«Ֆրանգյան Երվանդ»–ի խմբագրումների տարբերություն
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Ֆրանգյան Երվանդ | name-am-aliases = | name-ru = Франгян Ерванд | name-ru-aliases = | name-lat = | name-...»:) |
|||
| Տող 15. | Տող 15. | ||
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| − | Ծնվել է | + | Ծնվել է 1878թ. փետրվարի 3-ին Թուրքիայի Իգդիր քաղաքում: |
| + | |||
| + | Մահացել է 1928թ. մարտի 15-ին Պարսկաստանի Թավրիզ քաղաքում: | ||
==Կրթություն== | ==Կրթություն== | ||
| − | + | 1913թ. ավարտել է Բեռլինի համալսարանը: | |
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
| Տող 26. | Տող 28. | ||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| − | * | + | *1913թ.՝ փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր: |
| − | + | ||
| − | + | ==Այլ== | |
| + | Ֆրանգյանը էմպիրիոկրիտիցիզմի փիլիսոփայության ներկայացուցիչ է: | ||
| + | Ըստ նրա՝ փիլիսոփայությունը գիտությունների գիտություն չէ. ամեն մի գիտություն ունի իր փիլիսոփայությունը: | ||
| + | Փիլիսոփայության պատմությանը բնորոշ է «միարմատեան» և «երկարմատեան» վարդապետությունների՝ մոնիզմի և դուալիզմի հակադրությունը: Նրա կարծիքով՝ մատերիալիզմը և իդեալիզմը չեն բավարարում որոնող ու քննադատող մտքին, անհրաժեշտ է մի երրորդ ուղղություն, որը զերծ է այս երկուսի հիմնական թերություններից: Այդպիսի ուղղություն է «համադրական մոնիզմի» կամ քննադատական ռեալիզմի փիլիսոփայությունը, ըստ որի՝ ճանաչողության հիմքում ընկած է փորձը՝ որպես արդյունք «եսի» և «միջավայրի» փոխհարաբերության: Մատերիան և հոգին, օբյեկտը և սուբյեկտը հանդես են գալիս որպես փորձի համարժեք անդամներ. «Նիւթական գոյակը չէր կարող աւելի շուտ տրուած լինել, քան հոգեկանը: Մէկն առանց միւսի՝ անմտածելի է եւ անհասկանալի»: | ||
| + | Այս սկզբունքով Ֆրանգյանը բացատրում է նաև տնտեսական և հոգևոր կյանքի, տնտեսության ու գաղափարախոսության փոխհարաբերությունը և մերժում Մարքսի «տնտեսական մատերիալիզմի» այն դրույթը, թե հասարակության զարգացումը կախված է բացառապես նյութական գործոնների, այն է՝ արտադրողական ուժերի զարգացումից: Ըստ նրա՝ հասարակական զարգացման հարցում մեծ է սուբյեկտիվ գործոնների՝ գիտակցության ձևերի, գաղափարախոսության դերը: | ||
=Նկարներ= | =Նկարներ= | ||
| Տող 43. | Տող 49. | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| − | * | + | *Ֆրանգյան Ե., Ատրպատական, Թուրքիա, 1905: |
| − | * | + | *Ֆրանգյան Ե., Փիլիսոփայական նամականի, «Գործ», 1908, № 19,22,25,46: |
| + | *Ֆրանգյան Ե., Ն. Կ. Միխայլովսկին որպէս փիլիսոփայ եւ սոցիոլոգ, Երևան, 1911: | ||
| + | *Ֆրանգյան Ե., Հասարակական էտիւդներ, Բաքու, 1917: | ||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
17:26, 13 Հունիսի 2014-ի տարբերակ
| Ֆրանգյան Երվանդ | |
| Франгян Ерванд | |
| |
| Անգլերեն: | Frangyan Ervand |
| Հայերեն: | Ֆրանգյան Երվանդ |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 03.02.1878 |
| Ծննդավայրը: | Իգդիր, Թուրքիա |
| Մահվան տարեթիվը: | 15.03.1928 |
| Մահվան վայրը: | Թավրիզ, Պարսկաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1878թ. փետրվարի 3-ին Թուրքիայի Իգդիր քաղաքում:
Մահացել է 1928թ. մարտի 15-ին Պարսկաստանի Թավրիզ քաղաքում:
Կրթություն
1913թ. ավարտել է Բեռլինի համալսարանը:
Աշխատանքային գործունեություն
- 0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես իգրեկ:
- 0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես 2իգրեկ:
- 0000-0000թթ.՝ զեթ աշխատավայրում որպես իգրեկ:
Ձեռքբերումներ
- 1913թ.՝ փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր:
Այլ
Ֆրանգյանը էմպիրիոկրիտիցիզմի փիլիսոփայության ներկայացուցիչ է: Ըստ նրա՝ փիլիսոփայությունը գիտությունների գիտություն չէ. ամեն մի գիտություն ունի իր փիլիսոփայությունը: Փիլիսոփայության պատմությանը բնորոշ է «միարմատեան» և «երկարմատեան» վարդապետությունների՝ մոնիզմի և դուալիզմի հակադրությունը: Նրա կարծիքով՝ մատերիալիզմը և իդեալիզմը չեն բավարարում որոնող ու քննադատող մտքին, անհրաժեշտ է մի երրորդ ուղղություն, որը զերծ է այս երկուսի հիմնական թերություններից: Այդպիսի ուղղություն է «համադրական մոնիզմի» կամ քննադատական ռեալիզմի փիլիսոփայությունը, ըստ որի՝ ճանաչողության հիմքում ընկած է փորձը՝ որպես արդյունք «եսի» և «միջավայրի» փոխհարաբերության: Մատերիան և հոգին, օբյեկտը և սուբյեկտը հանդես են գալիս որպես փորձի համարժեք անդամներ. «Նիւթական գոյակը չէր կարող աւելի շուտ տրուած լինել, քան հոգեկանը: Մէկն առանց միւսի՝ անմտածելի է եւ անհասկանալի»: Այս սկզբունքով Ֆրանգյանը բացատրում է նաև տնտեսական և հոգևոր կյանքի, տնտեսության ու գաղափարախոսության փոխհարաբերությունը և մերժում Մարքսի «տնտեսական մատերիալիզմի» այն դրույթը, թե հասարակության զարգացումը կախված է բացառապես նյութական գործոնների, այն է՝ արտադրողական ուժերի զարգացումից: Ըստ նրա՝ հասարակական զարգացման հարցում մեծ է սուբյեկտիվ գործոնների՝ գիտակցության ձևերի, գաղափարախոսության դերը:
Նկարներ
նկարի նկարագրության տեքստ
նկարի նկարագրության տեքստ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Ֆրանգյան Ե., Ատրպատական, Թուրքիա, 1905:
- Ֆրանգյան Ե., Փիլիսոփայական նամականի, «Գործ», 1908, № 19,22,25,46:
- Ֆրանգյան Ե., Ն. Կ. Միխայլովսկին որպէս փիլիսոփայ եւ սոցիոլոգ, Երևան, 1911:
- Ֆրանգյան Ե., Հասարակական էտիւդներ, Բաքու, 1917:
