17
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Մանուշյան Միսաք Գևորքի | name-am-aliases = | name-ru = Манушян Мисак | name-ru-aliases = | name-lat...»:
{{Person
| name-am = Մանուշյան Միսաք Գևորքի
| name-am-aliases =
| name-ru = Манушян Мисак
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Manouchian Missak
| name-fr =
| image = Image 4662.jpg
| birth-date = 01.09.1906
| birth-place = Ադիյաման, Արևմտյան Հայաստան
| death-date = 21.02.1944
| death-place = Ֆորտ Մոն Վալերիեն, Ֆրանսիա
| description = Բանաստողծ, ֆրանսիական Դիմադրության շարժման գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1906թ. սեպտեմբերի 1-ին Արևմտյան Հայաստանի Ադիյաման գյուղում:
==Կրթություն==
*Սովորել է Սորբոնի համալսարանում որպես ազատ ունկնդիր:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Աշխատել է Սիթրեոն գործարանում որպես խառատ:
*1930-1931թթ.՝ Գ. Աթմաճյանի հետ հրատարեկել է Ջանք գրական գեղարվեստական հանդեսը:
*1933թ.՝ եղել է ՀՕԿ-ի, ապա՝ նրա կենտրոնական վարչության անդամ:
*1935-1937թթ.՝ խմբագրել է Զանգու շաբաթաթերթը:
*1943թ.՝ նշանակվել է Փարիզի և նրա շրջակայքի ազատ հրաձիգների և պարտիզան. ինտերնացիոնալ ջոկատների հրամանատար:
==Ձեռքբերումներ==
*Հետմահու ստացել է Պատվո լեգեոնի շքանշան:
==Այլ==
*Հայրը զոհվել է 1915 թ. Մեծ Եղեռնի ժամանակ, մայրը՝ գաղթի ճանապարհին: Փրկվելով Մեծ եղեռնից՝ 1920-ական թթ. սկզբին ապաստանել է Լիբանանում: 1920 թվականից Լիբանանի Ճյոնիա քաղաքի հայկական որբանոցի սանն էր իր եղբոր՝ Կարապետի հետ: 1925 թ. տեղափոխվում են Ֆրանսիա, սկզբում Մարսել ապա՝ Փարիզ: Կնոջ՝ Մելինե Մանուշյանի հետ մասնակցում է հակաֆաշիստական դիմադրության շարժմանը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի (1939–45 թթ.) առաջին իսկ ամիսներին, երբ Գերմանիան նվաճել էր եվրոպական մի շարք երկրներ, այդ թվում՝ Ֆրանսիան, շատերի հետ Մանուշյանը նույնպես ձերբակալվել ու նետվել է համակենտրոնացման ճամբար: 3 ամիս անց փախել Է ճամբարից, վերադարձել Փարիզ և ակտիվորեն մասնակցել գերմանական զավթիչների դեմ ֆրանսիացի հայրենասերների մղած պայքարին՝ Դիմադրության շարժմանը: 1943 թ. Մանուշյանի գլխավորած խումբը մոտ 30 հարձակում են գործում գերմանական օկուպանտների վրա։ 1943 թ. նոյեմբերի 16-ին Մանուշյանը իր 22 ընկերների հետ ձերբակալվում և տանջանքների է ենթարկվում, իսկ երեք ամիս անց, 1944թ. փետրվար 21-ին, մահապատժի է ենթարկվում Փարիզի Սյուրեն արվարձանի Ֆորտ Մոն-Վալերիեն ամրոցում։ 1946 թ-ին Փարիզում լույս է տեսել Միսաք Մանուշյանի բանաստեղծությունների ժողովածուն, իսկ 1956 թ-ին վերահրատարակվել է Երևանում՝ «Իմ երգը» խորագրով:Նրա և իր խմբի անունով անվանվել են փողոցներ և հրապարակներ Փարիզում, Մարսելում, Վալանսեում և Երևանում։
====Հիշատակի հավերժացում====
*1978 թվականի նոյեմբերի 4-ին Փարիզի Իվրի սյուր Սեն արվարձանի զինվորական գերեզմանոցում բացվել է Միսաք Մանուշյանի հուշարձան (քանդակագործ՝ Արա Հարությունյան):
*Երևանի ավագանու 2014 թ. ապրիլի 30-ի որոշմամբ Երևան քաղաքի Արամի, Փավստոս Բուզանդի, Եզնիկ Կողբացու փողոցների և Մաշտոցի պողոտայի միջանկյալ հատվածում՝ ՀՀ շարքային քաղաքացիների կողմից անվանված «Մաշտոցի պուրակը» անվանակոչվել է Միսաք Մանուշյանի անունով:
*Երևանի Քանաքեռ-Զեյթուն համայնքում գտնվող թիվ 48 հիմնական դպրոցը 1963-1964 ուսումնական տարվանից կոչվում է Միսաք Մանուշյանի անունով:
*Միսաք Մանուշյանի անվան խաչքար Գորիսում:
*Ֆրանսիայի Ռոնի սու Բուա քաղաքի կենտրոնական փողոցներից մեկը կոչվում է Միսաք Մանուշյանի անունով:
=Նկարներ=
===[[/Անվանում|Նույն անվանում]]===
<gallery>
Պատկեր: Xachqar.jpg|Միսաք Մանուշյանի անվան խաչքարը Գորիսում
Պատկեր: 1404419308234.jpeg|Միսաք Մանուշյանի կիսանդրին Մարսելում
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=davTRcJUolg Միսաք Մանուշյան կյանքը և գործունեությունը :]
*[https://www.youtube.com/watch?v=o8vjDL5qy_A Մաշտոցի պուրակը անվանակոչվեց Միսակ Մանուշյանի անունով:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=7PXX1jGdRpY Ֆրանսիայի Դիմադրության շարժմանը և Միսաք Մանուշյանի խմբին նվիրված արարողությունը:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.a1plus.am/1317103.html «Հիշատակներս տար Հայաստան». Միսաք Մանուշյան:]
*[http://www.aravot.am/tag/%D5%B4%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D6%84-%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Միսաք մանուշյանի կիսանդրու բացումը Ֆրանսիայի Ավինյոն քաղաքում:]
=Մատենագիտություն=
*[Բանաստեղծությունների ժողովածու, 1946 թ., Փարիզ:]
*[Մանուշյան Մ., Իմ երգը, 1956 թ., Երևան:]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
*[Պողոսյան Վարուժան, «Միսաք Մանուշյանի նամակները», Երևան, 1985:]
[[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]]
| name-am = Մանուշյան Միսաք Գևորքի
| name-am-aliases =
| name-ru = Манушян Мисак
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Manouchian Missak
| name-fr =
| image = Image 4662.jpg
| birth-date = 01.09.1906
| birth-place = Ադիյաման, Արևմտյան Հայաստան
| death-date = 21.02.1944
| death-place = Ֆորտ Մոն Վալերիեն, Ֆրանսիա
| description = Բանաստողծ, ֆրանսիական Դիմադրության շարժման գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1906թ. սեպտեմբերի 1-ին Արևմտյան Հայաստանի Ադիյաման գյուղում:
==Կրթություն==
*Սովորել է Սորբոնի համալսարանում որպես ազատ ունկնդիր:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Աշխատել է Սիթրեոն գործարանում որպես խառատ:
*1930-1931թթ.՝ Գ. Աթմաճյանի հետ հրատարեկել է Ջանք գրական գեղարվեստական հանդեսը:
*1933թ.՝ եղել է ՀՕԿ-ի, ապա՝ նրա կենտրոնական վարչության անդամ:
*1935-1937թթ.՝ խմբագրել է Զանգու շաբաթաթերթը:
*1943թ.՝ նշանակվել է Փարիզի և նրա շրջակայքի ազատ հրաձիգների և պարտիզան. ինտերնացիոնալ ջոկատների հրամանատար:
==Ձեռքբերումներ==
*Հետմահու ստացել է Պատվո լեգեոնի շքանշան:
==Այլ==
*Հայրը զոհվել է 1915 թ. Մեծ Եղեռնի ժամանակ, մայրը՝ գաղթի ճանապարհին: Փրկվելով Մեծ եղեռնից՝ 1920-ական թթ. սկզբին ապաստանել է Լիբանանում: 1920 թվականից Լիբանանի Ճյոնիա քաղաքի հայկական որբանոցի սանն էր իր եղբոր՝ Կարապետի հետ: 1925 թ. տեղափոխվում են Ֆրանսիա, սկզբում Մարսել ապա՝ Փարիզ: Կնոջ՝ Մելինե Մանուշյանի հետ մասնակցում է հակաֆաշիստական դիմադրության շարժմանը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի (1939–45 թթ.) առաջին իսկ ամիսներին, երբ Գերմանիան նվաճել էր եվրոպական մի շարք երկրներ, այդ թվում՝ Ֆրանսիան, շատերի հետ Մանուշյանը նույնպես ձերբակալվել ու նետվել է համակենտրոնացման ճամբար: 3 ամիս անց փախել Է ճամբարից, վերադարձել Փարիզ և ակտիվորեն մասնակցել գերմանական զավթիչների դեմ ֆրանսիացի հայրենասերների մղած պայքարին՝ Դիմադրության շարժմանը: 1943 թ. Մանուշյանի գլխավորած խումբը մոտ 30 հարձակում են գործում գերմանական օկուպանտների վրա։ 1943 թ. նոյեմբերի 16-ին Մանուշյանը իր 22 ընկերների հետ ձերբակալվում և տանջանքների է ենթարկվում, իսկ երեք ամիս անց, 1944թ. փետրվար 21-ին, մահապատժի է ենթարկվում Փարիզի Սյուրեն արվարձանի Ֆորտ Մոն-Վալերիեն ամրոցում։ 1946 թ-ին Փարիզում լույս է տեսել Միսաք Մանուշյանի բանաստեղծությունների ժողովածուն, իսկ 1956 թ-ին վերահրատարակվել է Երևանում՝ «Իմ երգը» խորագրով:Նրա և իր խմբի անունով անվանվել են փողոցներ և հրապարակներ Փարիզում, Մարսելում, Վալանսեում և Երևանում։
====Հիշատակի հավերժացում====
*1978 թվականի նոյեմբերի 4-ին Փարիզի Իվրի սյուր Սեն արվարձանի զինվորական գերեզմանոցում բացվել է Միսաք Մանուշյանի հուշարձան (քանդակագործ՝ Արա Հարությունյան):
*Երևանի ավագանու 2014 թ. ապրիլի 30-ի որոշմամբ Երևան քաղաքի Արամի, Փավստոս Բուզանդի, Եզնիկ Կողբացու փողոցների և Մաշտոցի պողոտայի միջանկյալ հատվածում՝ ՀՀ շարքային քաղաքացիների կողմից անվանված «Մաշտոցի պուրակը» անվանակոչվել է Միսաք Մանուշյանի անունով:
*Երևանի Քանաքեռ-Զեյթուն համայնքում գտնվող թիվ 48 հիմնական դպրոցը 1963-1964 ուսումնական տարվանից կոչվում է Միսաք Մանուշյանի անունով:
*Միսաք Մանուշյանի անվան խաչքար Գորիսում:
*Ֆրանսիայի Ռոնի սու Բուա քաղաքի կենտրոնական փողոցներից մեկը կոչվում է Միսաք Մանուշյանի անունով:
=Նկարներ=
===[[/Անվանում|Նույն անվանում]]===
<gallery>
Պատկեր: Xachqar.jpg|Միսաք Մանուշյանի անվան խաչքարը Գորիսում
Պատկեր: 1404419308234.jpeg|Միսաք Մանուշյանի կիսանդրին Մարսելում
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=davTRcJUolg Միսաք Մանուշյան կյանքը և գործունեությունը :]
*[https://www.youtube.com/watch?v=o8vjDL5qy_A Մաշտոցի պուրակը անվանակոչվեց Միսակ Մանուշյանի անունով:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=7PXX1jGdRpY Ֆրանսիայի Դիմադրության շարժմանը և Միսաք Մանուշյանի խմբին նվիրված արարողությունը:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.a1plus.am/1317103.html «Հիշատակներս տար Հայաստան». Միսաք Մանուշյան:]
*[http://www.aravot.am/tag/%D5%B4%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D6%84-%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%B5%D5%A1%D5%B6/ Միսաք մանուշյանի կիսանդրու բացումը Ֆրանսիայի Ավինյոն քաղաքում:]
=Մատենագիտություն=
*[Բանաստեղծությունների ժողովածու, 1946 թ., Փարիզ:]
*[Մանուշյան Մ., Իմ երգը, 1956 թ., Երևան:]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
*[Պողոսյան Վարուժան, «Միսաք Մանուշյանի նամակները», Երևան, 1985:]
[[Category:Բանաստեղծներ]] [[Category:Ազգային-ազատագրական շարժման գործիչներ]]
