«Թեոդորոս Ռշտունի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(Նոր էջ «{{Person | name-am = Թեոդորոս Ռշտունի | name-am-aliases = | name-ru = Фамилия Имя Отчество | name-ru-aliases = | name-lat ...»:) |
|||
| (Միևնույն մասնակցի 4 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 2. | Տող 2. | ||
| name-am = Թեոդորոս Ռշտունի | | name-am = Թեոդորոս Ռշտունի | ||
| name-am-aliases = | | name-am-aliases = | ||
| − | | name-ru = | + | | name-ru = Теодорос Рштуни |
| name-ru-aliases = | | name-ru-aliases = | ||
| name-lat = | | name-lat = | ||
| − | | name-en = | + | | name-en = Teodoros Rshtuni |
| name-fr = | | name-fr = | ||
| − | | image = | + | | image = Teodoros-Rshtuni.jpg |
| − | | birth-date = | + | | birth-date = |
| − | | birth-place = | + | | birth-place = |
| death-date = 654 | | death-date = 654 | ||
| − | | death-place = | + | | death-place = Դամասկոս, Սիրիա |
| − | | description = Հայոց իշխան, սպարապետ՝ 628թ.-ից, մարզպան՝ 634թ.-ից | + | | description = Հայոց իշխան, սպարապետ՝ 628թ.-ից, մարզպան՝ 634թ.-ից: |
}} | }} | ||
=Կենսագրություն= | =Կենսագրություն= | ||
| − | + | Մահացել է 654թ. Սիրիայի Դամասկոս քաղաքում: | |
| − | |||
| − | Մահացել է 654թ. Դամասկոս | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
| Տող 29. | Տող 24. | ||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| − | * | + | *640թ./641թ.՝ Բյուզանդիան Թ. Ռ-ուն շնորհել է պատրիկի և կյուրապաղատի տիտղոսներ: |
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
==Այլ== | ==Այլ== | ||
| + | *Սասանյան պետության քայքայումից (637) հետո Հայաստանը հռչակել է անկախ, իսկ 639թ. վերամիավորել նաև Բյուզանդիային ենթակա հայկական գավառները: | ||
| + | պատրիկի և կյուրապաղատի տիտղոսներ ու նրան ճանաչել Հայաստանի կառավարիչ: | ||
| + | *Թ. Ռշտունին ամրացրել է Հայաստանի բերդերը, հզորացրել Հայոց այրուձին և հաջողությամբ դիմակայել արաբ նվաճողներին: | ||
| + | *Դժգոհելով Թ. Ռշտունու ինքնուրույն քաղաքականությունից՝ բյուզանդական Կոստաս կայսրը 646թ. Հայոց իշխան է ճանաչել ոմն Թովմայի, որը Կոտայքում դավադրաբար կալանավորել է Թ. Ռշտունուն և ուղարկել Կոստանդնուպոլիս: Կայսրը, երկյուղելով հայերի դժգոհությունից, Թ. Ռշտունուն կրկին հաստատել է իր պաշտոնին և փորձել քաղկեդոնական դավանանք պարտադրել հայերին: Սակայն 648թ. Դվինում գումարված ժողովը մերժել է կայսեր առաջարկը: | ||
| + | *Կայսրության նոր խարդավանքներին դիմակայելու համար Թ. Ռշտունին իր շուրջն է համախմբել Հայոց, Աղվանից և Քարթլիի իշխող վերնախավերին, ապա 652թ. ձեռնտու պայմանագիր է կնքել Ասորիքի արաբ կառավարիչ Մուավիայի հետ: | ||
| + | *Ճանաչելով խալիֆայության գերիշխանությունը՝ Թ.Ռշտունին երեք տարով երկիրն ազատել է հարկերից, պահպանել Հայոց այրուձին և ինքնուրույնությունը՝ կառավարման բոլոր հարցերում: | ||
| + | *Թ. Ռշտունին և նրա որդի Վարդը արաբական 7 հազարանոց զորախմբի օգնությամբ հաղթել են Հայաստան խուժած բյուզանդական զորքերին և հասել մինչև Տրապիզոն: | ||
| + | *652թ. պայմանագիրը վերահաստատելու հույսով Թ. Ռշտունին 1800 մեծատոհմիկ պատանդների հետ մեկնել է Դամասկոս, որտեղ էլ վախճանվել է: | ||
*Թաղված է Աղթամարում: | *Թաղված է Աղթամարում: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=Հրապարակումներ մամուլում= | =Հրապարակումներ մամուլում= | ||
| − | *[http:// | + | *[http://ankakh.com/article/327/%C2%AB%E2%80%A6yethye-thyevodvorvos-rrshtunu-nman-qaghaqakan-mtatsvoghnyer-shat-linyein-hay-karravarvogh-shrdjannyeri-myedj%C2%BB--lyevo «…Եթե Թեոդորոս Ռշտունու նման քաղաքական մտածողներ շատ լինեին հայ կառավարող շրջանների մեջ». Լեո:] |
| − | + | *[http://life.panorama.am/hy/news/2014/01/18/rshtuni/75994 Թեոդորոս Ռշտունու գործունեությունը:] | |
| − | |||
| − | *[http:// | ||
| − | |||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
| − | *Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: | + | *Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005: |
| − | *[http:// | + | *Mark Whittow, «The Making of Byzantium, 600—1025», University of California Press, 1996. |
| − | *[http://www. | + | *[http://hay-geni-haxtanak.blogspot.com/2013/09/blog-post_457.html ԹԵՈԴՈՐՈՍ ՌՇՏՈւՆԻ:] |
| + | *[http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/33392 Рштуни Теодорос:] | ||
| + | *[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/35178/Armenia Britannica: The Mamikonians and Bagratids.] | ||
| + | *[http://www.worldsculture.ru/vizantiya-i-arabi/teodoros-rshtuni.html Теодорос Рштуни.] | ||
| + | *[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/260150 РШТУНИ Теодорос.] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Հայոց իշխաններ]] [[Category:Սպարապետներ]] [[Category:Մարզպաններ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 10:44, 16 Հոկտեմբերի 2014-ի դրությամբ
| Թեոդորոս Ռշտունի | |
| Теодорос Рштуни | |
| |
| Անգլերեն: | Teodoros Rshtuni |
| Հայերեն: | Թեոդորոս Ռշտունի |
| Մահվան տարեթիվը: | 654 |
| Մահվան վայրը: | Դամասկոս, Սիրիա |
| Համառոտ տվյալներ: Հայոց իշխան, սպարապետ՝ 628թ.-ից, մարզպան՝ 634թ.-ից: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Մահացել է 654թ. Սիրիայի Դամասկոս քաղաքում:
Աշխատանքային գործունեություն
- Հայոց իշխան:
- 628թ.-ից՝ սպարապետ:
- 634թ.-ից՝ մարզպան:
- 640թ./641թ.՝ Հայաստանի կառավարիչ:
Ձեռքբերումներ
- 640թ./641թ.՝ Բյուզանդիան Թ. Ռ-ուն շնորհել է պատրիկի և կյուրապաղատի տիտղոսներ:
Այլ
- Սասանյան պետության քայքայումից (637) հետո Հայաստանը հռչակել է անկախ, իսկ 639թ. վերամիավորել նաև Բյուզանդիային ենթակա հայկական գավառները:
պատրիկի և կյուրապաղատի տիտղոսներ ու նրան ճանաչել Հայաստանի կառավարիչ:
- Թ. Ռշտունին ամրացրել է Հայաստանի բերդերը, հզորացրել Հայոց այրուձին և հաջողությամբ դիմակայել արաբ նվաճողներին:
- Դժգոհելով Թ. Ռշտունու ինքնուրույն քաղաքականությունից՝ բյուզանդական Կոստաս կայսրը 646թ. Հայոց իշխան է ճանաչել ոմն Թովմայի, որը Կոտայքում դավադրաբար կալանավորել է Թ. Ռշտունուն և ուղարկել Կոստանդնուպոլիս: Կայսրը, երկյուղելով հայերի դժգոհությունից, Թ. Ռշտունուն կրկին հաստատել է իր պաշտոնին և փորձել քաղկեդոնական դավանանք պարտադրել հայերին: Սակայն 648թ. Դվինում գումարված ժողովը մերժել է կայսեր առաջարկը:
- Կայսրության նոր խարդավանքներին դիմակայելու համար Թ. Ռշտունին իր շուրջն է համախմբել Հայոց, Աղվանից և Քարթլիի իշխող վերնախավերին, ապա 652թ. ձեռնտու պայմանագիր է կնքել Ասորիքի արաբ կառավարիչ Մուավիայի հետ:
- Ճանաչելով խալիֆայության գերիշխանությունը՝ Թ.Ռշտունին երեք տարով երկիրն ազատել է հարկերից, պահպանել Հայոց այրուձին և ինքնուրույնությունը՝ կառավարման բոլոր հարցերում:
- Թ. Ռշտունին և նրա որդի Վարդը արաբական 7 հազարանոց զորախմբի օգնությամբ հաղթել են Հայաստան խուժած բյուզանդական զորքերին և հասել մինչև Տրապիզոն:
- 652թ. պայմանագիրը վերահաստատելու հույսով Թ. Ռշտունին 1800 մեծատոհմիկ պատանդների հետ մեկնել է Դամասկոս, որտեղ էլ վախճանվել է:
- Թաղված է Աղթամարում:
Հրապարակումներ մամուլում
- «…Եթե Թեոդորոս Ռշտունու նման քաղաքական մտածողներ շատ լինեին հայ կառավարող շրջանների մեջ». Լեո:
- Թեոդորոս Ռշտունու գործունեությունը:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Mark Whittow, «The Making of Byzantium, 600—1025», University of California Press, 1996.
- ԹԵՈԴՈՐՈՍ ՌՇՏՈւՆԻ:
- Рштуни Теодорос:
- Britannica: The Mamikonians and Bagratids.
- Теодорос Рштуни.
- РШТУНИ Теодорос.
