Մելքոնյան Մոնթե Չառլզի
Hayazg-ից
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1957թ. նոյեմբերի 25-ին ԱՄՆ-ի Վայսիլիա քաղաքում (Ֆրեզնոյի մոտակայքում):
Մահացել է 1993թ. հունիսի 12-ին Աղդամի շրջանի Մարզիլու գյուղում:
Կրթություն
- 1972թ. ավարտել է միջնակարգ դպրոցը:
- Սովորել է Օսական քաղաքի վարժարանում (Ճապոնիա):
- Հարավային Կորեայում աշակերտել է բուդդայական վանականի:
- 1975թ. գերազանց ավարտել է Մաունթ Ուիթնիի միջնակարգ դպրոցը:
- 1978թ. ավարտել է Բերկլիի (Կալիֆոռնիա) համալսարանի հին ասիական ժողովուրդնեի պատմության և հնագիտության բաժինը:
Ռազմական գործունեություն
- 1978թ. մեկնել է Լիբանան, քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ մասնակցել (շուրջ 3 տարի) Բեյրութի հայկական թաղամասի պաշտպանական կռիվներին:
- 1980թ. մայիսից՝ Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակի (ԱՍԱԼԱ) գլխավոր ռազմական մարզիչ:
- 1985թ. նոյեմբերի 27-ին Փարիզում ձերբակալվել է կեղծ անձնագիր ու պայփուցիկ նյութեր ունենալու մեղադրանքով և բանտարկվել մինչև 1989թ.:
- 1990թ. հոկտեմբերից զինվորագրվել է Արցախի պաշտպանությանը:
- 1991թ. սկզբին հիմնել է «Հայրենասիրական ջոկատը»:
- 1992թ.՝ Մարտունիի պաշտպանական շրջանի հրամանատար:
- Մասնակցել է ՀՀ Իջևանի, Ճամբարակի, ԼՂՀ Շահումյանի (Էրքեջ, Բուզլուխ, Մանաշիդ, Կարաչինար), Մարտակերտի, Մարտունիի շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին:
- Ղեկավարել է Մարտունիի (գրավված գյուղեր), Քելբաջարի (Քարվաճաո), Աղդամի ազատագրական ռազմական գործողությունները:
Ձեռքբերումներ
- Հնագիտության պրոֆեսոր:
- 1994թ.՝ ՀՀ բանակի փոխգնդապետ:
- 1994թ.՝ Մարտական խաչ 1-ին աստիճանի:
- 1996թ.՝ ՀՀ «Հայրենիք» շքանշան:
- 1996թ.՝ Հայաստանի ազգային հերոս:
- 1999թ.՝ ԼՂՀ «Ոսկե արծիվ» շքանշան:
- 1999թ.՝ Արցախի հերոս:
Այլ
- Արտասովոր ընդունակությունների տեր, 12 տարեկանում (այդ տարիքում է նա իմացել իր հայ լինելու մասին) ծնողների հետ 15-ամյա տղան ճանապարհորդություն է կատարել Եվրոպայի, Աֆրիկայի եւ Մերձավոր Արեւելքի 41 քաղաքներում։ Եղել է Արեւմտյան Հայաստանում՝ իր պապերի տանը:
- Ավարտական թեզը նվիրված էր Վանի թագավորության ժայռափոր դամբարանների ուսումնասիրությանը (պաշտպանել է 1978թ.):
- Արժանացել է կրթաթոշակի՝ Օքսֆորդի համալսարանում դոկտորական պաշտպանելու համար, սակայն չի մեկնում Անգլիա:
- 22 տարեկանում արդեն լիովին տիրապետում է անգլերենին, ֆրանսերենին, իսպաներենին, իտալերենին, թուրքերենին, պարսկերենին, ճապոներենին, քրդերենին:
- Ուսումնասիրել է 1915 թվականի եղեռնի պատմությունը:
- Բերկլիի (Կալիֆոռնիա) համալսարանում հիմնել է «Հայ ուսանողական միությունը» և կազմակերպել ցուցահանդես նվիրված Մեծ եղեռնին:
- Գրել է ուսումնասիրություններ ազգային-ազատագրական պայքարի մասին («Իրականություն», 1992):
- Հոդվածներով հանդես է եկել Փարիզի «Հայ Պայքար» եւ Լոնդոնի «Կայծեր» թերթերում, Սան Ֆրանցիսկոյի «Սարդարապատ» ամսագրում, նաեւ անգլերեն մի շարք գրքերում՝ հայոց ազգային հարցերի արդարացի պահանջի եւ իրավունքի մասին, որոնք լույս են տեսել Լոնդոնում:
- 1991թ. 7 ամիս աշխատել է Գիտությունների ակադեմիայում՝ «Հայաստանը եւ հարեւանները» գիրքը գրելու եւ հրատարակելու նպատակով:
- 1991թ. օգոստոսին ամուսնանում է լիբանանահայ ուսանողուհու՝ Սեդայի հետ, որի հետ ծանոթացել էր դեռեւս Լիբանանում եղած ժամանակ:
- 1993թ. հունիսի 12-ին՝ Աղդամի կրակակետերի ոչնչացման լայնածավալ գործողություններից հետո, Մարտունու պաշտպանական շրջանի հրամանատար Մոնթե Մելքոնյանը զինակիցների հետ իջնում է հրամանատարական բարձունքից՝ անձամբ ստուգելու իրավիճակը եւ դիրքավորելու իր մարտիկներին: Աղդամի մերձակա Մարզիլի գյուղի ծայրին անսպասելի հանդիպում է հակառակորդի ԲՄՊ-1 զրահամեքենային՝ ներսը եւ շուրջը զինվորներ: Մեքենայից իջնելով՝ կրակահերթ բացեցին, առճակատ անհավասար մարտում զրահամեքենայից արձակած հրթիռի բեկորից զոհվում է Մոնթեն:
- Թաղված է Երևանի Եռաբլուր ազգային պանթեոնում:
- 1994թ. Երևանում ստեղծվել է «Մոնթե Մելքոնյան» հիմնադրամը:
- Մ. Մելքոնյանի անունով կոչվել է ՊՆ ռազմական ուսումնարանը:
- 1997թ. Երևանում բացվում է Մոնթե Մելքոնյանի անվան համալսարանը:
- 1999թ. լույս է տեսնում «Մոնթեական» թերթը:
- Նրա անունով են կոչել Մարտունու շրջկենտրոնը՝ վերանվանելով Մոնթեաբերդ:
- ԼՂՀ Մարտունի քաղաքում կանգնեցվել է Մոնթե Մելքոնյանի հուշարձանը (քանդակագործ՝ Լ. Թոքմաջյան):
Նկարներ
Տեսանյութեր
- Մոնթե Մելքոնյան, Վավերագրական ֆիլմ:
- Monte Melkonian talks about Artsakh - Part 1:
- Monte Melkonian talks about Artsakh - Part 2:
- Ինչպես զոհվեց Մոնթե Մելքոնյանը:
- Մոնթե Մելքոնյանի հիշատակին:
- Մոնթե Մելքոնյան, Սա մեր վերջին պայքարը չի:
- Մոնթե Մելքոնյան, երգ:
- Մոնթե Մելքոնյան - 00-ն Կապի մեջ է - Մաս 1/4:
- Մոնթե Մելքոնյան - 00-ն Կապի մեջ է - Մաս 2/4:
- Մոնթե Մելքոնյան - 00-ն Կապի մեջ է - Մաս 3/4:
- Մոնթե Մելքոնյան - 00-ն Կապի մեջ է - Մաս 4/4:
- Մոնթե Մելքոնյա, Արմենիա հեռուստաընկերություն:
- Azerbaijan Weapons vs Armenians - Monte Melkonian:
- Մոնթե Մելքոնյան, Հայկական բանակ:
- Մոնթե Մելքոնյան, Հանուն արդարության:
- Մոնթե Մելքոնյան ի 56 ամյամին նվիրված միջոցառում:
- Մոնթե Մելքոնյան, Հայից հայ:
- Մոնթե Մելքոնյան, Ցեղին սիրտը:
- Մոնթե Մելքոնյան, ես գործում եմ և ապրում եմ:
Հրապարակումներ մամուլում
- Մոնթե Մելքոնյան. «Պիտի ուզեի, որ ոչ թե խոսքով հարգեն (ինձ), այլ աշխատանքով», Hetq.am:
- Մոնթե Մելքոնյանի կինը՝ ամուսնու անվան դպրոցում Սամվել Ալեքսանյանի անվամբ դասարանի մասին, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Մոնթե Մելքոնյան. Տաղանդավոր գիտնական եւ Ղարաբաղի ինքնորոշման պաշտպան, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Արդյոք նորակառույց պողոտան կանվանակոչվի՞ Մոնթե Մելքոնյանի անունով, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Ալեք Ենիգոմշյանի ելույթը Մոնթե Մելքոնյանին նվիրված միջոցառման ժամանակ, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Այսօր Մոնթե Մելքոնյանի ծննդյան օրն է. նա կդառնար 56 տարեկան, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Լուռ ակցիա. «Դուք ուրացել եք Մոնթեի արյունը», Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Մոնթեի կինը` Օսկանյանի գործի մասին, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Մոնթեի մարտական ընկերը կասկածում է, որ Մոնթեին սպանել են, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Монте Мелконян: талантливый ученый и защитник самоопределения Карабаха, Аравот – Новости из Армении:
- Մոնթեն նրանցն էր... Ռազմ.info:
- Գուրգեն Մելիքյանը պատմում է Մոնթեի մասին. մի նկարի պատմություն, Ռազմ.info:
- Մեր պայքարն Արցախում է. Մոնթեի մարտական ընկերները՝ հերոսի մասին, Ռազմ.info:
- Մոնթեն ռազմական բնածին տաղանդ ուներ. հիշում են նրան ճանաչողները, Ռազմ.info:
- Մոնթեն ինձ հետ մի շաբաթ չխոսեց. Աշոտ Ղարիբյան, Ռազմ.info:
- Մոնթեի քարտեզում Եվլախը բնական սահմանագիծ էր. Վովա Վարդանով, Ռազմ.info:
- Եռաբլուրում հավաքվել էին հարգելու Մոնթեի հիշատակը, Ռազմ.info:
- Այսօր Մոնթե Մելքոնյանի զոհվելու 19-րդ տարելիցն է:
- Монте Мелконян до сих пор держит в страхе азербайджанских “героев”.
- Монте Мелконян: путь к бессмертию.
- Los Angeles Times: Загадка Монте Мелконяна.
Մատենագիտություն
- Մելքոնյան Մ.Չ., Պատմութիւն ԱՍԱԼԱ-ի, Լոզան, 1990:
- Մելքոնյան Մ.Չ., Ուրարտուի ժայռափոր դամբարանները. նկարագրություն և վերլուծություն, Ե., 1995 (Հայաստանի հնագիտական հուշարձանները 16, պր. 3):
- Մելքոնյան Մ.Չ., Պայքարելու իրավունքը: Հայոց ազգային հարցի մասին Մոնթե Մելքոնյանի գրվածքների ընտրանի, Ե., 2003:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Բաղրյան Վ., Ավո, Ստեփանակերտ, 1993:
- Քամալյան Ս., Ավոն մեր աչքերով, Ե., 1994:
- Մովսիսյան Ն., Մարտնչող անմահաություն, Ե., 1997:
- Մելքոնյան Ն., Ասք Մոնթեի մասին, Ե., 1998:
- Հասրաթյան Ս.Ռ., Գաղափարի զինվորը, Ե., 2006:
- Մոնթե Մելքոնյանի կայքը:
- Մ. Մելքոնյան. Հավերժ հիշողություններ հերոսի մասին:
- Մ. Մելքոնյան, աֆորիզմներ:
- Մեր Մոնթեն, ՀՀ ՊՆ պաշտոնաթերթ:
- Մոնթե Մելքոնյա, Մեծանուն հայեր:
- Ավո, 9-րդ հրաշալիք:
- Монте Мелконян, Hayasanews.