Գասպարյան Գոհար Միքայելի
Hayazg-ից
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1924թ. դեկտեմբերի 14-ին Եգիպտոսի մայրաքաղաք Կահիրեում:
Մահացել է 2007թ. մայիսի 16-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
Կրթություն
- Ծննդավայրում սովորել է Է. Ֆելդմանի և Վ. Կարրոյի մոտ:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1940թ.-ից ելույթներ է ունեցել Կահիրեում:
- 1949թ.-ից՝ Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնի մեներգչուհի:
- 1959-1963թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր:
- 1964թ.-ից՝ Երևանի կոնսերվատորիայի դասախոս:
- 1966-1974թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԽ պատգամավոր:
Դերերգեր
- Անուշ, «Անուշ» (Ա. Տիգրանյան):
- Շուշան, «Դավիթ Բեկ» (Ա. Տիգրանյան):
- Օլիմպիա, «Արմակ Բ» (Տ. Չուխաճյան):
- Կարինե, «Լեբլեբիջի Հոր-հոր աղա» (Տ. Չուխաճյան):
- Գոհար, «Հերոսուհի» (Հ. Ստեփանյան):
- Ռոզինա, «Սևիլիացի սափրիչը» (Ջ. Ռոսինի):
- Մարգարիտ, «Ֆաուստ» (Շ. Գունո):
- Լակմե, «Լակմե» (Լ. Դելիբի):
- Լյուչիա, «Լյուչիա դի Լամերմուր» (Գ. Դոնիցետի):
- Նորամ, «Նորմա» (Վ. Բելլինի):
- Վիոլետա, «Տրավիատա» (Ջ. Վերդի):
- Ջիլդա, «Ռիգոլետտո» (Ջ. Վերդի):
- Մարֆա, «Թագավորի հարսնացուն» (Ն. Ռիմսկի-Կորսակով):
Համերգային երգացանկ
- Բախ
- Հենդել
- Մոցարտ
- Շտրաուս
- Էդվարդ Գրիգ
- Ռեյնհոլդ Գլիեր
- Սերգեյ Ռախմանինով
- Չայկովսկի
- Կոմիտաս
Գոհար Գասպարյանը կինոյում
- «Հայկական կինոհամերգ», Երևանի կ/ս, 1954, 57 րոպե (ռեժիսորներ՝ Լևոն Իսահակյան, Գ.Սարկիսով): Կինոհամերգում ընդգրկված են հատվածներ հայ հեղինակների օպերաներից: Կատարոողներից մեկը Գոհար Գասպարյանն է:
- «Երգում է Գոհար Գասպարյանը», Հայֆիլմ, 1963, երաժշտական ֆիլմ, 66 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Գրիգոր Մելիք-Ավագյան): Տասնմեկ նովելներից բաղկացած այս ֆիլմի հիմքում դասական երաժշտական ստեղծագործություններ են, որոնց կատարումով հանդես է գալիս Գոհար Գասպարյանը:
- «Կարինե», Հայֆիլմ, 1967, երաժշտական կատակերգություն (Տ. Չուխաճյանի «Լեբլեբիջի Հոր-հոր աղա» կոմիկական օպերայի էկրանավորումը), 94 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Արման Մանարյան): Կարինեի դերը կատարում է Լ. Հարությունյանը, երգում է Գոհար Գասպարյանը:
- «Անուշ», «Երևան» ՀՖՍ, 1983, ֆիլմ-օպերա (Ա. Տիգրանյանի համանուն օպերայի էկրանավորումը), 129 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Մարատ Վարժապետյան), 129 րոպե: Անուշի դերը կատարում է Սաթենիկ Սահակյանցը (Սաթի Սպիվակովա), երգում է Գոհար Գասպարյանը:
- «Արշակ Երկրորդ», Հայֆիլմ, 1988 (Տ. Չուխաճյանի համանուն օպերայի էկրանավորումը), 146 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Տիգրան Լևոնյան): Օլիմպիայի դերը կատարում է Մ. Պետրոսյանը, երգում է Գոհար Գասպարյանը:
- «Լեռնային լճի գաղտնիքը», Երևանի կ/ս, 1954, մանկական (Վ. Անանյանի «Սևանի ափին» վիպակի էկրանավորումը), 70 րոպե (բեմադրող ռեժիսոր՝ Ալեքսանդր Ռոու): Կարինեի երգը կատարում է Գոհար Գասպարյանը:
- «Գոհար», «Երևան» ՀՖՍ, 1974, վավերագրական ֆիլմ (ռեժիսոր՝ Մարատ Վարժապետյան), 26 րոպե: Ֆիլմ-համերգ Գոհար Գասպարյանի մասնակցությամբ:
Համերգային շրջագայություններ
- Ֆրանսիա
- ԱՄՆ
- Կանադա
- Ճապոնիա
- Մեծ Բրիտանիա
- Բրազիլիա
- Մեքսիկա
- Լեհաստան
- Բուլղարիա
Ձեռքբերումներ
- 1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ:
- 1953թ.՝ ՀՀ ժողովրդական արտիստ:
- 1956թ.՝ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ:
- 1965թ.՝ ՀՀ Պետական մրցանակ:
- 1973թ.՝ Երևանի կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր:
- 1984թ.՝ Սոցիալական աշխատանքի հերոս:
- 1984թ.՝ Լենինի շքանշան:
- 1984թ.՝ Երևանի պատվավոր քաղաքացի:
- 1997թ.՝ ՀՀ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան:
- Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան:
Այլ
- 1948թ. հայրենադարձել է:
- Ամուսինն էր օպերային անվանի երգիչ, ռեժիսոր Տիգրան Լևոնյանը:
- Ուներ լայն ձայնասահման, անբասիր տեխնիկա, ձայնն առանձնանում էր ճկունությամբ, երանգների հարստությամբ, անցումների թեթևությամբ:
- Գ. Գասպարյանի արվեստին հատուկ են ստեղծագործության գաղափարագեղական բովանդակության խոր դրսևորումը և համոզիչ իմաստավորումը:
Կարծիքներ Գոհար Գասպարյանի մասին
- Թռչունները Գոհար Գասպարյանին սովորեցրել են երգել, իսկ նա թռչուններին՝ ծլվլալ» (Ավետիք Իսահակյան):
- «Նման տիտաններ, ինչպիսին Գոհար Գասպարյանն է, ծնվում են հարյուր տարին մեկ։ Համաշխարհային դասականների ամենաբարդ գործերը, որոնք, թվում է, թե անհնար է կատարել, գասպարյանական մեկնաբանությամբ նոր կյանք են ստանում: Գոհարը վոկալային աստղ է» (մեծանուն երգչուհի Զարուհի Դոլուխանյան:
- «Մինչև Գոհար Գասպարյանը մեր երկրում չգիտեին, թե ինչ է կոլորատուրային սոպրանոն» (ռուս անվանի երգչուհի Իրինա Արխիպովա):
- «Գոհար Գասպարյանի երգը արվեստի ժպիտն է, զարդարում է կյանքը։ Մեծ երգչուհու անունը բոլոր հայերի մեջ մշտապես առաջացնում է մեծ հպարտության և հիացմունքի զգացողություն» (դիրիժոր Ալեքսանդր Մելիք-Փաշայան):
- «Երգում է Գոհար Գասպարյանը. 1950-ականներին և հետագայում այս խոսքերը շատ բան էին նշանակում և հասկանալի էին օպերային արվեստին ծանոթ խորհրդային ցանկացած մարդու» (ՀՀ-ում ՌԴ առաջին դեսպան Վլադիմիր Ստուպիշին):
- Գոհար Գասպարյանը կոլորատուրային սոպրանոյի դիապազոնին ավելացրեց ևս մեկ օկտավ: Եվ եթե Գոհարը ժամանակին հողմացրիվ արեց դիապազոնի համաշխարհային ճանաչված սահմանները, ապա այժմ նա մեզ վերանայել է տալիս ստեղծագործական երկարակեցության սահմանները» (Արամ Խաչատրյան):
Նկարներ
Տեսանյութեր
- Գոհար Գասպարյան, Երազ:
- Գոհար Գասպարյան, Անուշ:
- Գոհար Գասպարյան, Անուշ:
- Գոհար Գասպարյան, Կիլիկիա:
- Գոհար Գասպարյան:
- Գոհար Գասպարյան:
- Գոհար Գասպարյան, Օրորոցային:
- Գոհար Գասպարյան, Անուշ:
- Գոհար Գասպարյան, Երևան:
- Գոհար Գասպարյան, Կռունկ:
- Գոհար Գասպարյան, Օրոր:
- Գոհար Գասոարյան, Ծիծեռնակ:
- Գոհար Գասպարյան, Արի իմ սոխակ:
- Գոհար Գասպարյան, Կանչե Կռունկ:
- Գոհար Գասպարյան, Գարուն ա:
- Գոհար Գասպարյան, Ասում են ուռին:
- Գոհար Գասպարյան, Ամեն հայր սուրբ:
- Գոհար Գասպարյան, Առավոտյան բարի լույս:
- Գոհար Գասպարյան, Քանի վուր ջան իմ:
- Գոհար Գասպարյան, Շեկլիկ աղջիկ:
- Գոհար Գասպարյան, Սուրբ սուրբ:
- Գոհար Գասպարյան, Ու՞ր ես, մայր իմ:
- Գոհար Գասպարյան, Բլբուլի:
- Գոհար Գասպարյան, Իմ երգը:
- Գոհար Գասպարյան, Արդյոք գիտես դու:
- Գոհար Գասպարյան, Երեսդ կլոր
- Ավագ Պետրոսյան և Գոհար Գասպարյան, Սարո և Անուշ:
- Աննա Մնացականյան, Հանդիպում Գոհար Գասպարյանի և Տիգրան Լևոնյանի հետ, մաս 1:
- Աննա Մնացականյան, Հանդիպում Գոհար Գասպարյանի և Տիգրան Լևոնյանի հետ, մաս 2:
- Գոհար Գասպարյան, ֆիլմ:
Հրապարակումներ մամուլում
- Գոհար Գասպարյան, Наша среда:
- Գոհար Գասպարյան և Տիգրան Լևոնյան…Դասախոս և ուսանող… Ամուսիններ…Այսօր նրանց ծննդյան օրն է, Panorama.am:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Թադևոսյան Ա., Գոհար Գասպարյան, Ե., 1959:
- Րաֆֆի Օրացույց, Րաֆֆի Օրացույցների Հրատարակչական Կազմ, Թեհրան, Իրան, 2008:
- Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հ. 1, էջ 616, Երևան, 1990:
- Գ. Գասպարյան, Հայկական հանրագիտարան:
- Գ. Գասպարյան, AV Production:
- Գ. Գասպարյան, Dasaran.am: