6701
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
{{Person
| name-am = Գոլակյան Գուլակյան Արմեն Կարապետի
| name-am-aliases =
| name-ru = Гулакян Армен Карапетович
| name-en = Goulakyan Armen
| name-fr =
| image = BoyGoulakyan Armen.jpg
| birth-date = 20.10(01.11).1899
| birth-place = Թիֆլիս, Վրաստան
==Կրթություն==
*1921թ. ավարտել է Թիֆլիս Ներսիսյան դպրոցը:
*1919թ. սովորել է Օ. Սևումյանի ստուդիայում:
*1921-1925թթ. սովորել է Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայում:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*00001927թ.-0000թթից՝ Երևանի Սունդուկյանի անվան թատրոնի ռեժիսոր:**1930-1938 և 1944-1953թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես իգրեկգլխավոր ռեժիսոր:*1938-1945 և 1958-1960թթ.՝ Օպերայի և բալետի թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր:*00001944թ.-0000թթից՝ Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի դասախոս:*1946-1954թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես 2իգրեկԽՍՀՄ Գլխավոր խորհրդի պատգամավոր:*00001955-0000թթ1956թթ.՝ զեթ աշխատավայրում որպես իգրեկՌուսական թատրոնի գլխավոր ռեժիսոր: ===Բեմադրություններ Գ. Սունդուկյանի անվան թատրոնում===*«Մանդատ», Ա. Բուրջալյան:*«Խաթաբալա», Գ. Սունդուկյան, 1927:*«Սերը ծփենիների տակ», Յու. Օ'Նիլի, 1928 (Ֆրիդի հետ համատեղ):*«Խռովություն», Դ. Ֆուրմանով և Ս. Պոլիվանով, 1928 (Ֆրիդի հետ համատեղ):*«Մեծապատիվ մուրացկաններ», Հ. Պարոնյան, 1928:*«Ֆրից Բաուեր», Վ. Սելիխովա և Ն. Սացի, 1929:*«Ցասում», իր պիեսը, 1929:*«Ռելսերը զրնգում են», Վ. Կիրշոն, 1929:*«Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1929:*«Քամիների քաղաքը», Վ. Կիրշոն, 1929 (Ռ. Սիմոնովի հետ համատեղ):*«Ինգա», Ա. Գլեբով, 1929:*«Առաջին հեծելազորը», Վ. Վիշնևսկի, 1930:*«Օղակում», Վ. Վաղարշյան, 1930*«Տեմպ», Ն.Պոգոդին, 1931:*«Նավթ», Վ. Վաղարշյան, 1932:*«Պատվի խնդիր», Ի. Միկիտենկո, 1932:*«Հատակում», Մ. Գորկի, 1932:*«Ֆոսֆորային շող», Դ. Դեմիրճյան, 1932:*«Մակբեթ», Ու. Շեքսպիր, 1933:*«Ֆիգարոյի ամուսնությունը», Պ. Բոմարշե, 1933:*«Ուրիշի երեխան», Վ. Չկվարկին, 1934:*«Նապոլեոն Կորկոտյան», Դ. Դեմիրճյան, 1934:*«Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1935:*«Շահնամե», Մ. Ջանան, 1935:*«Ամպրոպ», Ա. Օստրովսկի, 1935:*«Պլատոն Կրեչետ», Ա. Կորնեյչուկ, 1935:*«Երեք երգ», Գ. Սարյան, 1935:*«Հացի խնդիր», Պ. Պռոշյան, 1937:*«Օթելլո», Ու. Շեքսպիր, 1940:*«Խաթաբալա», Գ. Սունդուկյան, 1945:*«Արշալույսին», իր պիեսը, 1945 (Վ. Վարդանյանի հետ համատեղ):*«Բարձրունքներում», Գ. Բորյան, 1947:*«Պեպո», Գ. Սունդուկյան, 1948:*«Այս աստղերը մերն են», Գ. Տեր-Գրիգորյան և Լ. Կարագյոզյան, 1949:*«Դիմակահանդես», Վ. Լերմոնտով, 1949:*«Ընտանիք», Ի. Պոպով, 1950:*«Կենդանի դիակ», Լ. Տոլստոյ, 1950:*«Մաշենկա», Ա. Աֆինոգենով, 1951: ===Բեմադրություններ օպերայի և բալետի թատրոնում===*«Անուշ», Ա. Տիգրանյան, 1935, 1939, 1950, 1956:*«Կարմեն», Ժ. Բիզե, 1941:*«Աիդա», Ջ. Վերդի, 1941:*«Օթելլո», Ջ. Վերդի, 1942:*«Իվան Սուսանին», Մ. Գլինկա, 1942:*«Հուգենոտներ», Ջ. Մեյերբեր, 1943:*«Չիո-Չիո-Սան», Ջ. Պուչչինի, 1944:*«Արշակ Բ», Տ. Չուխաճյան, 1945:*«Իոլանտա», Պ. Չայկովսկի, 1947:*«Դավիթ Բեկ», Ա. Տիգրանյան, 1952, 1953:*«Ֆաուստ», Գ. Գունո, 1958:*«Պարահանդես-դիմակահանդես», Ջ. Վերդի, 1960:*«Լուսաբացին», Ա. Ստեփանյան, 1960: ===Բեմադրություններ Ստանիսլավսկու անվան ռուսական թատրոնում===*«Պատվի համար», Շիրվանզադե, 1955: ===Բեմադրություններ Պարոնյանի անվան երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում===*«Արշին մալ-ալան», Ու. Հաջիբեկով: ===Բեմադրություններ Պատանի հանդիսատեսի թատրոնում===*«Պայթյուն», Ս. Շչերբակով և Գ. Սմիրնով, 1929: ===Դերեր կինոյում===*«Նամուս», դրվագ, 1925:*«Պեպո», Դուդուլ, 1935 (համառեժիսոր):
==Ձեռքբերումներ==
*1940թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
*1945թ.՝ ԵԳԹԻ պրոֆեսոր:
*1946թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ («Արշակ Բ» օպերայի բեմադրության համար):
*1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ («Այս աստղերը մերն են» ներկայացման բեմադրության համար):
*Լենինի շքանշան:
==Այլ==
*Գրել Փոքր տարիքից մասնակցում է դպրոցական ներկայացումներին, հաճախում հայկական դրամատիկական խմբի ներկայացումներին, դառնում է Զուբալովի տան դրամատիկական սեկցիայի մշտական հաճախորդը և մասնակցում նրա աշխատանքներին:*1917թ. առաջին անգամ նա գալիս է Օ.Սևումյանի ստուդիա: Գուլակյանի վրա մեծ տպավորություն է թողնում Շ.Մերիի «Հիդրա» պիեսի Օ.Սևումյանի բեբադրությունը, սովորում է ստուդիայում 1919թ.: Օ.Սևումյանը դառնում է Գուլակյանի ռեժիսուրայի առաջին ուսուցիչը, իսկ Գուլակյանը՝ նրա ուշիմ և ընդունակ աշակերտը:*Դառնում է Ամո-Խարազյանի թատրոն-ստուդիայի աշակերտ:*1921թ. Թիֆլիսում հիմնադրվում է Ստեփան Շահումյանի անվան «Որոնումների թատրոն» Լևոն Քալանթարի և Ստեփան Քափանակյանի ղեկավարությամբ, Գուլակյանը ընդունվում է թատրոն իբրև դերասան և ռեժիսորի օգնական:*1921-1924թթ. սովորում է Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայում: Սովորում է Սերաֆիմա Բիրմանի, Յուրի Զավադսկու, Գեորգի Բուրջալովի, Սուրեն Խաչատրյանի, Բորիս Շչուկինի, Ռուբեն Սիմոնովի մոտ։ Նա միաժամանակ մասնավոր դասեր է առնում Վ.Տատարինովի մոտ, հետևում Վախթանգովի ստուդիայի, Ա.Թաիրովի Կամերային թատրոնի, Վ.Մեյերխոլդի թատրոնի ներկայացումների։ Կ.Ստանիսլավսկու ուսմունքը նրա համար դառնում է թատերական արվեստի անսասան հիմք: Հիանալով Վ.Մեյերխոլդի ու Ա.Թաիրովի վարպետությամբ, նրանց ռեժիսորական արվեստով, Գուլակյանը գտնում է, որ այդ ռեժիսորների աշխատանքներում արտաքին գրավչությունը խեղդում է թատերական ստեղծագործության հոգեբանական մշակումը:*1925թ. Թիֆլիս վերադառնալով՝ Ա.Գուլակյանը ընդունվում է հայկական թատրոն, սկզբում իբրև տեխնիկական, ապա՝ որպես երկրորդ ռեժիսոր։ Գուլակյանը փորձում է ինքնուրույն թատրոն-ստուդիա կազմակերպել Մոսկվայի հայկական դրամատիկական ստուդիայի այն շրջանավարտներից, որոնք գտնվում էին Թիֆլիսում: Սակայն Գուլակյանին այդպես էլ չի հաջողվում դա անել։ Նրան հաջողվում է Թիֆլիսի հայկական թատրոնի խաղացանկ մտցնել Հ.Պարոնյանի«Մեծապատիվ մուրացկաններ» պիեսը վերականգնելով Մոսկովյան ստուդիայում Ռուբեն Սիմոնովի բեմադրությունը:*Ա.Գուլակյանի առողջական խնդիրների պատճառով ստիպված է լինում 1926թ. բնակվելու Դիլիջանում: Այդ տարիներին երկրի թատերական ասպարեզում հրապուրվել է մի նորաձև թատրոն, որ կոչվում էր «Կապույտ բաճկոն»: Գուլակյանը ձեռնարկում է Դիլիջանւմ Երևանում «Երևանի բանվորական շրջիկ թատրոն»ի կազմակերպմանը, ինքը գրում է սցենարներ, բեմադրում և մասնակցում դրանց բեմադրությանն իբրև դերասան: Այդ թատրոնի մի շարք ներկայացումներ սկսում են դիլիջանցիների մեջ հաջողություն վայելել: Սակայն որքան էլ Գուլակյանը հրապուրվեր «Կապույտ բաճկոններ» թատրոնով, նրա նպատակը մնում էր մեծ բեմը: Առողջական վիճակը թույլ տալուն պես, Գուլակյանը տեղափոխվում է Երևան և ընդունվում Առաջին պետթատրոն:*1927թ. Գուլակյանը օգնում է ռեժիսոր Լևոն Քալանթարին «Բուքը» բեմադրության ընթացքում։ Հանրապետության առաջատար թատրոնում կատարած մի քանի ամսվա աշխատանքով Ա.Գուլակյանն իրեն դրսևորում է իբրև մասնագիտորեն պատրաստված ռեժիսոր: 1927թ. դեկտեմբերին Ա.Գուլակյանը առաջին անգամ ինքնուրույն բեմադրում է Գ.Սունդուկյանի «Խաթաբալա» պիեսը: 1929թ. Ա.Գուլակյանը բեմադրում է Սունդուկյանի «Պեպո» պիեսը: «Պեպոն» բեմադրության մեջ բաժանված էր 21 պատկերի, որոնց մի մասը վերցված էր Սունդուկյանի այլ տեղեկություններպիեսներից, որոնք չեն տեղավորվում վերը նշված կամ էլ նույն պիեսի հեղինակային ծանոթագրություններից։ Երրորդ, առավել վճռական քայլը «Մակբեթն» էր 1933թ.: Այս բեմադրության մեջ Գուլակյանն արմատապես վերանայել է հեղինակային կոնցեպցիան, փոխարենն առաջադրելով իրենը: Հենց այս երեք ենթաբաժինների չափորոշիչների աշխատանքներում էլ Գուլակյանին հաջողվում է ստեղծել բեմական հետաքրքիր իրադրություններ, վատ թատերայնությամբ բացահայտել սեփական մտահղացումը: Սա Ա.Գուլակյանի ռեժիսորական երիտասարդության փարձարարական շրջանն է եղել:*1929թ. նոյեմբերի 29-ին Տիգրան Շամիրխանյանի գլխավորությամբ՝ Ս.Շչերբակովի և Գ.Սմիրնովի «Պայթյուն» պիեսի բեմադրությամբ բացվեց Երևանի Պատանի հանդիսատեսի թատրոն: Առաջին ներկայացումների հեղինակներն են եղել Ա.Գուլակյանը և Տ.Շամիրխանյանը՝ թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարը: Նույն այս շրջանում Գուլակյանը բեմադրում է նաև սովետական թատերագրության երկեր, շատ եռանդուն աշխատում է հայ թատերագիրների, մասնավորապես Դերենիկ Դեմիրճյանի, Վաղարշ Վաղարշյանի պիեսների բեմադրության վրա: 1934թ. բեմադրված «Նապոլեոն Կորկոտյան» կատակերգություն հեղինակն ու բեմադրողը մեղադրվում է այն բանում, որ նրանք աղավաղել էին նոր գյուղի իրական պատկերը, դրա մեջտեսել էին միայն արատներ, տարվել իրականության ստվերոտ կողմերի պատկերմամբ, չափազանցրել բացասական կերպարները։*1930-ական թթ. վերջին Գուլակյանը հազվադեպ է բեմադրում դրամատիկական գործեր, իսկ 1938-ից թ. անցնում է օպերային ռեժիսուրային։*Բեմադրություններին հատուկ էին գաղափարական մտահաղացման հստակությունը, ամուր, արտահայտիչ միզանսցենները, կերպարի հոգեբանական, պլաստիկ ամբողջականությունը:*Օպերային ներկայացումներում դրսևորվել է մոնումենտալ ընդհանրացման ձգտումը:*Երևանում Արմեն Գուլակյանի անունով կոչվել է փողոց:
=Նկարներ=
<gallery>
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[httphttps://www.exampleyoutube.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստcom/watch?v=D__0oY_Y1oo Արմեն Գուլակյան, Խոսող գրքեր:]
=Հրապարակումներ մամուլումՄատենագիտություն=*[http://wwwԳուլակյան Ա.Կ.armin, Պիեսներ, Ե.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ, 1963:]
=Մատենագիտություն==Պիեսներ=== *[http://wwwԳուլակյան Ա.exampleԿ.org Հեղինակի Ազգանուն , Արշալույսին, 1937:*Գուլակյան Ա. ՀԿ.,Գրքի վերնագիրՄեծ բարեկամություն, Երևան1939:*Գուլակյան Ա.Կ., ԵՊՀ հրատ.Գանձ, 20051940:]*[http://wwwԳուլակյան Ա.exampleԿ.org Հեղինակի Ազգանուն , Ցասում, 1942:*Գուլակյան Ա. ՀԿ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005Օրեր, թիվ 2մարդիկ անմոռաց, էջ 41-451957:]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Հարությունյան Բ., Արմեն Գուլակյան, Ե., 1985:*Հայ սովետական թատրոնի պատմություն, Երևան, 1967:*Большая советская энциклопедия. 3-е издание. М., 1970-77.*Ноев Ковчег. Информационно-аналитическая газета армянской диаспоры стран СНГ. № 02 (84). 2005, февраль.*Театральная энциклопедия. Том 1/Глав. ред. С. С. Мокульский - М.: Советская энциклопедия, 1961.- 1214 стб. с илл., 12 л. илл.*[http://www.examplenationaltheater.org Հեղինակի Ազգանուն Աam/htmls/old_actors_armen_gulakyan. Հhtml Արմեն Գուլակյան, Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ազգային ակադեմիական թատրոն:]*[http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=47 Արմեն Գուլակյան,Գրքի վերնագիր, Երևան, ԵՊՀ հրատAV Production:]*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?hId=1100 Արմեն Գուլակյան, 2005Հայակական հանրագիտարան:]*[http://www.examplehaymard.org Հեղինակի Ազգանուն Աam/index. Հphp/persons/p1388066204#sthash.WPQ2sLr9.dpbs Արմեն Գուլակյան,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45Հայ մարդ:]
[[Category:թեգ1Ռեժիսորներ]] [[Category:թեգ2Գրողներ]] [[Category:Դրամատուրգներ]] [[Category:Մանկավարժներ]] [[Category:Թատերական գործիչներ]] [[Category:Դերասաններ]]
