Գրիգորյան Մարկ Վլադիմիրի
Hayazg-ից
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1900թ. ապրիլի 16(29)-ին Ռուսաստանի Նոր Նախիջևան քաղաքում:
Կրթություն
- 1920-1922թթ. սովորել է Վրուբելի անվան գեղարվեստի դպրոցում:
- 1928թ. ավարտել է ԵՊՀ ճարտարապետության բաժինը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1937-1951թթ.՝ Երևանի գլխավոր ճարտարապետ:
- 1951-1978թթ.՝ Հայարդնախագիծ ինստիտուտի տնօրեն:
- Ա. Թամանյանի հետ նախագծել է Երևանի մանկական կլինիկական հիվանդանոցը:
- 1951թ. ղեկավարել է Երևանի գլխավոր հատակագծի նախագծումը:
- Կազմել է Հրազդան քաղաքի 1961-1963թթ. գլխավոր հատակագիծը:
- 1959-1963թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգամավոր:
Գրիգորյանի նախագծով կառուցված շենքեր
- «Արմենիա» հյուրանոց, Երևան, Հանրապետության հրապարակ, 1956:
- ՀԱՄԽ-ի և կապ նախարարության համալիր, Երևան, 1957:
- Թանգարանների շենք, Երևան, 1950-1981:
- ՀԿԿ կենտկոմի շենք (այժմ՝ ԱԺ-ի շենք), Երևան, Բաղրամյան պ. 19, 1950:
- Մատենադարանի շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 53, 1957:
- ՀԽՍՀ ԳԽ շենք (այժմ՝ ՀՀ նախագահի նստավայր), Երևան, Բաղրամյան պ. 26, 1958:
- Մ. Սարյանի տուն-թանգարան, Երևան, 1967:
- Այժմյան Սահմանադրական դատարանի շենքը, Երևան, 1974:
- Այժմյան Ամերիկյան համալսարանի շենքը, Երևան, 1979:
- Սոս Սարգսյանի թատրոնի շենք, Երևան, Ամիրյան փ. 26:
- Մարգարյանի անվան ծննդատան շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 22:
- Մանկական հիվանդանոցի շենք, Երևան, Ափբովյան փ. 58:
- Աճառյանի անվան թ. 72 դպրոցի շենք, Երևան, Մ. Հերացու փ. 2ա:
- Դերասանների բնակելի շենք, Երևան, Մաշտոցի պ. 48:
- Բնակելի շենքեր Երևանում, Տերյան փ. 62, Աբովյան փ. 31, Բաղրամյան պ. 20:
- Քանաքեռ ՀԷԿ-ի շենք:
- Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան, Երևան, Քանաքեռ 2-րդ փ. 4:
- Առողջարաններ Հանքավանում, Ջերմուկում, Սևանում, Գագրայում և այլն:
Ձեռքբերումներ
- 1940թ.՝ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ:
- 1951թ.՝ ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ (ՀԿԿ կենտկոմի շենքի համար):
- 1968թ.՝ ՀԽՍՀ վաստակավոր ճարտարապետ:
- 1970թ.՝ ՀԽՍՀ Պետական մրցանակ (Երևանի Հանրապետության հրապարակի ճարտարապետական անսամբլի համար):
- Ռոստով քաղաքի պատվավոր քաղաքացի:
- Լենին շքանշան:
- Պատվո շքանշան:
Այլ
- Վ.Մ. Գրիգորյանի հայրն է:
- Ստալինյան ժամանակներում Մարկ Գրիգորյանը Երևան քաղաքի գլխավոր ճարտարապետի պաշտոնն էր զբաղեցնում: Այդ ժամանակվա Երևանը բավականին փոքր տարածք էր զբաղեցնում ներկայիս համեմատ: Ճարտարապետական խորհրդում քննարկում էր ընթանում Երևանի տարածքի ընդլայնման վերաբերյալ: Մի ոմն կիսաճարտարապետ առաջարկում է Երևանի արդյունաբերության զարգացման համար կառուցել մեծ քիմիական գործարան ներկայիս Հաղթանակ զբոսայգու տարածքում: Մարկ Գրիգորյանը քաջ գիտակցում է թե ինչ բնապահպանական աղետ կարող է իր ետևից բերել այդ գործարանի կառուցումը, բայց այդ ժամանակների ոգուն համապատասխան, եթե ուղղակի առարկեր ապա նրան հակաբոլշեվիկի պիտակ կկպցնեին իր բոլոր հետևանքներով: Մարկ Գրիգորյանը կարողանում է տեղում կողմնորոշվել և ելույթ է խնդրում, որի ընթացքում նա իր կողմից առաջարկում է այդ մասում կառուցել Հաղթանակի զբոսայգին և կենտրոնում տեղադրել «ընկեր Ստալինի» արձանը: Իհարկե նման առաջարկության դեմ ոչ ոք չէր կարող առարկել և իր ճկուն մտքի շնորհիվ Մարկ Գրիգորյանը կարողանում է փրկել երևանի ապագան:
Նկարներ
Աշխատանքներ
Մատենագիտություն
- Գրիգորյան Մ.Վ., Լենինի հրապարակը Երևանում, 1969 (ռուսերեն):
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Մարկ Գրիգորյան, Ե., 1976 (առաջաբանը և խմբ.՝ Լ. Բաբայանի):
- Большая советская энциклопедия. 3-е издание. М., 1970-1977.
- Вартанян В.Г., Казаров С.С. История Армянской Апостольской церкви на Дону (ХУШ - ХХ в.в.). Ростов н/Д. 2004.
- Памятники армянских поселений / Ред. Р.В. Казанджян. Ер., 1987.
- Малхасян А. Г. Страницы истории анийских, крымских и донских армян. Ростов/Дон, 2010.
- Донская Армения. Вып.1. Ростов/Дон, 2007.
- Матенадаран. Проектирование и строительство.
- Марк Григорян, Нахичеванско-армянский архитектор.