Գրիգորյան Մեսրոպ Գրիգորի

Գրիգորյան Մեսրոպ Գրիգորի
Григорян Месроп Григоревич
Այլ անուններ:	Յումուրթաճյան Գևորգ
Անգլերեն:	Grigoryan Mesrop
Հայերեն:	Գրիգորյան Մեսրոպ Գրիգորի
Ծննդյան տարեթիվը:	25.10.1932
Ծննդավայրը:	Հալեպ, Սիրիա
Համառոտ տվյալներ: Հայագետ, եկեղեցական գործիչ, եպիսկոպոս:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1932թ. հոկտեմբերի 25-ին Սիրիայի Հալեպ քաղաքում:

Կրթություն

• 1939-1946թթ. ստացել է նախնական կրթություն Հալեպի Հայկազյան հայկական վարժարանում:
• 1946-1947թթ. սովորել է Հալեպի Բեթել վարժարանում:
• 1947 1953թթ. սովորել է Անթիլիասի դպրեվանքում:
• 1961թ. ավարտել է Անգլիայի Դյուրհամի համալսարանը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1952թ. Տ. Դերենիկ եպիսկոպոս Փոլադյանի ձեռամբ ձեռնադրվել է սարկավագ:
• 1953թ. հուլիսին Տ. Դերենիկ եպիսկոպոս Փոլադյանի ձեռամբ ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա՝ վերանվանվելով Մեսրոպ:
• 1953թ. հոկտեմբերից մինչև 1956թ. ամառ Անթիլիասի դպրեվանում դասավանդել է հայոց պատմություն, գրաբար և մատենագրություն, միաժամանակ պաշտոնավարել է որպես գրադարանի փոխտնօրեն, ձեռագրատան գլխավոր պատասխանատու և տպարանի տեսուչ:
• 1956թ. պաշտպանել է վարդապետական թեզ «Կիլիկիո կաթողիկոսության` Անթիլիասի ձեռագրերի ընդարձակ նկարագրությունները» թեմայով եւ Աստվածածնի վերափոխման տոնին վարդապետական աստիճան է ստացել` ձեռամբ Տ. Խադ արքեպիսկոպոս Աջապահյանի:
• 1956-1957թթ. եղել է Անկախ Միաբանության դպրեվանքի տեսուչ: Տեսչության ընթացքում, ուսանողների հետ Բիքվայայից բռնի հեռացվել է, ապա հաստատվել Բեյթ Մերի գյուղում` հայ ազգայինների հովանավորությամբ մեկ տարի եւս շարունակելով դպրեվանքի դասերը եւ տեսչությունը:
• 1957թ. մինչեւ 1958թ. դեկտեմբեր Բեյրութի Հովակիմյան-Մանուկյան երկրորդական վարժարանում դասավանդել է կրոն, գրաբար եւ մատենագրություն, միաժամանակ հովվել Էջմիածնին հավատարիմ ժողովրդին:
• 1957-1958թթ. «Սփյուռք» շաբաթաթերթի հիմնադիրներից եւ հրատարակիչներից է եղել:
• 1959-1961թթ. ուսման տարիներին, եղել է Վիեննայի այցելու հոգեւոր հովիվ:
• 1962թ.-ից՝ ավտրիահայ թեմի առաջնորդ:
• 1964թ. աշնանը Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնում` ձեռամբ Վազգեն Ա. Կաթողիկոսի, ստացել է ծայրագույն վարդապետի աստիճան:
• 1964-1974թթ. եղել է Մայր Աթոռի պաշտոնական ներկայացուցիչը ԵՀԽ-ում:
• 1964-1978թթ. միաժամանակ հովվել է Հունաստանի Էջմիածնի հավատարիմ համայնքին:
• 1969թ. պաշտոնապես նշանակվել է «Պրո Օրիենտեի» աստվածաբանական խորհրդատու եւ Մայր Աթոռի ներկայացուցիչ:
• 1980թ. Վազգեն Ա. Հայրապետի կողմից նշանակվել է Կանոնադրության հանձնախմբի անդամ:1980թ. Վազգեն Ա. Հայրապետի կողմից նշանակվել է Կանոնադրության հանձնախմբի անդամ:
• 1982թ.-ից՝ Վիեննայի համալսարանի բյուզանդագիտական ֆակուլտետի հայոց պատմության և հայ հին մատենագրության պատմության դասախոս:
• 1986թ. ձեռնադրվել է եպիսկոպոս:
• Երկար տարիներ գործակցել է «Հանդէս Ամսօրեայ» ամսագրին:

Ձեռքբերումներ

• 1964թ.՝ փիլիսոփայության և արվեստագիտության դոկտոր:
• 1986թ.՝ Վիեննայի համալսարանի պրոֆեսոր:
• 1992թ.՝ արքության պատիվ (60-ամյակի առթիվ):
• 2002թ.՝ Ս. Ներսես Շնորհալի շքանշան (Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի կողմից 70-ամյակի առթիվ):
• 2003թ. հոկտեմբերի 5՝ Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ շքանշան (քահանայական ձեռնադրության 50-ամյակի առթիվ):

Այլ

• Ծնողներն են Գրիգոր և Երանուհի Գրիգորյանները:
• Ուսումնասիրությունները վերաբերում են հայ ժողովրդի պատմությանը, մատենագիտությանը:
• 1956թ. Կիլիկիո Կաթողիկոսության 10 այլ միաբանների հետ կողմնորոշվել է ի նպաստ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսության:
• 1955-1956թթ. 6 հատորով պատրաստել եւ հրատարակել է կրոնի դասագրքեր: Առաջին 3-ը` Ս. Գրքի պատմություն, 4-րդ հատորը` Եկեղեցագիտություն, 5-րդը` Քրիստոնեական, իսկ 6-րդը` Հայ Եկեղեցու պատմություն: 1956թ., երբ Վազգեն Ա. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Անթիլիասում էր, տեսնելով գրքերը, թելադրեց հայր սուրբին, որպեսզի հայրենիք եւ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածին այցելի ու ներշնչվի` պտղատու դարձնելով իր միտքը «ի խնդիր հայ ազգի հոգեւոր շինության»: 1957թ. հոկտեմբեր 10-ին, թիվ 557 գրությամբ Վազգեն Ա. Կաթողիկոսը օրհնության գիր է ուղարկում 6-րդ հատորի հրատարակության համար:
• 1959թ. Գալուստ Կյուլպենկյան հիմնադրամի մրցանակ-կրթաթոշակով մեկնել է Անգլիայի Դարհըմ (Durham) համալսարան` արեւելագիտության եւ աստվածաբանության դասընթացներին հետեւելու:
• 1959թ. ամռանը մեկնել է Վիեննա, ծանոթացել հայ համայնքին:
• 1968թ. սրբազանի Վիեննայի հովվության տարիներին Վազգեն Ա. Կաթողիկոսի ձեռամբ եւ Կ. Պոլսի Շնորհք պատրիարքի առընթերակայությամբ օծվել է Վիեննայի Ս. Հռիփսիմե եկեղեցին:
• 1970թ. «Պրո օրինետեի» խորհրդատվական մարմնի հետ կազմակերպել է Հին Արեւելյան Ուղղափառ եւ Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցիների միջեւ անպաշտոն երկխոսություն, որի առաջին գիտաժողովը տեղի է ունեցել 1971թ. սեպտեմբերին: Գիտաժողովում քրիստոսաբանական բանաձեւ է որդեգրվել, որով հետագայում առաջնորդվել են եկեղեցու պետերը` համատեղ հայտարարություններ, հուշագրեր կազմելիս: Ժողովները տեղի են ունեցել նաեւ 1973, 1976, 1978, 1988թթ.: Այդ տարիներին, սրբազան հայրը կարդինալ Ֆրանց Կյոնիգի կողմից նշանակվել է «Պրո օրիենտեի» Կուրատորիումի պատվո անդամ:

Մատենագիտություն

• Գրիգորյան Մ.Գ., Ստեփանոս Սիւնեցի, 1958:
• Գրիգորյան Մ.Գ., Հայկական համայնքի մասնակցությունը Օսմանյան կայսրության Արևելյան Անատոլիայի և Սիրիայի հանրային կյանքին. 1860-1908, 1964 (անգլերեն):
• Գրիգորյան Մ.Գ., Նոր նիւթեր և դիտողություններ հրատարակիչ Վանանդեցւոյ մասին, 1969:
• Գրիգորյան Մ.Գ., Կոստանդնուպոլսի գրավումը 1453 թվականին. հայկական հայեցակետը, 1981 (գերմաներեն):
• Գրիգորյան Մ.Գ., Ֆրանց Վերֆել և Կոմիտաս, 1999 (գերմաներեն):
• Գրիգորյան Մ.Գ., Հայ եկեղեին 2003 (գերմաներեն):

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Տ. Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Գրիգորյան, Հայ առաքելական եկեղեցի: