«Դեմիրճյան Դերենիկ Կարապետի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(→Մատենագիտություն) |
(→Մատենագիտություն) |
||
| Տող 100. | Տող 100. | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
*Դեմիրճյան Դ. Կ., Երկերի Ժողովածու, հ. 1-14, 1976-1987: | *Դեմիրճյան Դ. Կ., Երկերի Ժողովածու, հ. 1-14, 1976-1987: | ||
*Դեմիրճյան Դ. Կ., Բանաստեղծութիւններ, գիրք 1-2, 1899-1913: | *Դեմիրճյան Դ. Կ., Բանաստեղծութիւններ, գիրք 1-2, 1899-1913: | ||
17:31, 4 Օգոստոսի 2014-ի տարբերակ
| Դեմիրճյան Դերենիկ Կարապետի | |
| Демирчян Дереник Карапетович | |
| |
| Այլ անուններ: | Դեմիրչօղլյան Դերենիկ Կարապետի |
| Անգլերեն: | Demirjyan Derenik |
| Հայերեն: | Դեմիրճյան Դերենիկ Կարապետի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 06(18).02.1877 |
| Ծննդավայրը: | Ախալքալաք, Վրաստան |
| Մահվան տարեթիվը: | 06.12.1956 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Գրող, գրականագետ-քննադատ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1877թ. փետրվարի 06(18)-ին Վրաստանի Ախալքալաք քաղաքում:
Մահացել է 1956թ. դեկտեմբերի 6-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:
Կրթություն
- 1892թ. ավարտել է Արդահանի դպրոցը:
- -1994թ. սովորել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում:
- 1898թ. ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը:
- 1905-1909թթ. սովորել է Ժնևի համալսարանի բնագիտական և մանկավարժական ֆակուլտետներում:
Աշխատանքային գործունեություն
- 1897–1899թթ. աշխատել է Արդահանի օդերևութաբանական կայանում, Թիֆլիսի հայոց բարեգործական ընկերությունում:
- 1903թ. Բաքվում որպես բանվորական ճաշարանի վարիչ՝ աշխատել է Մանթաշովի գործարանում:
- 1910թ. դասավանդել է Մարիամյան-Հովնանյան օրիորդաց դպրոցում:
- 1923թ. Դրամատիկական ստուդիայում դասավանդել է հայ և ընդհանուր գրականության պատմություն:
- 1925–1928թթ. աշխատել է Հայ կուլտուրայի պատմության ինստիտուտում որպես գեղարվեստական բաժնի գիտական քարտուղար:
- 1927–1929թթ.՝ Հայ աշխատավորական գրողների միության նախագահ:
Ձեռքբերումներ
- 1953թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
- 1940թ.՝ ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ:
- Հայկական աշխարհագրական ընկերության պատվավոր անդամ:
- 1934թ.-ից՝ ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ:
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան:
- Լենինի շքանշան:
- Մեդալներ:
Այլ
- 1899թ. Հ. Թումանյանի նախաձեռնությամբ Թիֆլիսում ստեղծված «Վերնատուն» գրական ընկերության հիմնադիր-անդամներից է:
- 1925թ. հաստատվել է Երևանում:
- Գրական գործունեությունն սկսել է բանաստեղծություններով, որոնց բնորոշ են վշտի, հուսահատության, միայնության տրամադրությունները: Ընդգծել է կյանքի ունայնությունը, դրվատել է ժողովրդի ուժն ու նրա անմահությունը
- Հոգեբանախոհական խոր վերլուծումներով են նշանավորվում Դեմիրճյանի 1910-ական թթ. գրած թատերգությունները, որոնցում դատապարտել է եսասիրական շահերը համազգային շահերից գերադասող անհատներին, որոնք ի վերջո հասնում են բարոյական կործանման:
- Պատմվածքների հիմնական թեման աղճատված մարդկային հարաբերություններն են՝ կուտակելու տենչը, ընչաքաղցությունը, եսասիրությունը:
- Դեմիրճյանի այդ շրջանի ստեղծագործության գլուխգործոցը «Քաջ Նազար» կատակերգությունն է («Նորք», 1923-1924, բեմ.՝ 19242., համանուն կինոնկար՝ 19402.), որի հենքը ժողովրդական հեքիաթն է:
- «Ֆոսֆորային շող», «Նապոլեոն Կորկոտյան» պիեսներում ընդհանրացված են 1930-ական թթ. իրականության բացասական երևույթները:
- 1930-ական թթ. երկրորդ կեսի և 1940-ական թթ. Դեմիրճյանի ստեղծագործական ուղին բնութագրվում է դարձով դեպի պատմական թեմատիկան:
- «Վարդանանք» պատմավեպում Դեմիրճյանը գեղարվեստորեն իմաստավորելով պատմական իրադարձությունները՝ հասել է խոհափիլիսոփայական ընդհանրացումների: Վեպի հիմքում ընկած է հայրենիքի պաշտպանության վճռական պահին ձևավորված երկու հակադիր ուղղությունների պայքարը: Սպարապետ Վարդան Սամիկոնյաևի և մարզպան Վասակ Սյունու միմյանց հակադրվելու քաղաքականությունը հասցնում է կործանման:
- Կյանքի վերջին տարիներին գրել է «Մեսրոպ Մաշտոց» վեպը, որն անավարտ է:
- Նրա աոաջին բանաստեղծությունը՝ «Ապագան» վերնագրով, տպագրվել է 1893թ.-ին, «Տարազ» ամսագրում (թիվ 27):
- Ստեղծագործել է նաև մանուկների համար, կատարել է թարգմանություններ Ա. Պուշկինի, Ն. Գոգոլի, Ա. Չեխովի և այլոց ստեղծագործություններից:
- Դեմիրճյանի անունով են կոչվել դպրոցներ Երևանում և Ախալքալաքում:
- 1977թ.-ից Երևանում գործում է Դերենիկ Դեմիրճյանի տուն թանգարանը:
- 1980թ.-ից ՀԳՄ սահմանել է Դերենիկ Դեմիրճյանի անվան ամենամյա մրցանակ:
Նկարներ
Ավ. Իսահակյանի հետ
Դերենիկ Դեմիրճյանը կնոջ հետ
Դերենիկ Դեմիրճյանը սիրելի կատվի հետ
Ա. Իսահակյան, Ղ.Աղայան, Հ. Թումանյան (նստած), Լ. Շանթ եվ Դ. Դեմիրճյան (կանգնած)
Դերենիկ Դեմիրճյանի աշխատասեղանը (Դերենիկ Դեմիրճյանի տուն-թանգարան)
Դերենիկ Դեմիրճյանի մահճակալը (Դերենիկ Դեմիրճյանի երևանյան տուն-թանգարան)
Դերենիկ Դեմիրճյանի պատկերով ԽՍՀՄ փոստային ծրար
Լենինի շքանշան
Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
Գրքեր
Տեսանյութեր
- Դերենիկ Դեմիրճյան:
- Դերենիկ Դեմիրճյանի անհայտ ձեռագրերը:
- Գրողն ու իր իրականությունը. Դերենիկ Դեմիրճյան:
- Սերը և մեծերը. Դերենիկ Դեմիրճյան:
- Արփեն Մովսեսյան Հայից Հայ - Դերենիկ Դեմիրճյան -135:
- Դերենիկ Դեմիրճյան:
Հրապարակումներ մամուլում
Մատենագիտություն
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Երկերի Ժողովածու, հ. 1-14, 1976-1987:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Բանաստեղծութիւններ, գիրք 1-2, 1899-1913:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Վարդանանք, պատմավեպ, գիրք 1-2, 1943-1946 (վերամշակված հրատ.՝ 1951):
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Կեանքի տեսիլ, պոեմ, 1913:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Լենկթեմուր, պոեմ:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Չարգյահ, պոեմ:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Գարուն, բանաստեղծությունների, քառյակների ժողովածու, 1920:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Վասակ, թատերգություն, 1912:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Դատաստան, թատերգություն, 1916:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Յովնան Մեծատուն, թատերգություն, 1919:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Սեփականություն, պատմվածք:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Տերտերը, պատմվածք:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Ավելորդը, պատմվածք:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Ստամոքս, պատմվածք:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Խանութպան, պատմվածք:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Միայն մեկը, պատմվածք, 1922:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Հանգստի տանը, պատմվածք, 1924:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Կայարանի Ակոբը, պատմվածք, 1925:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Սաթոն, պատմվածք, 1929:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Գիրք ծաղկանց, պատմվածք, 1935:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Սերկե, 1929:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Ռաշիդ, վիպակ, 1929:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Նիգյար, վիպակ, 1930:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Քաջ Նազար, կատակերգությունն, 1923-1924:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Ֆոսֆորային շող, պիես, 1932:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Նապոլեոն Կորկոտյան, պիես, 1934:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Երկիր հայրենի, պիես, 1939:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Մեսրոպ Մաշտոց, վեպ (մնացել է անավարտ):
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Պույպույ մուկիկը, 1934:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Արջուկ- լրջուկը, 1944:
- Դեմիրճյան Դ. Կ., Ծտապար, 1947:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Հախումյան S., Դերենիկ Դեմիրճյանի դրամատուրգիան, Երևան, 1958:
- Մուրադյան Հ., Դերենիկ Դեմիրճյան, Երևան, 1961:
- Թամրագյան Հ., Դերենիկ Դեմիրճյան, Երևան, 1976:
- Դերենիկ Դեմիրճյան. Տարեգրություն, մատենագիտություն, Երևան, 1977:
- Խաչատրյան Մ., Դերենիկ Դեմիրճյանի երգիծանքը, Երևան, 2004:
- ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հիմնարար գիտական գրադարան:
- ՀՈՒՇԵՐ ԴԵՐԵՆԻԿ ԴԵՄԻՐՃՅԱՆԻ ՄԱՍԻՆ:
- ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Դերենիկ Դեմիրճյան:
- Ես չէի գիտակցում, որ ես որոնում էի ինձ. Դերենիկ Դեմիրճյան:
- «… Եվ 65-ամյա Դերենիկ Դեմիրճյանը որդի ունեցավ»:
