Գալձագ

Hayazg-ից
Գալձագ
Галдзаг
Boy.jpg
Անգլերեն: Galdzag
Հայերեն: Գալձագ
Համառոտ տվյալներ:
Ճարտարապետ, քանդակագործ:



Կենսագրություն

Աշխատանքային գործունեություն

  • XIII դ. կեսից, երբ Պռոշ Խաղբակյան իշխանը, Գեղարդավանքը գնելով Զաքարյաններից, սկսել է վիմափոր շենքերի կառուցումը, Գալձագը հավանաբար, եղել է այդ կառույցների գլխավոր ճարտարապետը և շինարարության ղեկավարը:
  • Վանքի գլխավոր Կաթողիկե եկեղեցուն հյուսիսից կից՝ ժայռի մեջ, ԳԱԼՁԱԳ կերտել է XIIIդ. վերգետնյա հայկական ճարտարապետությանը բնորոշ հորինվածքներով երկու ոչ մեծ եկեղեցիներ և մեկ գավիթ՝ ներքևում, մեկ ժամատուև-դամբարան՝ վերևում:
  • Ժայռակոփ երկրորդ եկեղեցին և նրան արմից կից գավիթը, ըստ արձանագրության, կառուցվել են 1283-ին:
  • Գեղարդավանքի բոլոր գլխ. վիմափորերը, իրենց մեջ ամփոփելով XIII դ. հայկական ճարտարապետյան ու քանդակագործության ձեռքբերումները, նույն մեծ վարպետի՝ Գալձագի տաղանդի ինքնատիպ կնիքն են կրում:

Այլ

  • Ճարտարապետի անունը հիշատակված է երդիկի հս. և արլ. նիստերի քիվին, նռնազարդ շարքից վեր՝ «Զվարդպետս Գալձագ յիշեցէք»:
  • Շուրջ 40 տարվա աշխատանքով ու ստեղծագործությամբ Գալձագը Գեղարդավանքի ճարտարապետությունը հարստացրել է նաև վիմափոր արվեստի բարձրարժեք հուշարձաններով, պաշտամունքային անշուք այրերով հարուստ նախկին Այրիվանքում ստեղծել է քրիստոնեական վերգետնյա տաճարներին համազոր ժայռամեջ կերտվածքներ, Հայաստանի ժայռափոր ճարտարապետությունը հասցրել կատարելության, ստեղծել այդ արվեստի հայկական ճարտարապետության դպրոցը:

Տե՛ս նաև

  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
  • Հովսեփյան Գ., Խաղբակյանք կամ Պռոշյանք հայոց պատմության մեջ, մաս 1, Վաղ-պատ, 1928, էջ 101:
  • Բարխուդարյան Ս., Միջնադարյան հայ ճարտարապետներ և քարգործ վարպետներ, Ե., 1963, էջ 86-89: