Դանիել Ա Սուրմառեցի

Hayazg-ից
Դանիել Ա Սուրմառեցի
Даниел А Сурмареци
Boy.jpg
Անգլերեն: Daniel A Surmareci
Հայերեն: Դանիել Ա Սուրմառեցի
Ծննդավայրը: գ. Սուրմելի (Երևանի խանության Սուրմալուի մահալ)
Մահվան տարեթիվը: 1808
Մահվան վայրը: Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Ամենայն հայոց կաթողիկոս 1801-1802թթ. և 1807թ.:

Կենսագրություն

Մահացել է 1808–ի հոկտեմբերի 9–ին Երևանում, աճյունն ամփոփվել է Ս. Էջմիածնի Մայր Տաճարի զանգակատան մոտ:

Կրթություն

Ուսումնառությունն ստացել է Ս.Էջմիածնի Ժառանգավորաց դպրոցում:

Աշխատանքային գործունեություն

  • Վարչական կարևոր պաշտոններ է զբաղեցրել Մայր Աթոռում:
  • 1796թ.՝ Ղուկաս Ա Կարնեցի կաթողիկոսի կողմից նվիրակ է ուղարկվել Զմյուռնիա և Ռումելի:
  • 1797–1799թթ.` Ռումելիի Հայոց հոգևոր առաջնորդ:
  • 1799–1800թթ.` Կ.Պոլսի Հայոց պատրիարք:
  • 1799թ.` Սուրմառեցու ջանքերի շհորհիվ վերականգնվել է Ղալաթիայի` տարիներ ի վեր հրկիզյալ եկեղեցին:
  • 1801-1802թթ.՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս:
  • 1807թ.-ից` Ամենայն հայոց կաթողիկոս:
  • 1808թ. հիմնել է Էջմիածնի բարձրագույն մարմինը` Սինոդ:

Այլ

  • Ընտրությամբ հաջորդել է Ղուկաս Ա Կարնեցուն:
  • Գահակալությամբ հաջորդել Դավիթ Ե Էնեգեթցուն:
  • Կաթողիկոսական գահին Դ.Ա Սուրմառեցուն հաջորդել է Եփրեմ Ա Ձորագեղցին:
  • Ընտրվելով կաթողիկոս` Կ. Պոլսից (որտեղի պատրիարքն էր) մինչև Էջմիածին հասնելը` ռուսական իշխանությունների աջակցությամբ կաթողիկոսական աթոռը գրավել է Դավիթ Ե Էնեգեթցին:
  • 1802թ. մայիսի 25-ին Դ. Ա Սուրմառեցու կողմնակիցները Բագրևանդի Ս. Հովհաննես եկեղեցում նրան օծել են կաթողիկոս:Որտեղից էլ հայ եկեղեցու ներսում սկիզբ է առել Դավիթ-Դանիելյան վեճը`կաթողիկոսական գահի համար:
  • 1802թ.` Դ. Ա Սուրմառեցին բռնությամբ տարվել է Էջմիածին և կալանավորվել:
  • 1805թ.` շահի հրամանով աքսորվել է Մարաղա:Միայն 1807–ի մայիսի 14-ին, քաղաքական նոր իրապայմաններում, հետ է կանչվել աքսորից և հաստատվել կաթողիկոսական աթոռին:
  • 1808թ.–ի սեպտեմբերի ռուսական զորքերի երևանյան երկրորդ արշավանքի ժամանակ Երևանի Հյուսեին–ղուլի խանը Դանիել Ա Սուրմառեցուն տեղափոխել է իր մոտ: Այստեղ էլ` խանի պալատում, 1808–ի հոկտեմբերի 9–ին Դանիել Ա Սուրմառեցին կնքել է իր մահկանացուն:
  • Ժամանակակիցը նրան բնութագրում է որպես «այր խոհեմազարդ եւ գովելի վարուք, միանգամայն եւ շքեղ կերպարանօք»:


Նկարներ


Տե՛ս նաև

  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
  • Արա Նախշքարյան, Հայոց Հայրապետը, Տ. Դանիել Ա Սուրմառեցի, 1804-1808: