Աբլղարիբ Արծրունի
Hayazg-ից
Աբլղարիբ Արծրունի | |
Аблкариб Артцруни | |
Անգլերեն: | Ablgharib Artcruni |
Հայերեն: | Աբլղարիբ Արծրունի |
Մահվան տարեթիվը: | 1080 |
Մահվան վայրը: | Պապեռոն, Լեռնային Կիլիկիա |
Համառոտ տվյալներ: Պետական գործիչ: |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Մահացել է 1080թ.:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1050-ական թթ. Բյուզանդական արքունիքում վստահություն ձեռք բերելով՝ նշանակվել է Կիլիկիայի հայաշատ շրջանների կառավարիչ:
- 1071թ.-ից Դաշտային Կիլիկիայի` սկզբնապես Բյուզանդիայից, իսկ Փիլարտոս Վարաժնունու պետությունից կախյալ իշխանության կառավարիչ:
Ձեռքբերումներ
- Ունեցել է մագիստրոսի կոչում:
Այլ
- Իշխան Հասանի որդին է և Խուլ խաչիկի թոռը:
- Խնամիական կապեր է հաստատել նաև Կապադովկիա աքսորված Գագիկ առաջինի հետ:
- 1021թ. Սենեքերիմ-Հովհաննեսի հետ Վասպուրականից գաղթել է Սեբաստիա, ապա տեղափոխվել Կոստանդնուպոլիս:
- 1073թ. Լամբրոնը որպես ժառանգական կալվածք է նվիրել Գանձակից Կիլիկիա գաղթած Օշինյանների նախահայր իշխան Օշինին՝ կնության տալով նրան իր դստերը:
- Աբլղարիբ Արծրունին Կիլիկիայում ունեցել Է տնօրինման լայն իրավունքներ, հովանավորել հայերին և ըստ էության նախադրյալներ ստեղծել այնտեղ հայկական պետության հիմնադրման համար։ Մանազկերտի ճակատամարտի հետևանքով Ապլղարիբ Արծրունին անկախանում է։ Սակայն նրա պետությունը կարճ կյանք է ունենում. 1081-82 թթ. նրա պետությունը նվաճվում է սելջուկ-թուրքերի կողմից։
- Թաղվել է Լեռնային Կիլիկիայի Պապեռոն բերդում:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Ալիշան Ղ, Սիսուան, Վնետիկ, 1885, 46բ, 71ա, 74, 77, 248, 266:
- Մատթեոս Ուռհայեցի, «ժամանակագրություն», էջ 219:
- Սամուել Անեցի, «Հաւաքմունք ի գրոց պատմագրաց», էջ 116:
- Սմբատ Սպարապետ, «Տարեգիրք», էջ 86:
- Միքայել Չամչյան, «Պատմուիւն Հայոց», հատոր Բ, էջ 925, 995, 1005:
- Հրաչյա Աճառյան, Հայոց անձնանունների բառարան, 1942թ. Հատոր 1, Ցուցակ 1, Էջ 22:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Աբլղարիբ Արծրունի: