Changes

Մխիթար Գոշ

Ավելացվել է 4540 բայտ, 20:41, 7 Ապրիլի 2017
Առանց խմբագրման ամփոփման
| name-fr =
| image = Mkhitar Gosh.jpg
| birth-date = 1120-ականներ Գանձակ ()| birth-place = Քաղաք Գանձակ (այժմ՝ Գյանջա, ՊետությունԱդրբեջան)| death-date = 00.00.00001213 | death-place = ՔաղաքՆոր Գետիկ, գ. Գոշ Տավուշի մարզ, ՊետությունՀՀ| description = Համառոտ նկարագրությունառակագիր, երկու բառովօրենդսիր:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել Մխիթար Գոշը ծնվել է 0000թ1120-ական թթ. Գանձակում (այշմ՝ Գյանջա, Ադրբեջան): Սկզբնական կրթությունը ստացել է ծննդավայրում: Ձեռնադրվել է կուսակրոն քահան: Աշակերտել է Հովհաննես Տավուշեցուն և ուրիշ գիտնականներին, ստացել վարդապետի կոչում: Մեկնել է Կիլիկիա. թաքցնելով վարդապետի աստիճանը՝ ուսանել է Սև լեռան երևելի գիտնականների մոտ, վերստին ստացել վարդապետի աստիճան: Վերադերձել է նախ Գանձակ, ապա տեղափոխվել Խաչեն, այնտեղից էլ՝ Գետիկի վանք: Վանքի՝ երկրաշարժից ավերվելուց հ հետո Զաքարե Բ Մեծ և Իվանե Ա իշխանների հովանավորությամբ Գետիկից ոչ հեռու կառուցել է Նոր Գետիկի վանքը և վայելել է իբրև <<այր իմաստուն, վարդապետական ուսմամբ հռչակեալ>>, եղել է նաև Զաքարե Երկայնաբազուկի խոստովանահայրն ու խորհրդատուն: Նրա գրչին են պատկանում մատենագրության զանազան ճյուղերին վերաբերող մոտ մեկ տասնյակ աշխատություններ. <<Համառօտ մեկնուիւն մարգարէութեան Երեմիայի>>, <<Ողբք ի վերայ բնութեանս՝ ի դիմաց Ադամայ առ որդիս նորա>>, <<Յայտարարութւն ուղղափառութեան հաւատոյ ընդդէմ ամենայն հերձուածողաց՝ ի խնդրոյ մեծ զօրավարին Զաքարէի և եղբօր իւրոյ>>, <<Թուղթ խրատականք>>, <<Շարք հայրապետացն Աղուանից>>, աղոթքներ (<<Վկայութիւն սրբոյն Խորովայ>>), առակներ [<<Գիրք դատաստանին>> (<<Դատաստանագիրք հայոց>>)]: Մխիթար Գոշի <<Գիրք դատաստանինՆ>> միջնադարյան իրավունքի հայկական հուշարձան է: Կազմվել է 1184-ին: Բաղկացած է նախադրությունից (10 գլուխ) և 151 հոդվածներից: Աղբյուրներն են հայոց կանոնները, սովորութային իրավունքները: Կիրառվել է բուն Հայաստանում և հայկական գաղթավայրերում՝ Լեհաստանում, Աստրախանում, Վրաստանում, Սուդանում (առ այսօր) ևն: Առաջին անգամ հրատարակել է Վ. ամիս Բաստամյանը՝ 1880-ին Երկրի անվանում: Թարգմանվել է լատիներեն, ղփչաղերեն, վրացերեն, ռուսերեն: Ընդգրկում է իրավունքի բոլոր ճյուղերն ու ինստիտուտները, հասարակական հարաբերությունների բազմազան բնագավառները՝ քրեական, քաղաքացիական, ամուսնաընտանեկան, դատական և պետության իրավունքները: Գիրքն արժանավոր տեղեկություններ է հաղորդում նաև հայ ժողովրդի կյանքի ու կենցաղի մասին: Դատաստանագրքի շուրջ 40 ձեռագիր, քաղաքի կամ գյուղի անվանումայդ թվում ՝ հնագույնը պահվում է Մատենադարանում: Եթե հասարակական կյանքում տեղի ունեցած փոփոխությունները, մարդկային-ընկերային նոր հարաբերությունները Մխիթար Գոշը Դատաստանագրքում աշխատել է կարգավորել օրենսդիր միջոցներով, ապա առակների ժողովածուներում (90 առակ՝ երեք բաժիններով՝ <<Առակք բարոյականք>>, <<Առակք առասպելականք>>, <<Առակք ստեղծականք>>) նույն նպատակին ձգտել է հասնել խրատաբանությամբ: Առակների նյութը հիմնականում հասարակական, սոցիալական ու կենցաղային խնդիրներն են: Մխիթար Գոշը ձգտում է մեղմել հնազանդյալների ու տերերի հակամարտությունը, աշխարհիկ ու հոգևոր իշխողների հակամարտությունները՝ ազգային ուժերը համախմբելու և արտաքին թշնամու դեմ կենտրոնացնելու նպատակով: Ե՛վ առակներում, և՛ Դատաստանագրքում Մխիթար Գոշը կենտրոնացած ուժեղ պետականության գաղափարն է արծածել; Մխիթար Գոշի առակների ժողովածուն առաջին արձակ ստեղծագործությունն է հայ գրականության մեջ, որ գրված է իբրև գրական գեղարվեստական երկ: Այս ժողովածույով XII դ. հայ գրականության մեջ մուտք է գործել ժողովրդական բանարվեստի տեսակը՝ առակը՝ իր հետ բերելով ժողովրդական ոգի և մտածողություն՝ ազդարարելով գրականության աշխարհականացման մի կարևոր փուլ: Մխիթար Գոշի առակներն առաջին անգամ հրատարակվել են 1790-ին Վենետիկում: Մխիթար Գոշի արձանը կանգնեցված է Մատենադարանի առջև, Երևանում նրա անունով կոչվել է համալսարան, 1993-ին սահմանվել է ՀՀ Մխիթար Գոշ մեդալը
==Կրթություն==
*0000թ. ավարտել Սկզբնական կրթությունը ստացել է քաղաքի թիվ 00 դպրոցըծննդավայրում և ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա:*Սովորել է Կիլիկիայի Սև լեռան երևելի գիտնականների մոտ:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես իգրեկ:**0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես 2իգրեկ:*0000-0000թթ.՝ զեթ աշխատավայրում որպես իգրեկ: ==Ձեռքբերումներ==*2008թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:*2009թ.՝ Ակադեմիայի իսկական անդամ:*2012թ.՝ շքանշան «[[Վիլյամ Սարոյան]]»: ==Այլ==*Գրել այլ տեղեկություններ, որոնք չեն տեղավորվում վերը նշված երեք ենթաբաժինների չափորոշիչների մեջԵղել է Նոր Գետիկում իր հիմնադրած դպրոցի ուսուցչապետը:
=Նկարներ=
===[[/Անվանում|Նույն անվանում]]===
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCIGoshavank3.jpg|նկարի նկարագրության տեքստԳոշավանքՊատկեր: HAYAZG ENCII15.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ<<Մխիթար Գոշ>> շքանշանըՊատկեր: HAYAZG ENCIGosh, inqnagir.jpg|նկարի նկարագրության տեքստԴատաստանագիրքՊատկեր: HAYAZG ENCIMkhitar Gosh.jpg|նկարի նկարագրության տեքստՄխիթար Գոշի արձանը Մատենադարանի դիմաց
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://wwwhpj.arminasj-oa.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:/565/1/63-4(211).pdf Ա. Թ. Թովմասյան <<Հին և միջնադարյան հայ քրեական իրավունք>>, ԵՊՀ հրատարակչուիթյուն, 1962]
=Մատենագիտություն=
*[http://www.exampleabcd.org Հեղինակի Ազգանուն Աam/abcd/bookview_v2_4. Հphp?p_id_text=7062#.WOfoz0WLSM_ ,Գրքի վերնագիր, ԵրևանՄխիթար Գօշ, ԵՊՀ հրատ.Դատաստանագիրք Հայոց, 2005Էջմիածին 1880:]*[http://www.exampleabcd.org Հեղինակի Ազգանուն Աam/abcd/bookview_v2_4. Հphp?p_id_text=5857#.WOfvEEWLSM8,Հոդվածի վերնագիրՄխիթար Գոշ, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45Առակներ:] 
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2005:]
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45:]
[[Category:թեգ1]] [[Category:թեգ2]]
50
edits

Նավարկման ցանկ