտ, «Ֆաուստ» (Շ. Գունո):
• Լակմե, «Լակմե» (Լ. Դելիբի):
• Լյուչիա, «Լյուչիա դի Լամերմուր» (Գ. Դոնիցետի):
• Նորամ, «Նորմա» (Վ. Բելլինի):
• Վիոլետա, «Տրավիատա» (Ջ. Վերդի):
• Ջիլդա, «Ռիգոլետտո» (Ջ. Վերդի):
• Մարֆա, «Թագավորի հարսնացուն» (Ն. Ռիմսկի-Կորսակով):

Համերգային երգացանկ

• Բախ
• Հենդել
• Մոցարտ
• Շտրաուս
• Էդվարդ Գրիգ
• Ռեյնհոլդ Գլիեր
• Սերգեյ Ռախմանինով
• Չայկովսկի
• Կոմիտաս

Գոհար Գասպարյանը կինոյում

• «Հայկական կինոհամերգ», Երևանի կ/ս, 1954, 57 րոպե (ռեժիսորներ՝ Լևոն Իսահակյան, Գ.Սարկիսով): Կինոհամերգում ընդգրկված են հատվածներ հայ հեղինակների օպերաներից: Կատարոողներից մեկը Գոհար Գասպարյանն է:
• «Երգում է Գոհար Գասպարյանը», Հայֆիլմ, 1963, երաժշտական ֆիլմ, 66 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Գրիգոր Մելիք-Ավագյան): Տասնմեկ նովելներից բաղկացած այս ֆիլմի հիմքում դասական երաժշտական ստեղծագործություններ են, որոնց կատարումով հանդես է գալիս Գոհար Գասպարյանը:
• «Կարինե», Հայֆիլմ, 1967, երաժշտական կատակերգություն (Տ. Չուխաճյանի «Լեբլեբիջի Հոր-հոր աղա» կոմիկական օպերայի էկրանավորումը), 94 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Արման Մանարյան): Կարինեի դերը կատարում է Լ. Հարությունյանը, երգում է Գոհար Գասպարյանը:
• «Անուշ», «Երևան» ՀՖՍ, 1983, ֆիլմ-օպերա (Ա. Տիգրանյանի համանուն օպերայի էկրանավորումը), 129 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Մարատ Վարժապետյան), 129 րոպե: Անուշի դերը կատարում է Սաթենիկ Սահակյանցը (Սաթի Սպիվակովա), երգում է Գոհար Գասպարյանը:
• «Արշակ Երկրորդ», Հայֆիլմ, 1988 (Տ. Չուխաճյանի համանուն օպերայի էկրանավորումը), 146 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Տիգրան Լևոնյան): Օլիմպիայի դերը կատարում է Մ. Պետրոսյանը, երգում է Գոհար Գասպարյանը:
• «Լեռնային լճի գաղտնիքը», Երևանի կ/ս, 1954, մանկական (Վ. Անանյանի «Սևանի ափին» վիպակի էկրանավորումը), 70 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Ալեքսանդր Ռոու): Կարինեի երգը կատարում է Գոհար Գասպարյանը:
• «Գոհար», «Երևան» ՀՖՍ, 1974, վավերագրական ֆիլմ (ռեժիսոր՝ Մարատ Վարժապետյան), 26 րոպե: Ֆիլմ-համերգ Գոհար Գասպարյանի մասնակցությամբ:

Համերգային շրջագայություններ

• Ֆրանսիա
• ԱՄՆ
• Կանադա
• Ճապոնիա
• Մեծ Բրիտանիա
• Բրազիլիա
• Մեքսիկա
• Լեհաստան
• Բուլղարիա

Ձեռքբերումներ

• 1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ:
• 1953թ.՝ ՀՀ ժողովրդական արտիստ:
• 1956թ.՝ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ:
• 1965թ.՝ ՀՀ Պետական մրցանակ:
• 1973թ.՝ Երևանի կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր:
• 1984թ.՝ Սոցիալական աշխատանքի հերոս:
• 1984թ.՝ Լենինի շքանշան:
• 1984թ.՝ Երևանի պատվավոր քաղաքացի:
• 1997թ.՝ ՀՀ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան:
• Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան:

Այլ

• 1948թ. հայրենադարձել է:
• Ամուսինն էր օպերային անվանի երգիչ, ռեժիսոր Տիգրան Լևոնյանը:
• Ուներ լայն ձայնասահման, նաբասիր տեխնիկա, ձայնն առանձնանում էր ճկունությամբ, երանգների հարստությամբ, անցումների թեթևությամբ:
• Գ. Գասպարյանի արվեստին հատուկ են ստեղծագործության գաղափարագեղական բովանդակության խոր դրսևորումը և համոզիչ իմաստավորումը:

Կարծիքներ Գոհար Գասպարյանի մասին

• Թռչունները Գոհար Գասպարյանին սովորեցրել են երգել, իսկ նա թռչուններին՝ ծլվլալ» (Ավետիք Իսահակյան):
• «Նման տիտաններ, ինչպիսին Գոհար Գասպարյանն է, ծնվում են հարյուր տարին մեկ։ Համաշխարհային դասականների ամենաբարդ գործերը, որոնք, թվում է, թե անհնար է կատարել, գասպարյանական մեկնաբանությամբ նոր կյանք են ստանում: Գոհարը վոկալային աստղ է» (մեծանուն երգչուհի Զարուհի Դոլուխանյան:
• «Մինչև Գոհար Գասպարյանը մեր երկրում չգիտեին, թե ինչ է կոլորատուրային սոպրանոն» (ռուս անվանի երգչուհի Իրինա Արխիպովա):
• «Գոհար Գասպարյանի երգը արվեստի ժպիտն է, զարդարում է կյանքը։ Մեծ երգչուհու անունը բոլոր հայերի մեջ մշտապես առաջացնում է մեծ հպարտության և հիացմունքի զգացողություն» (դիրիժոր Ալեքսանդր Մելիք-Փաշայան):
• «Երգում է Գոհար Գասպարյանը. 1950-ականներին և հետագայում այս խոսքերը շատ բան էին նշանակում և հասկանալի էին օպերային արվեստին ծանոթ խորհրդային ցանկացած մարդու» (ՀՀ-ում ՌԴ առաջին դեսպան Վլադիմիր Ստուպիշին):
  • Գոհար Գասպարյանը կոլորատուրային սոպրանոյի դիապազոնին ավելացրեց ևս մեկ օկտավ: Եվ եթե Գոհարը ժամանակին հողմացրիվ արեց դիապազոնի համաշխարհային ճանաչված սահմանները, ապա այժմ նա մեզ վերանայել է տալիս ստեղծագործական երկարակեցության սահմանները» (Արամ Խաչատրյան):

Նկարներ

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

  Ծնողները՝ Միքայել և Արուսյակ Խաչատրյաններ

• 

  Ամուսնու՝ Տիգրան Լևոնյանի հետ

• 

  Ամուսնու՝ Տիգրան Լևոնյանի հետ

• 

  Ամուսնու՝ Տիգրան Լևոնյանի հետ

• 

  Հրաչյա Ներսիսյանի և Վաղարշ Վաղարշյանի հետ

• 

  Ավետիք Իսահակյանի հետ

• 

  Ավետիք Իսահակյանի հետ

• 

  Արաքս Մանսուրյանի հետ

• 

  Վալերիա Բարսովայի հետ

• 

  Անուշի դերում (Ա. Տիգրանյանի «Անուշ»)

• 

  Անուշի դերում (Ա. Տիգրանյանի «Անուշ»), Ավագ Պետրոսյանի (Սարո) հետ

• 

  Նորմայի դերում (Վ. Բելինիի «Նորմա»)

• 

  Վ. Միրաքյանի և Ա. Կարապետյանի հետ, Վերդիի «Ռիգոլետտո» օպերայից հետո, Բուդապեշտի օպերային թատրոն

• 

  Ուսանողների հետ. Ձախից աջ՝ Կարինե Ջալալբեկյան, Մարի Թոմբուլյան (Հունաստան), Ելենա Հովհաննիսյան, Գոհար Գասպարյան, Արմենուհի Թովմասյան (ԱՄՆ), Դավիթ Վարժապետյան (Կանադա), Շաքե Ասչյան, Էլլադա Չախոյան, Օլգա Զաքարյան:

• 

  Գոհար Գասպարյանի դիմանկարը (հեղինակ՝ Ալեքսանդր Գրիգորյան)

• 

  Գոհար Գասպարյանի ուսանողների համերգի ազդագիրը, 1969

Տեսանյութեր

• Գոհար Գասպարյան, Երազ:
• Գոհար Գասպարյան, Անուշ:
• Գոհար Գասպարյան, Անուշ:
• Գոհար Գասպարյան, Կիլիկիա:
• Գոհար Գասպարյան:
• Գոհար Գասպարյան:
• Գոհար Գասպարյան, Օրորոցային:
• Գոհար Գասպարյան, Անուշ:
• Գոհար Գասպարյան, Երևան:
• Գոհար Գասպարյան, Կռունկ:
• Գոհար Գասպարյան, Օրոր:
• Գոհար Գասոարյան, Ծիծեռնակ:
• Գոհար Գասպարյան, Արի իմ սոխակ:
• Գոհար Գասպարյան, Կանչե Կռունկ:
• Գոհար Գասպարյան, Գարուն ա:
• Գոհար Գասպարյան, Ասում են ուռին:
• Գոհար Գասպարյան, Ամեն հայր սուրբ:
• Գոհար Գասպարյան, Առավոտյան բարի լույս:
• Գոհար Գասպարյան, Քանի վուր ջան իմ:
• Գոհար Գասպարյան, Շեկլիկ աղջիկ:
• Գոհար Գասպարյան, Սուրբ սուրբ:
• Գոհար Գասպարյան, Ու՞ր ես, մայր իմ:
• Գոհար Գասպարյան, Բլբուլի:
• Գոհար Գասպարյան, Իմ երգը:
• Գոհար Գասպարյան, Արդյոք գիտես դու:
• Գոհար Գասպարյան, Երեսդ կլոր
• Ավագ Պետրոսյան և Գոհար Գասպարյան, Սարո և Անուշ:
• Աննա Մնացականյան, Հանդիպում Գոհար Գասպարյանի և Տիգրան Լևոնյանի հետ, մաս 1:
• Աննա Մնացականյան, Հանդիպում Գոհար Գասպարյանի և Տիգրան Լևոնյանի հետ, մաս 2:
• Գոհար Գասպարյան, ֆիլմ:

Հրապարակումներ մամուլում

• Գոհար Գասպարյան, Наша среда:
• Գոհար Գասպարյան և Տիգրան Լևոնյան…Դասախոս և ուսանող… Ամուսիններ…Այսօր նրանց ծննդյան օրն է, Panorama.am:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Թադևոսյան Ա., Գոհար Գասպարյան, Ե., 1959:
• Րաֆֆի Օրացույց, Րաֆֆի Օրացույցների Հրատարակչական Կազմ, Թեհրան, Իրան, 2008:
• Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հ. 1, էջ 616, Երևան, 1990:
• Գ. Գասպարյան, Հայկական հանրագիտարան:
• Գ. Գասպարյան, AV Production:
• Գ. Գասպարյան, Dasaran.am: