3148
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Հայկազ Արամ | name-am-aliases = Չեքեմյան Արամ Արսենի | name-ru = Айказ Арам | name-ru-aliases = Чеке...»:
{{Person
| name-am = Հայկազ Արամ
| name-am-aliases = Չեքեմյան Արամ Արսենի
| name-ru = Айказ Арам
| name-ru-aliases = Чекемян Арам Арсенович
| name-lat =
| name-en = Haykaz Aram
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 1900
| birth-place = Շապին-Գարահիսար, Արևմտյան Հայաստան
| death-date = 10.03.1986
| death-place = Նյու-Յորք, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ
| description = Գրող:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1900թ. Արևմտյան Հայաստանի Շապին-Գարահիսար քաղաքում:
Մահացել է 1986թ. մարտի 10-ին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Նյու-Յորք քաղաքում:
==Կրթություն==
*Սովորել է տեղի Ազգային վարժարանում։
*Հաճախել Կեդրոնական վարժարան, որտեղ սովորել է մեկ տարի ու կես` աշակերտել նաև Հակոբ Օշականին:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Աշխատել է փորագրանկարողի օգնական նյույորքյան Daily Mirror շաբաթաթերթում:
==Ձեռքբերումներ==
==Այլ==
*1915թ. մասնակցել է Շապին-Գարահիսարի հերոսամարտին, որից հետո 4 տարի ծպտյալ ապրել քրդերի մոտ, որտեղից 1919թ. փախչել է և հանգրվանել Կոստանդնուպոլսում:
*1919թ. փախել է և ապաստանել Պոլսի որբանոցում:
*Արամ Հայկազը հրաշքով փրկվել է առերես Իսլամ ընդունելով, որպես մահմեդական նա կարողացավ ապրել, մինչ ձեռք կբերեր ազատություն։
*Այդ ժամանակի մասին նրա հուշագրության մեջ՝ «Չորս տարի Քիւրտիստանի լեռներուն մէջ» պատմում է որպես հովիվ և ծառա իր կյանքը, թե ինչպես է պատանուց մեծացել երիտասարդի քուրդ ցեղակիցների և տոհմապետերի մոտ, երբ Թուրքիան դեռևս Օսմանյան կայսրություն էր։
*Հայրը` Արսեն Չեքոմյան, մայրը` Յուղաբեր. հինգ եղբայրներից կրտսերն է:
*Հայկազ գրական անունը իրենից երկու տարով մեծ եղբոր անունն է:
*1921թ. նա նավարկության է մեկնում դեպի ԱՄՆ, որտեղ ապա աշխատում է փորագրանկարողի օգնական նյույորքյան Daily Mirror շաբաթաթերթում, իսկ գիշերները սովորում է անգլերեն՝ կարդալով համաշխարհային և ամերիկյան դասականներին՝ Կիպլինգից մինչև Բալզակ և Պո։
*1922 թ. նա սկսում է գրել հայկական հրատարակությունների համար՝ գրական անուն վերցնելով, քանի որ վախենում էր մերժման «խարանից» և 22 տարեկանում Արամ Չեքեմյանը դառնում է Արամ Հայկազ։
*1924թ. հաստատվել է ԱՄՆ-ում:
*1971թ. այցելել է Հայաստան:
*Նրա ստեղծագործությունների բնորոշ են լավատեսությունը և պատումի անմիջականությունը:
*Բացառությամբ վաղ տարիների ինքնակենսագրական գործերի՝ նրա աշխատությունների մեծ մասը եղել են հումորային պատմվածքներ և Ամերիկայի ժամանակակից կյանքի համառոտ պատումներ։
*Նրա գործերը խիստ անձնական էին և նա առերևույթ աննշան իրադարձությունների մասին գրում էր բնական, խոսակցական ոճով՝ ի՞նչ կար սենդվիչի մեջ, գնալ սխալ հուղարկավորության, մնալ հիվանդանոցում, իր որդու ավարտելը։
*Նա մանրամասն չի պատմում անցյալի ցավի մասին, այլ այսպես կոչված «կարոտի գրականության» ներկայացուցիչ էր։
*Ժամանակի ամենահայտնի հայ գորղներից է եղել և ստացել մի շարք հայկական գրական մրցանակներ:
*Ամուսնացել է Փարիզում երիտասարդ հայուհու հետ, ում հանդիպել էր Ստամբուլի դպրոցում։ Բնակվել է Նյու Յորքի Քվինս շրջանի Ռիգո Փարք թաղամասում, ունեցել է 2 զավակ՝ մեկ տղա և մեկ աղջիկ։
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
=Մատենագիտություն=
*Հայկազ Ա., Ցեղին ձայնը, հ 1-2, 1949-1954:
*Չորս աշխարհ, 1962:
*Պանդոկ, 1967:
*Հայկազ Ա., Կարօտ, 1971:
*Հայկազ Ա., Երջանկութիւն, 1978:
*Հայկազ Ա., Շապին Գարահիսար ու իր հերոսամարտը, 1957:
*Հայկազ Ա., Չորս տարի Քիւրդիստանի լեռներուն մէջ, 1972:
Նամակների ընտրանի
*Մոռացված էջեր. 1924-1950, հատոր Ա, 2010:
*Մոռացված էջեր. 1951-1960, հատոր Բ, 2012:
*Պատմուածքներ, ծողովածու, 2012:
*Մոռացված էջեր. 1961-1966, 2013:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*http://www.lib.mindiaspora.am/1867.html ՜լեկտրոնային գրադարան:
*http://litopedia.org/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%B4_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%A6 Բանասիրության հանրագիտարան:
[[Category:Գրողներ]]
| name-am = Հայկազ Արամ
| name-am-aliases = Չեքեմյան Արամ Արսենի
| name-ru = Айказ Арам
| name-ru-aliases = Чекемян Арам Арсенович
| name-lat =
| name-en = Haykaz Aram
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 1900
| birth-place = Շապին-Գարահիսար, Արևմտյան Հայաստան
| death-date = 10.03.1986
| death-place = Նյու-Յորք, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ
| description = Գրող:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1900թ. Արևմտյան Հայաստանի Շապին-Գարահիսար քաղաքում:
Մահացել է 1986թ. մարտի 10-ին Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Նյու-Յորք քաղաքում:
==Կրթություն==
*Սովորել է տեղի Ազգային վարժարանում։
*Հաճախել Կեդրոնական վարժարան, որտեղ սովորել է մեկ տարի ու կես` աշակերտել նաև Հակոբ Օշականին:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Աշխատել է փորագրանկարողի օգնական նյույորքյան Daily Mirror շաբաթաթերթում:
==Ձեռքբերումներ==
==Այլ==
*1915թ. մասնակցել է Շապին-Գարահիսարի հերոսամարտին, որից հետո 4 տարի ծպտյալ ապրել քրդերի մոտ, որտեղից 1919թ. փախչել է և հանգրվանել Կոստանդնուպոլսում:
*1919թ. փախել է և ապաստանել Պոլսի որբանոցում:
*Արամ Հայկազը հրաշքով փրկվել է առերես Իսլամ ընդունելով, որպես մահմեդական նա կարողացավ ապրել, մինչ ձեռք կբերեր ազատություն։
*Այդ ժամանակի մասին նրա հուշագրության մեջ՝ «Չորս տարի Քիւրտիստանի լեռներուն մէջ» պատմում է որպես հովիվ և ծառա իր կյանքը, թե ինչպես է պատանուց մեծացել երիտասարդի քուրդ ցեղակիցների և տոհմապետերի մոտ, երբ Թուրքիան դեռևս Օսմանյան կայսրություն էր։
*Հայրը` Արսեն Չեքոմյան, մայրը` Յուղաբեր. հինգ եղբայրներից կրտսերն է:
*Հայկազ գրական անունը իրենից երկու տարով մեծ եղբոր անունն է:
*1921թ. նա նավարկության է մեկնում դեպի ԱՄՆ, որտեղ ապա աշխատում է փորագրանկարողի օգնական նյույորքյան Daily Mirror շաբաթաթերթում, իսկ գիշերները սովորում է անգլերեն՝ կարդալով համաշխարհային և ամերիկյան դասականներին՝ Կիպլինգից մինչև Բալզակ և Պո։
*1922 թ. նա սկսում է գրել հայկական հրատարակությունների համար՝ գրական անուն վերցնելով, քանի որ վախենում էր մերժման «խարանից» և 22 տարեկանում Արամ Չեքեմյանը դառնում է Արամ Հայկազ։
*1924թ. հաստատվել է ԱՄՆ-ում:
*1971թ. այցելել է Հայաստան:
*Նրա ստեղծագործությունների բնորոշ են լավատեսությունը և պատումի անմիջականությունը:
*Բացառությամբ վաղ տարիների ինքնակենսագրական գործերի՝ նրա աշխատությունների մեծ մասը եղել են հումորային պատմվածքներ և Ամերիկայի ժամանակակից կյանքի համառոտ պատումներ։
*Նրա գործերը խիստ անձնական էին և նա առերևույթ աննշան իրադարձությունների մասին գրում էր բնական, խոսակցական ոճով՝ ի՞նչ կար սենդվիչի մեջ, գնալ սխալ հուղարկավորության, մնալ հիվանդանոցում, իր որդու ավարտելը։
*Նա մանրամասն չի պատմում անցյալի ցավի մասին, այլ այսպես կոչված «կարոտի գրականության» ներկայացուցիչ էր։
*Ժամանակի ամենահայտնի հայ գորղներից է եղել և ստացել մի շարք հայկական գրական մրցանակներ:
*Ամուսնացել է Փարիզում երիտասարդ հայուհու հետ, ում հանդիպել էր Ստամբուլի դպրոցում։ Բնակվել է Նյու Յորքի Քվինս շրջանի Ռիգո Փարք թաղամասում, ունեցել է 2 զավակ՝ մեկ տղա և մեկ աղջիկ։
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://www.example.org Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.armin.am Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:]
=Մատենագիտություն=
*Հայկազ Ա., Ցեղին ձայնը, հ 1-2, 1949-1954:
*Չորս աշխարհ, 1962:
*Պանդոկ, 1967:
*Հայկազ Ա., Կարօտ, 1971:
*Հայկազ Ա., Երջանկութիւն, 1978:
*Հայկազ Ա., Շապին Գարահիսար ու իր հերոսամարտը, 1957:
*Հայկազ Ա., Չորս տարի Քիւրդիստանի լեռներուն մէջ, 1972:
Նամակների ընտրանի
*Մոռացված էջեր. 1924-1950, հատոր Ա, 2010:
*Մոռացված էջեր. 1951-1960, հատոր Բ, 2012:
*Պատմուածքներ, ծողովածու, 2012:
*Մոռացված էջեր. 1961-1966, 2013:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*http://www.lib.mindiaspora.am/1867.html ՜լեկտրոնային գրադարան:
*http://litopedia.org/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%B4_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%A6 Բանասիրության հանրագիտարան:
[[Category:Գրողներ]]
