Ագոնց Ստեփանոս Գյուվեր
| Ագոնց Ստեփանոս Գյուվեր | |
| Агонц Степанос Гювер | |
| |
| Այլ անուններ: | Ագոնց Ամիրա Գրիգորի, Ագոնց Ամիրա Գրիգորի |
| Անգլերեն: | Agonts Spephanos Gyouver |
| Հայերեն: | Ագոնց Ստեփանոս Գյուվեր |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 20.11.1740 |
| Ծննդավայրը: | Ջուրջով, Ռումինիա |
| Մահվան տարեթիվը: | 29.01.1824 |
| Մահվան վայրը: | Ս. Ղազար, Իտալիա |
| Համառոտ տվյալներ: Հայագետ, աշխարհագրագետ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1740 թ. նոյեմբերի 20-ին Տրանսիլվանիայի Ջուրջով քաղաքում:
Մահացել է 1824 թ. հոնվարի 29-ին Իտալիայի Վենետիկի Սուրբ Ղազար կղզում:
Կրթություն
- Ուսանել է Սուրբ Ղազար վանքի դպրոցում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1785-1790թթ.՝ աբբահայր Ստեփանևոս Սելքոնյանի աթոռակալը:
- 1790-1800թթ. դասավանդել և քարոզել է Տրանսիլվանիայի հայկական գաղութներում:
Այլ
Տիրապետել է մի քանի հին և նոր լեզուների,դասավանդել հայոց լեզու, ճարտասանական արվեստ, աշխարհագրություն, աստվածաբանություն:
Ագոնցը,Նապոլեոն առաջինի հետ բանակցելով, կարողացել է պահպանել հայկական միաբանությունը, և կայսեր 1810-ի օգոստոսի 17-ի հրովարտակով այն ճանաչվել է գիտական հաստատություն՝ «Հայկական ճեմարան» անվանումով:
Նա գրել է պատմաաշխարհագրական ճարտասանական , կրոնաբարոյախոսական երկեր: «Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի» տասնմեկ հատորանոց (հ. 1,5,6-ը գրել է Ղ. Ինճիճյանը) երկում արժեքավոր տեղեկություններ են տրվում աշխարհի բազմաթիվ երկրների և ժողովուրդների աշխարհագրության,պատմության, սովորույթների,քաղաքական,տնտեսական,մշակութային կյանքի մասին:
Մատենագիտություն
- «Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ,Եւրոպիոյ,Ափրիկիոյ,Ամերիկոյ »:
- «Պատմութիին կենաց եւ վարուց,ՏԵԱՌՆ ՄԽԻԹԱՐԱՑ»:
Տե՛ս նաև
- Ճարտասանութիւն, Վնտ., 1775:
- Պատմութիւն կենաց և վարուց տեառն Մխիթարայ Սեբաստացւոյ րաբունապետի և աբբայի, Վնտ., 1810:
- Հասարակախօսութիւն աշխարհագրութեան, Վնտ., 1817:
- Տեսութիւն պատմութեանց Աստուածաշունչ Սուրբ Գրոց, հ. 1-4, Վնտ., 1819:
- Տեսութիւն Նոր կտակարանաց Աստուածաշունչ Սուրբ Գրոց, հ. 1-3, Վնտ., 1824:
- Նկարագիր վարուց Ատեփաննոսի Ագոնց Գիւէր արքեպիսկոպոսի..., Վնտ., 1825:
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
