3148
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Հովհաննես Սմբատ | name-am-aliases = | name-ru = Ованес Смбат | name-ru-aliases = | name-lat = | name-en ...»:
{{Person
| name-am = Հովհաննես Սմբատ
| name-am-aliases =
| name-ru = Ованес Смбат
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Hovhannes Smbat
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date =
| birth-place =
| death-date = 1041
| death-place =
| description = Հայոց թագավոր:
}}
=Կենսագրություն=
Մահացել է 1041թ.:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1020թ.-ից՝ Հայոց թագավոր:
==Այլ==
*Բագրատունիների արքայատոհմից։
*Գագիկ Ա-ի ավագ որդին։
*Գագիկ 1-ի մահից հետո գահաժառանգման համար սուր պայքար ծավալվեց նրա որդիներ Հովհաննես-Սմբատի և Աշոտի միջև: Բագրուտունյաց տերության մեծամեծ իշխանների ու թագավորների միջամտությամբ շուտով կնքվեց համաձայնություն, ըստ որի Հովհաննես-Սմբատն ավագության իրավունքով գահակալելու էր երկրի կենտրոնական տիրույթներում, իսկ Աշոտ IV-ը եզերական տիրոյթներում («դրսի աշխարհում»): Ընդ որում անզավակ Հովհաննես-Սմբատի մահից հետո «թագավոր ամենայն տանն Հայոց» իրավունքը վերապահվելու էր Աշոտ IV-ին:
*Օգտվելով Բագրատունյաց կենտրոնական թագավորության ներքին ճգնաժամից՝ նրանց վրա միաժամանակ հարձակվեցին թե՛ Ատրպատականում հաստատված սելջուկյան թուրքերը և թե' Բյուզանդական կայսրության զորքերը: Սելջուկյան թուրքերը Նախճավան-Դվին ուղիով 1021թ. հասան մինչև Նիգ գավառը (Ապարան), սակայն այնտեղ Բջնիի իշխան Վասակ Պահլավունին ջախջախեց նրանց և դուրս շպրտեց երկրի սահմաններից:
*Բյուզանդիայի կայսը Վասիլ II-ը 1021թ. ծանր պարտության մատնեց վրաց-աբխազական զորքերին, դաժան դատաստան տեսավ նրանց աջակցող Տայքի և Կղարջքի հայ բնակչության հետ, ապա նահանջեց Տրապիզոն և նախապատրաստվեց ներխուժել Բագրատունյաց կենտրոնական տիրույթները: Նույն թվականին նա Արծրունյաց Սենեքերիմ թագավորին հարկադրեց Վասպուրականը «կտակել» Բյուզանդիային և փոխարենը տիրույթներ ստանալ Սեբաստիայի նահանգում: Վասիլ II-ի հետ բանակցություններ վարելու և նրա հարձակումը կանխելու նպատակով հայոց թագավոր Հովհաննես-Սմբատը 1022թ. հունվարի սկզբին բյուզանդամոլ կաթողիկոս Պետրոս Ա Գետադարձի գլխավորությամբ մի պատվիրակություն ուղարկեց Տրապիզոն:Կայսեր պարտաղրմամբ կաթողիկոսը կնքեց համաձայնագիր ֊կտակ, որով Հովհաննես-Սմբատի մահից հետո նրա տիրույթները՝ Անի մայրաքաղաքով, անցնելու էին բյուզանղական կայսրությանը:
*Աշոտը (եղբոր մահից հետո փոխարինելու էր նրան) ռազմական օգնություն է ստացել Բյուզանդիայի կայսր Վասիլ II-ից և շարունակել գահակալական պայքարը։
*1041թ. գրեթե միաժամանակ մահացան (թերևս բյուզանղական արքունիքի կազմակերպած դավով) թե´ Աշոտ VI-֊ը, թե´ Հովհաննես-Սմբատը: Պահն օգտագործելով՝ նույն թվականին բյուգանդական մեծաքանակ զորքերը ներխուժեցին Շիրակ և պաշարեցին Անի մայրաքաղաքը: Անիի բնակչությունը և հայկական զորքերը Վահրամ Պահլավունու գլխավորությամբ ջախջախեցին զավթիչներին; Հայրենասեր ուժերր Վահրամ Պահլավունու նախաձեռնությամբ 1042թ. հայոց թագավոր հռչակեցին Աշոտ IV-ի 18-ամյա որդուն՝ Գագիկ II-ին: Հայերին 1044թ. հաջողվեց ևս երկու անգամ հաղթել Անին պաշարած բյուզանզական բանակներին և պահպանել թագավորության անկախությունը:
*1032թ. ամուսնացել է բյուզանդական կայսր Ռոմանոս Արգիրոսի եղբոր դստեր հետ։
*1038թ. վերանորոգել է տվել Հոռոմոսի վանքը։
*1040թ. մասնակցել է Լոռու թագավորություն ներխուժած Դվինի ամիրա Աբուլ-Ասվարի զորքերի ջախջախմանը։
*Նրա հանձնարարությամբ կազմվել է բժշկարան։
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Ashot_4 ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*[http://ankakh.com/article/889/hvovhannyes---smbat--g-thulakam--anparrunak-gahakale ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ - ՍՄԲԱՏ Գ թուլակամ, անփառունակ գահակալը:]
*[http://www.irates.am/hy/1357892475 Ինչի՞ հասան Հովհաննես-Սմբատն ու Պետրոս Գետադարձը:]
[[Category:Թագավորներ]]
| name-am = Հովհաննես Սմբատ
| name-am-aliases =
| name-ru = Ованес Смбат
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Hovhannes Smbat
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date =
| birth-place =
| death-date = 1041
| death-place =
| description = Հայոց թագավոր:
}}
=Կենսագրություն=
Մահացել է 1041թ.:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1020թ.-ից՝ Հայոց թագավոր:
==Այլ==
*Բագրատունիների արքայատոհմից։
*Գագիկ Ա-ի ավագ որդին։
*Գագիկ 1-ի մահից հետո գահաժառանգման համար սուր պայքար ծավալվեց նրա որդիներ Հովհաննես-Սմբատի և Աշոտի միջև: Բագրուտունյաց տերության մեծամեծ իշխանների ու թագավորների միջամտությամբ շուտով կնքվեց համաձայնություն, ըստ որի Հովհաննես-Սմբատն ավագության իրավունքով գահակալելու էր երկրի կենտրոնական տիրույթներում, իսկ Աշոտ IV-ը եզերական տիրոյթներում («դրսի աշխարհում»): Ընդ որում անզավակ Հովհաննես-Սմբատի մահից հետո «թագավոր ամենայն տանն Հայոց» իրավունքը վերապահվելու էր Աշոտ IV-ին:
*Օգտվելով Բագրատունյաց կենտրոնական թագավորության ներքին ճգնաժամից՝ նրանց վրա միաժամանակ հարձակվեցին թե՛ Ատրպատականում հաստատված սելջուկյան թուրքերը և թե' Բյուզանդական կայսրության զորքերը: Սելջուկյան թուրքերը Նախճավան-Դվին ուղիով 1021թ. հասան մինչև Նիգ գավառը (Ապարան), սակայն այնտեղ Բջնիի իշխան Վասակ Պահլավունին ջախջախեց նրանց և դուրս շպրտեց երկրի սահմաններից:
*Բյուզանդիայի կայսը Վասիլ II-ը 1021թ. ծանր պարտության մատնեց վրաց-աբխազական զորքերին, դաժան դատաստան տեսավ նրանց աջակցող Տայքի և Կղարջքի հայ բնակչության հետ, ապա նահանջեց Տրապիզոն և նախապատրաստվեց ներխուժել Բագրատունյաց կենտրոնական տիրույթները: Նույն թվականին նա Արծրունյաց Սենեքերիմ թագավորին հարկադրեց Վասպուրականը «կտակել» Բյուզանդիային և փոխարենը տիրույթներ ստանալ Սեբաստիայի նահանգում: Վասիլ II-ի հետ բանակցություններ վարելու և նրա հարձակումը կանխելու նպատակով հայոց թագավոր Հովհաննես-Սմբատը 1022թ. հունվարի սկզբին բյուզանդամոլ կաթողիկոս Պետրոս Ա Գետադարձի գլխավորությամբ մի պատվիրակություն ուղարկեց Տրապիզոն:Կայսեր պարտաղրմամբ կաթողիկոսը կնքեց համաձայնագիր ֊կտակ, որով Հովհաննես-Սմբատի մահից հետո նրա տիրույթները՝ Անի մայրաքաղաքով, անցնելու էին բյուզանղական կայսրությանը:
*Աշոտը (եղբոր մահից հետո փոխարինելու էր նրան) ռազմական օգնություն է ստացել Բյուզանդիայի կայսր Վասիլ II-ից և շարունակել գահակալական պայքարը։
*1041թ. գրեթե միաժամանակ մահացան (թերևս բյուզանղական արքունիքի կազմակերպած դավով) թե´ Աշոտ VI-֊ը, թե´ Հովհաննես-Սմբատը: Պահն օգտագործելով՝ նույն թվականին բյուգանդական մեծաքանակ զորքերը ներխուժեցին Շիրակ և պաշարեցին Անի մայրաքաղաքը: Անիի բնակչությունը և հայկական զորքերը Վահրամ Պահլավունու գլխավորությամբ ջախջախեցին զավթիչներին; Հայրենասեր ուժերր Վահրամ Պահլավունու նախաձեռնությամբ 1042թ. հայոց թագավոր հռչակեցին Աշոտ IV-ի 18-ամյա որդուն՝ Գագիկ II-ին: Հայերին 1044թ. հաջողվեց ևս երկու անգամ հաղթել Անին պաշարած բյուզանզական բանակներին և պահպանել թագավորության անկախությունը:
*1032թ. ամուսնացել է բյուզանդական կայսր Ռոմանոս Արգիրոսի եղբոր դստեր հետ։
*1038թ. վերանորոգել է տվել Հոռոմոսի վանքը։
*1040թ. մասնակցել է Լոռու թագավորություն ներխուժած Դվինի ամիրա Աբուլ-Ասվարի զորքերի ջախջախմանը։
*Նրա հանձնարարությամբ կազմվել է բժշկարան։
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[http://www.historyofarmenia.am/am/Encyclopedia_of_armenian_history_Ashot_4 ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*[http://ankakh.com/article/889/hvovhannyes---smbat--g-thulakam--anparrunak-gahakale ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ - ՍՄԲԱՏ Գ թուլակամ, անփառունակ գահակալը:]
*[http://www.irates.am/hy/1357892475 Ինչի՞ հասան Հովհաննես-Սմբատն ու Պետրոս Գետադարձը:]
[[Category:Թագավորներ]]
