Զարյան Արմեն Կոստանի

Զարյան Արմեն Կոստանի
Зарян Армен Костанович
Այլ անուններ:	Եղիազարյան
Անգլերեն:	Zaryan Armen
Հայերեն:	Զարյան Արմեն Կոստանի
Ծննդյան տարեթիվը:	13.09.1914
Ծննդավայրը:	Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
Մահվան տարեթիվը:	31.05.1994
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Ճարտարապետ, ճարտարապետության պատմաբան:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1914թ. սեպտեմբերի 13-ին Թուրքիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում:

Մահացել է 1994թ. մայիսի 31-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:

Կրթություն

• 1932թ. ավարտել է Վենետիկի Մուրատ-Ռափայելյան վարժարանը:
• 1941թ. ավարտել է Հռոմի համալսարանի ճարտարապետության բաժինը:

Աշխատանքային գործունեություն

• Աշխատել է «Երևաննախագիծ» ինստիտուտում:
• 1967թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտներում:
• 1964-1969թթ.՝ Երեւանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի ճարտարապետության ֆակուլտետում դասավանդել է եվրոպական ճարտարապետության պատմություն:
• 1965-1970թթ. ԳԱ արվեստի ինստիտուտում աշխատել է՝ որպես ավագ գիտաշխատող:
• Համագործակցելով ՕԷՄՄԵ հրատարակչական հետ:
• 1968թ. սկսած հանձն է առնում հայ-իտալական մշակութային կապերը համակարգող ղեկավարի գործը:

Նախագծեր

• Տանժերում (Մարոկկո), 252 մենատներով «Մարոկկանների թաղամասը», 1950-1954թթ.:
• Հռոմում՝ «Աուտոքըլըբը», 1956-1964թթ.:
• Ֆրանչեսկանների միջազգային համալսարանի համակառույցը, ԷՈՒՐ, 1961-1964թթ.:
• Վիեննայում՝ ԽԱՀՄ դեսպանատան վերակառուցումը:
• Մաշտոցի պողոտան՝ ԺԱԹ-ի հարկաբաժնով 1966թ., 1968թ.:
• Երևանի գլխավոր պողոտան 1971թ.։
• Երևանի կենտրոնի հատակագծման ու կառուցապատման նախագիծ:

Գիտաժողովներ

• Բերգամո, 1975թ.:
• Երևան, 1978թ.:
• Միլան-Վենետիկ, 1981թ.:
• Երևան, 1985թ.:
• Վենետիկ, 1988թ.:
• Անիի Մայր տաճարի հիմնադրման 1000-ամյակին նվիրված միջազգային առաջին գիտաժողով, Նյու Յորք, 1989թ.:
• Բերգամո, 1974թ.:
• Թբիլիսի, 1977թ.:
• Բարի-Լեչչե, 1980թ.:
• Թբիլիսի, 1983թ.:

Ձեռքբերումներ

• Ճարտարապետության դոկտոր:
• 1976թ.՝ ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ:
• 1974թ.՝ համամիուենական մրցույթի 1-ին մրցանակ:
• 1955թ.՝ Իտալիայի քաղաքաշինարարների միության հիմնադիր մասնակից անդամ։
• 1964թ.՝ Հայաստանի ճարտարապետների միության անդամ։
• 1965թ.՝ Երևանի Քաղաքային խորհրդի անդամ։
• 1969թ.՝ ճարտարապետական գիտությունների թեկնածու։
• 1976թ.՝ ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ։
• 1980թ.՝ Հռոմի Տիբերինա ակադեմիայի անդամ։
• 1978թ.՝ ՀՍՀ հանրագիտարանի "Ճարտարապետություն" բաժնի ղեկավար։
• 1980թ.՝ ՄԱԿ-ի "Լեգիոն դ'Օրոյի" անդամ։
• 1981թ.՝ "Իտալիա-Հայաստան" մշակութային միության փոխնախագահ։
• 1982թ.՝ Աախենի RAA ընկերության գիտական խորհրդի անդամ։
• 1982թ.՝ Հուշարձանների պահպանության և օգտագործման գլխավոր վարչության գիտական խորհրդի անդամ:
• 1988թ.՝ Իտալական ICOMOS-ի անդամ։

Այլ

• Կ.Ք. Զարյանի որդին:
• 1963թ.՝ հայրենադարձել Է:]
• 1963թ. մասնակցել Է միջնադարյան հայ ճարտարապետության ուսումնասիրման գործի հիմնադրմանը:
• Աշխատություններում Արևմտյան Եվրոպայի ճարտարապետության պատմության համադրությամբ անդրադարձել Է հայ ճարտարապետության հանգուցային հարցերին:
• 1963թ.՝ ընտանյոք հանդերձ Խորհրդային Հայաստան տեղափոխվելուց առաջ, իտալացի ճարտարապետ` Տոմմազո Բրեչչիա Ֆրատադոկկիի հետ միասին ծրագրում եւ այնուհետեւ իրականացնում է հայ ճարտարապետության պարբերական ուսումնասիրության գործը՝ Հռոմի ճարտարապետական համալսարանի եւ Հայաստանի ԳԱ արվեստի ինստիտուտի համագործակցությամբ:
• Համագործակցության շնորհիվ, հնարավոր դարձավ 1966թ. իրականացնել առաջին գիտարշավը դեպի Հայաստան՝ դոկտոր ճարտարապետ Պաոլո Կունեոյի ղեկավարությամբ, որն հետագայում հիմնեց Հռոմի Հայ Ճարտարապետության ուսումնասիրության կենտրոնը:
• Ժամանակին աշխատել և համագործակցել է այնպիսի ճանաչված ճարտարապետների հետ, ինչպիսիք են՝ Մ.Մեսսինան, Լ.Մայնարդինան, Ջ.Ստերբինիան, Լ.Պասսարելլինան և այլոք:

Նկարներ

• 
• 
• 
• 
• 

Մատենագիտություն

• Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության վավերագրեր, մատենաշար, Միլան, 1968:
• Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության վավերագրեր, մատենաշար, Վենետիկ, 1992:
• Զարյան Ա. Կ., Իտալական արդի ճարտարապետությունը, Երևան, 1975:
• Զարյան Ա. Կ., Արվեստի բառարան, Նյու Յորք, 1996:
• Զարյան Ա. Կ., Արևմտյան Եվրոպայի արդի ճարտարապետությունը, Երևան, 1979:
• Զարյան Ա. Կ., Ակնարկներ հին և միջնադարյան Հայաստանի քաղաքաշինության պատմության, Երևան, 1986:
• Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության տարածումը և Լեոնարդո դա Վինչիի հայկական վարկածը, 1994:
• Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետություն։ Քննական և տեսական հարցեր, 1996:

Հոդվածներ

• Զարյան Ա. Կ., Եվրոպայում բագարանատիպ կառույցների տարածման շուրջ, Բեյրութ, 1972։
• Զարյան Ա. Կ., Մատենագիտություն, Հայ ճարտարապետության ուսումնասիրություն" մատենաշար, Միլանո, 1972։
• Զարյան Ա. Կ., Ձևի պահանջը ճարտարապետության մեջ, Բեյրութ, 1973թ։
• Զարյան Ա. Կ., Հայաստանի վաղ միջնադարյան մկրտատները, Բեյրութ, 1980թ։
• Զարյան Ա. Կ., Գմբեթավոր դահլիճի ձևակերտման շուրջ, Բոլոնիա-Ռավեննա, 1973։
• Զարյան Ա. Կ., Ուղղահայացության հարաբերության խնդիրը միջնադարյան հայ ճարտարապետության մեջ, Երևան, 1978:
• Զարյան Ա. Կ., Համակարգված քաղաքային կենտրոններ ըստ համակենտրոն և գծային համակարգերի Ժ-ԺԳ դդ. Հայաստանում, Բերգամո-Վենետիկ, 1979:
• Զարյան Ա. Կ., Հայաստանի Թ-ԺԱ դդ. ճանապարհները, ազատ քաղաքներն ու արքայական քաղաքները, Վիչենցա-Վենետիկ, 1984:
• Զարյան Ա. Կ., Ժայռափոր ճարտարապետության նկատառումներ Հայաստանում, Բարի-Լեչչե, 1980։
• Զարյան Ա. Կ., Միջնադարյան հայ ճարտարապետության պարզ երկրաչափական ձևերի խորհրդանիշերը, Երևան, 1985:
• Զարյան Ա. Կ., Ստատիկ դինամիկ հետևանքը վաղ միջնադարյան Հայաստանի որոշ կառույցներում, Վենետիկ, Միլան, Բոլոնիա, Ֆիրենցե, 1988:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
• Ճարտարապետ Արմեն Զարյան: