«Թորամանյան Թորոս Հարությունի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Hayazg-ից
(Տե՛ս նաև)
Տող 5. Տող 5.
 
| name-ru-aliases =  
 
| name-ru-aliases =  
 
| name-lat        =  
 
| name-lat        =  
| name-en        = Surname Name
+
| name-en        = Toramanyan Toros
 
| name-fr        =
 
| name-fr        =
 
| image          = Toramanyan Toros.JPG
 
| image          = Toramanyan Toros.JPG
 
| birth-date      = 18.03.1864
 
| birth-date      = 18.03.1864
| birth-place    = Շապին-Գարահիսար,  
+
| birth-place    = Շապին-Գարահիսար, Արևմտյան Հայաստան
 
| death-date      = 01.03.1934
 
| death-date      = 01.03.1934
 
| death-place    = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
 
| death-place    = Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Տող 15. Տող 15.
 
}}
 
}}
 
=Կենսագրություն=
 
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում:
+
Ծնվել է 1864թ. մարտի 18-ին Արևմտյան Հայաստանի Շապին-Գարահիսար քաղաքում:
  
Մահացել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում:
+
Մահացել է 1934թ. մարտի 1-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:
  
 
==Կրթություն==
 
==Կրթություն==
 
*1888-1893թթ. ովորել է Կոստանդնուպոլսի գեղարվեստներից վարժարանի ճարտարապետության բաժնում:
 
*1888-1893թթ. ովորել է Կոստանդնուպոլսի գեղարվեստներից վարժարանի ճարտարապետության բաժնում:
 
 
 
 
    
 
    
ուղարկած 1000-ից ավելի գծագրերի ուսումնասիրությունների (նաև անտիպ) և այլ նյութերի հիման վրա Յո. Ստրժիգովսկին Վիեննայում 1918-ին հրատարակել է «Հայերի ճարտարապետությունը և Եվրոպան» գերմաներեն երկհատորյակը՝ առաջաբանում նշելով Թորամանյանի մասնակցությունը: 1914-18-ին կորսված (նաև Վիեննայում) հրատարակության պատրաստ Թորամանյանի 10-ից ավելի աշխատություններն ու մեծաթիվ այլ նյութեր հնարավորինս վերականգնվել են «Նյութեր հայկական ճարտարապետության պատմության» (կազմ.՝ Կ. Ղաֆադարյան, [հ.] 1-2, Ե., 1942-48) գրքում: Արլ. Հայաստանի սահմանափակ տարածքի նյութերով Թորամանյանը կարողացել է հայտնագործել հայ ճարարապետության պարբերացումը, ծագման ակունքները, փոխազդեցությունները և զարգացման գրեթե բոլոր փուլերի հատկանիշները, ոճական ամբողջականությունը՝ հայկական ճարտարպատությանը բերելով միջազգային ճանաչում: Նրա գործերը սկզբնաղբյուր են դարձել ուսումնասիրողների համար: ՀՀ ԳԱ 1969-ին սահմանել է Թորամանյանի անվան մրցանակ, որը շնորհվում է հայ ճարտարապետության պատմությանը նվիրված լավագույն աշխատությունների հեղինակներին:
+
Նրա ուղարկած 1000-ից ավելի գծագրերի ուսումնասիրությունների (նաև անտիպ) և այլ նյութերի հիման վրա Յո. Ստրժիգովսկին Վիեննայում 1918-ին հրատարակել է «Հայերի ճարտարապետությունը և Եվրոպան» գերմաներեն երկհատորյակը՝ առաջաբանում նշելով Թորամանյանի մասնակցությունը: 1914-18-ին կորսված (նաև Վիեննայում) հրատարակության պատրաստ Թորամանյանի 10-ից ավելի աշխատություններն ու մեծաթիվ այլ նյութեր հնարավորինս վերականգնվել են «Նյութեր հայկական ճարտարապետության պատմության» (կազմ.՝ Կ. Ղաֆադարյան, [հ.] 1-2, Ե., 1942-48) գրքում:
  
  
Տող 35. Տող 32.
 
*1904-1912թթ. Անիում մասնակցել է Ն. Մառի պեղումներին, ուսումնասիրել ու չափագրել է հուշարձանները, ստեղծել վերակազմության նախագծեր:
 
*1904-1912թթ. Անիում մասնակցել է Ն. Մառի պեղումներին, ուսումնասիրել ու չափագրել է հուշարձանները, ստեղծել վերակազմության նախագծեր:
  
Ստեղծագործություններ[խմբագրել]
+
===Ստեղծագործություններ===
«Զվարթնոց եկեղեցին» (1905),
+
*«Զվարթնոց եկեղեցին», 1905:
«Էջմիածնի տաճարը» (1909),
+
*«Էջմիածնի տաճարը», 1909:
«Տեկորի տաճարը» (1911
+
«Տեկորի տաճարը», 1911:
 
Թ. Թորամանյանի ստեղծած նյութերով՝
 
Թ. Թորամանյանի ստեղծած նյութերով՝
 
Յո. Ստրժիգովսկի. «Հայերի ճարտարապետությունը և Եվրոպան»,
 
Կ. Ղաֆադարյան. «Նյութեր հայկական ճարտարապետության պատմության»։
 
  
  
Տող 53. Տող 47.
 
*1904թ. գարնանից Թորամանյանը սկսել է Զվարթնոց տաճարի հետազոտությունը, ղեկավարել Խաչիկ վարդապետի նախաձեռնած պեղումները, 1905թ. ավարտել Զվարթնոց եռաստիճան տաճարի վերակազմության նախագիծը՝ հայկական ճարտարապետության ուսումնասիրման բարձրագույն նվաճումը, և հրատարակելով «Զվարթնոց եկեղեցին»՝ հիմք դրել հայակական ճարտարապետական գիտական գրականությանը:
 
*1904թ. գարնանից Թորամանյանը սկսել է Զվարթնոց տաճարի հետազոտությունը, ղեկավարել Խաչիկ վարդապետի նախաձեռնած պեղումները, 1905թ. ավարտել Զվարթնոց եռաստիճան տաճարի վերակազմության նախագիծը՝ հայկական ճարտարապետության ուսումնասիրման բարձրագույն նվաճումը, և հրատարակելով «Զվարթնոց եկեղեցին»՝ հիմք դրել հայակական ճարտարապետական գիտական գրականությանը:
 
*Թորամանյանի աշխատությունները` «էջմիածնի տաճարը», «Տեկորի տաճարը» ըստ 1912թ. Կայսեր, հնագիտության հանձնաժողովի, համաշխարհային ճարտարապետության պատմության մեջ առաջ են բերել հեղաշրջում: Եվրոպական գիտությունը, որը չէր ընդունում ինքնուրույն հայկական ճարտարապետության գոյությունը, շնորհիվ Թորամանյանի աշխատությունների՝ ճանաչել է հայ հին ճարտարապետության գոյությունը:
 
*Թորամանյանի աշխատությունները` «էջմիածնի տաճարը», «Տեկորի տաճարը» ըստ 1912թ. Կայսեր, հնագիտության հանձնաժողովի, համաշխարհային ճարտարապետության պատմության մեջ առաջ են բերել հեղաշրջում: Եվրոպական գիտությունը, որը չէր ընդունում ինքնուրույն հայկական ճարտարապետության գոյությունը, շնորհիվ Թորամանյանի աշխատությունների՝ ճանաչել է հայ հին ճարտարապետության գոյությունը:
*1913թ. Թորամանյանը մասնակցել է Վիեննայի համալսարանի գիտական նստաշրջանին և արվեստի լավագույն աշխատանքի համար արժանացել գլխավոր մրցանակին:
+
*Արևելյան Հայաստանի սահմանափակ տարածքի նյութերով Թորամանյանը կարողացել է հայտնագործել հայ ճարարապետության պարբերացումը, ծագման ակունքները, փոխազդեցությունները և զարգացման գրեթե բոլոր փուլերի հատկանիշները, ոճական ամբողջականությունը՝ հայկական ճարտարպատությանը բերելով միջազգային ճանաչում: Նրա գործերը սկզբնաղբյուր են դարձել ուսումնասիրողների համար:
 +
*ՀՀ ԳԱ 1969թ. սահմանել է Թորամանյանի անվան մրցանակ, որը շնորհվում է հայ ճարտարապետության պատմությանը նվիրված լավագույն աշխատությունների հեղինակներին:
  
 
=Նկարներ=
 
=Նկարներ=
Տող 101. Տող 96.
 
*[http://uaa.am/members/1890-1914/toramanyan-toros-arutyunovich.HTML Тораманян Торос Арутюнович.]
 
*[http://uaa.am/members/1890-1914/toramanyan-toros-arutyunovich.HTML Тораманян Торос Арутюнович.]
 
*Հարությունյան Վ. Մ., Թորոս Թորամանյան, Երևան, 1984:
 
*Հարությունյան Վ. Մ., Թորոս Թորամանյան, Երևան, 1984:
 +
*Յո. Ստրժիգովսկի. «Հայերի ճարտարապետությունը և Եվրոպան»,
 +
*Կ. Ղաֆադարյան. «Նյութեր հայկական ճարտարապետության պատմության»։
 +
  
 
[[Category:Ճարտարապետներ]]
 
[[Category:Ճարտարապետներ]]

15:58, 16 Հունվարի 2015-ի տարբերակ

Թորամանյան Թորոս Հարությունի
Тороманян Торос Арутюнович
Toramanyan Toros.JPG
Անգլերեն: Toramanyan Toros
Հայերեն: Թորամանյան Թորոս Հարությունի
Ծննդյան տարեթիվը: 18.03.1864
Ծննդավայրը: Շապին-Գարահիսար, Արևմտյան Հայաստան
Մահվան տարեթիվը: 01.03.1934
Մահվան վայրը: Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ:
Ճարտարապետ, հայկական ճարտարապետության գիտական ուսումնասիրության հիմնադիրը:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1864թ. մարտի 18-ին Արևմտյան Հայաստանի Շապին-Գարահիսար քաղաքում:

Մահացել է 1934թ. մարտի 1-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:

Կրթություն

  • 1888-1893թթ. ովորել է Կոստանդնուպոլսի գեղարվեստներից վարժարանի ճարտարապետության բաժնում:

Նրա ուղարկած 1000-ից ավելի գծագրերի ուսումնասիրությունների (նաև անտիպ) և այլ նյութերի հիման վրա Յո. Ստրժիգովսկին Վիեննայում 1918-ին հրատարակել է «Հայերի ճարտարապետությունը և Եվրոպան» գերմաներեն երկհատորյակը՝ առաջաբանում նշելով Թորամանյանի մասնակցությունը: 1914-18-ին կորսված (նաև Վիեննայում) հրատարակության պատրաստ Թորամանյանի 10-ից ավելի աշխատություններն ու մեծաթիվ այլ նյութեր հնարավորինս վերականգնվել են «Նյութեր հայկական ճարտարապետության պատմության» (կազմ.՝ Կ. Ղաֆադարյան, [հ.] 1-2, Ե., 1942-48) գրքում:



Աշխատանքային գործունեություն

  • Հայկական ճարտարապետության գիտական ուսումնասիրության հիմնադիրը:
  • Աշխատել է որպես նախագծող ճարտարապետ:
  • 1904-1912թթ. Անիում մասնակցել է Ն. Մառի պեղումներին, ուսումնասիրել ու չափագրել է հուշարձանները, ստեղծել վերակազմության նախագծեր:

Ստեղծագործություններ

  • «Զվարթնոց եկեղեցին», 1905:
  • «Էջմիածնի տաճարը», 1909:

«Տեկորի տաճարը», 1911: Թ. Թորամանյանի ստեղծած նյութերով՝


Ձեռքբերումներ

  • 1933թ.՝ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
  • 1913թ.՝ արվեստի լավագույն աշխատանքի համար` գլխավոր մրցանակ (Վիեննա):

Այլ

  • 1895թ. մեկնել է Բուլղարիա, 1900թ.՝ տեղափոխվել Ռումինիա: Եղել է Պարսկաստանում, Սիրիայում, Եգիպտոսում, Հունաստանում, Իտալիայում, 1902թ.՝ Փարիզում, 1903թ. (բանասեր Կ. Բասմաջյանի հետ)՝ Անիում՝ ճարտարապետական հուշարձանների ալբոմ կազմելու մտադրությամբ:
  • 1904թ. գարնանից Թորամանյանը սկսել է Զվարթնոց տաճարի հետազոտությունը, ղեկավարել Խաչիկ վարդապետի նախաձեռնած պեղումները, 1905թ. ավարտել Զվարթնոց եռաստիճան տաճարի վերակազմության նախագիծը՝ հայկական ճարտարապետության ուսումնասիրման բարձրագույն նվաճումը, և հրատարակելով «Զվարթնոց եկեղեցին»՝ հիմք դրել հայակական ճարտարապետական գիտական գրականությանը:
  • Թորամանյանի աշխատությունները` «էջմիածնի տաճարը», «Տեկորի տաճարը» ըստ 1912թ. Կայսեր, հնագիտության հանձնաժողովի, համաշխարհային ճարտարապետության պատմության մեջ առաջ են բերել հեղաշրջում: Եվրոպական գիտությունը, որը չէր ընդունում ինքնուրույն հայկական ճարտարապետության գոյությունը, շնորհիվ Թորամանյանի աշխատությունների՝ ճանաչել է հայ հին ճարտարապետության գոյությունը:
  • Արևելյան Հայաստանի սահմանափակ տարածքի նյութերով Թորամանյանը կարողացել է հայտնագործել հայ ճարարապետության պարբերացումը, ծագման ակունքները, փոխազդեցությունները և զարգացման գրեթե բոլոր փուլերի հատկանիշները, ոճական ամբողջականությունը՝ հայկական ճարտարպատությանը բերելով միջազգային ճանաչում: Նրա գործերը սկզբնաղբյուր են դարձել ուսումնասիրողների համար:
  • ՀՀ ԳԱ 1969թ. սահմանել է Թորամանյանի անվան մրցանակ, որը շնորհվում է հայ ճարտարապետության պատմությանը նվիրված լավագույն աշխատությունների հեղինակներին:

Նկարներ

Տեսանյութեր

Հրապարակումներ մամուլում

Մատենագիտություն

  • Թորամանյան Թ. Հ., Նամակներ, կազմեց Ն. Թորամանյան, Երևան, 1968:Զվարթնոց, Գագկաշեն, Երևան, 1984:

Տե՛ս նաև