3148
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Զարյան Արմեն Կոստանի | name-am-aliases = Եղիազարյան | name-ru = Зарян Армен Костанович | name...»:
{{Person
| name-am = Զարյան Արմեն Կոստանի
| name-am-aliases = Եղիազարյան
| name-ru = Зарян Армен Костанович
| name-ru-aliases = Егиазарян
| name-lat =
| name-en = Zaryan Armen
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 13.09.1914
| birth-place = Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
| death-date = 31.05.1994
| death-place = Ճարտարապետ, ճարտարապետության պատմաբան:
| description = Համառոտ նկարագրություն, երկու բառով:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1914թ. սեպտեմբերի 13-ին Թուրքիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում:
Մահացել է 1994թ. մայիսի 31-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
==Կրթություն==
*1932թ. ավարտել է Վենետիկի Մուրատ-Ռափայելյան վարժարանը:
*1941թ.՝ Հռոմի համալսարանի ճարտարապետության բաժինը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Աշխատել է «Երևաննախագիծ» ինստիտուտում:
*1967թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտներում:
*1964-1969թթ.՝ Երեւանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի ճարտարապետության ֆակուլտետում դասավանդել է եվրոպական ճարտարապետության պատմություն:
*1965-1970թթ. ԳԱ արվեստի ինստիտուտում աշխատել է՝ որպես ավագ գիտաշխատող:
*Համագործակցելով ՕԷՄՄԵ հրատարակչական հետ:
*1968թ. սկսած հանձն է առնում հայ-իտալական մշակութային կապերը համակարգող ղեկավարի գործը:
===Նախագծեր===
*Տանժերում (Մարոկկո), 252 մենատներով «Մարոկկանների թաղամասը», 1950-1954թթ.:
*Հռոմում՝ «Աուտոքըլըբը», 1956-1964թթ.:
*Ֆրանչեսկանների միջազգային համալսարանի համակառույցը, ԷՈՒՐ, 1961-1964թթ.:
*Վիեննայում՝ ԽԱՀՄ դեսպանատան վերակառուցումը:
*Մաշտոցի պողոտան՝ ԺԱԹ-ի հարկաբաժնով 1966թ., 1968թ.:
*Երևանի գլխավոր պողոտան 1971թ.։
*Երևանի կենտրոնի հատակագծման ու կառուցապատման նախագիծ:
===Գիտաժողովներ===
*Բերգամո, 1975թ.:
*Երևան, 1978թ.:
*Միլան-Վենետիկ, 1981թ.:
*Երևան, 1985թ.:
*Վենետիկ, 1988թ.:
*Անիի Մայր տաճարի հիմնադրման 1000-ամյակին նվիրված միջազգային առաջին գիտաժողով, Նյու Յորք, 1989թ.:
*Բերգամո, 1974թ.:
*Թբիլիսի, 1977թ.:
*Բարի-Լեչչե, 1980թ.:
*Թբիլիսի, 1983թ.:
==Ձեռքբերումներ==
*Ճարտարապետության դոկտոր:
*1976թ.՝ ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ:
*1974թ.՝ համամիուենական մրցույթի 1-ին մրցանակ:
1955թ.՝ Իտալիայի քաղաքաշինարարների միության հիմնադիր մասնակից անդամ։
*1964թ.՝ Հայաստանի ճարտարապետների միության անդամ։
*1965թ.՝ Երևանի Քաղաքային խորհրդի անդամ։
*1969թ.՝ ճարտարապետական գիտությունների թեկնածու։
*1976թ.՝ ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ։
*1980թ.՝ Հռոմի Տիբերինա ակադեմիայի անդամ։
*1978թ.՝ ՀՍՀ հանրագիտարանի "Ճարտարապետություն" բաժնի ղեկավար։
*1980թ.՝ ՄԱԿ-ի "Լեգիոն դ'Օրոյի" անդամ։
*1981թ.՝ "Իտալիա-Հայաստան" մշակութային միության փոխնախագահ։
*1982թ.՝ Աախենի RAA ընկերության գիտական խորհրդի անդամ։
*1982թ.՝ Հուշարձանների պահպանության և օգտագործման գլխավոր վարչության գիտական խորհրդի անդամ:
*1988թ.՝ Իտալական ICOMOS-ի անդամ։
==Այլ==
*Կ.Ք. Զարյանի որդին:
*1963թ.՝ հայրենադարձել Է:
*1963թ. մասնակցել Է միջնադարյան հայ ճարտարապետության ուսումնասիրման գործի հիմնադրմանը:
*Աշխատություններում Արևմտյան Եվրոպայի ճարտարապետության պատմության համադրությամբ անդրադարձել Է հայ ճարտարապետության հանգուցային հարցերին:
*1963թ.՝ ընտանյոք հանդերձ Խորհրդային Հայաստան տեղափոխվելուց առաջ, իտալացի ճարտարապետ` Տոմմազո Բրեչչիա Ֆրատադոկկիի հետ միասին ծրագրում եւ այնուհետեւ իրականացնում է հայ ճարտարապետության պարբերական ուսումնասիրության գործը՝ Հռոմի ճարտարապետական համալսարանի եւ Հայաստանի ԳԱ արվեստի ինստիտուտի համագործակցությամբ:
*Համագործակցության շնորհիվ, հնարավոր դարձավ 1966թ. իրականացնել առաջին գիտարշավը դեպի Հայաստան՝ դոկտոր ճարտարապետ Պաոլո Կունեոյի ղեկավարությամբ, որն հետագայում հիմնեց Հռոմի Հայ Ճարտարապետության ուսումնասիրության կենտրոնը:
*Ժամանակին աշխատել և համագործակցել է այնպիսի ճանաչված ճարտարապետների հետ, ինչպիսիք են՝ Մ.Մեսսինան, Լ.Մայնարդինան, Ջ.Ստերբինիան, Լ.Պասսարելլինան և այլոք:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Մատենագիտություն=
*Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության վավերագրեր, մատենաշար, Միլան, 1968:
*Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության վավերագրեր, մատենաշար, Վենետիկ, 1992:
*Զարյան Ա. Կ., Իտալական արդի ճարտարապետությունը, Երևան, 1975:
*Զարյան Ա. Կ., Արվեստի բառարան, Նյու Յորք, 1996:
*Զարյան Ա. Կ., Արևմտյան Եվրոպայի արդի ճարտարապետությունը, Երևան, 1979:
*Զարյան Ա. Կ., Ակնարկներ հին և միջնադարյան Հայաստանի քաղաքաշինության պատմության, Երևան, 1986:
*Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության տարածումը և Լեոնարդո դա Վինչիի հայկական վարկածը, 1994:
*Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետություն։ Քննական և տեսական հարցեր, 1996:
==Կարևոր հոդվածներ==
*Զարյան Ա. Կ., Եվրոպայում բագարանատիպ կառույցների տարածման շուրջ, Բեյրութ, 1972։
*Զարյան Ա. Կ., Մատենագիտություն, Հայ ճարտարապետության ուսումնասիրություն" մատենաշար, Միլանո, 1972։
*Զարյան Ա. Կ., Ձևի պահանջը ճարտարապետության մեջ, Բեյրութ, 1973թ։
*Զարյան Ա. Կ., Հայաստանի վաղ միջնադարյան մկրտատները, Բեյրութ, 1980թ։
*Զարյան Ա. Կ., Գմբեթավոր դահլիճի ձևակերտման շուրջ, Բոլոնիա-Ռավեննա, 1973։
*Զարյան Ա. Կ., Ուղղահայացության հարաբերության խնդիրը միջնադարյան հայ ճարտարապետության մեջ, Երևան, 1978:
*Զարյան Ա. Կ., Համակարգված քաղաքային կենտրոններ ըստ համակենտրոն և գծային համակարգերի Ժ-ԺԳ դդ. Հայաստանում, Բերգամո-Վենետիկ, 1979:
*Զարյան Ա. Կ., Հայաստանի Թ-ԺԱ դդ. ճանապարհները, ազատ քաղաքներն ու արքայական քաղաքները, Վիչենցա-Վենետիկ, 1984:
*Զարյան Ա. Կ., Ժայռափոր ճարտարապետության նկատառումներ Հայաստանում, Բարի-Լեչչե, 1980։
*Զարյան Ա. Կ., Միջնադարյան հայ ճարտարապետության պարզ երկրաչափական ձևերի խորհրդանիշերը, Երևան, 1985:
*Զարյան Ա. Կ., Ստատիկ դինամիկ հետևանքը վաղ միջնադարյան Հայաստանի որոշ կառույցներում, Վենետիկ, Միլան, Բոլոնիա, Ֆիրենցե, 1988:
=Տե՛ս նաև=
*
*[http://www.archmuseum.am/?p=1194 Ճարտարապետ Արմեն Զարյան]:
[[Category:Ճարտարապետներ]] [[Category:Պատմաբաններ]]
| name-am = Զարյան Արմեն Կոստանի
| name-am-aliases = Եղիազարյան
| name-ru = Зарян Армен Костанович
| name-ru-aliases = Егиазарян
| name-lat =
| name-en = Zaryan Armen
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 13.09.1914
| birth-place = Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
| death-date = 31.05.1994
| death-place = Ճարտարապետ, ճարտարապետության պատմաբան:
| description = Համառոտ նկարագրություն, երկու բառով:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1914թ. սեպտեմբերի 13-ին Թուրքիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում:
Մահացել է 1994թ. մայիսի 31-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:
==Կրթություն==
*1932թ. ավարտել է Վենետիկի Մուրատ-Ռափայելյան վարժարանը:
*1941թ.՝ Հռոմի համալսարանի ճարտարապետության բաժինը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Աշխատել է «Երևաննախագիծ» ինստիտուտում:
*1967թ.՝ ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտներում:
*1964-1969թթ.՝ Երեւանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի ճարտարապետության ֆակուլտետում դասավանդել է եվրոպական ճարտարապետության պատմություն:
*1965-1970թթ. ԳԱ արվեստի ինստիտուտում աշխատել է՝ որպես ավագ գիտաշխատող:
*Համագործակցելով ՕԷՄՄԵ հրատարակչական հետ:
*1968թ. սկսած հանձն է առնում հայ-իտալական մշակութային կապերը համակարգող ղեկավարի գործը:
===Նախագծեր===
*Տանժերում (Մարոկկո), 252 մենատներով «Մարոկկանների թաղամասը», 1950-1954թթ.:
*Հռոմում՝ «Աուտոքըլըբը», 1956-1964թթ.:
*Ֆրանչեսկանների միջազգային համալսարանի համակառույցը, ԷՈՒՐ, 1961-1964թթ.:
*Վիեննայում՝ ԽԱՀՄ դեսպանատան վերակառուցումը:
*Մաշտոցի պողոտան՝ ԺԱԹ-ի հարկաբաժնով 1966թ., 1968թ.:
*Երևանի գլխավոր պողոտան 1971թ.։
*Երևանի կենտրոնի հատակագծման ու կառուցապատման նախագիծ:
===Գիտաժողովներ===
*Բերգամո, 1975թ.:
*Երևան, 1978թ.:
*Միլան-Վենետիկ, 1981թ.:
*Երևան, 1985թ.:
*Վենետիկ, 1988թ.:
*Անիի Մայր տաճարի հիմնադրման 1000-ամյակին նվիրված միջազգային առաջին գիտաժողով, Նյու Յորք, 1989թ.:
*Բերգամո, 1974թ.:
*Թբիլիսի, 1977թ.:
*Բարի-Լեչչե, 1980թ.:
*Թբիլիսի, 1983թ.:
==Ձեռքբերումներ==
*Ճարտարապետության դոկտոր:
*1976թ.՝ ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ:
*1974թ.՝ համամիուենական մրցույթի 1-ին մրցանակ:
1955թ.՝ Իտալիայի քաղաքաշինարարների միության հիմնադիր մասնակից անդամ։
*1964թ.՝ Հայաստանի ճարտարապետների միության անդամ։
*1965թ.՝ Երևանի Քաղաքային խորհրդի անդամ։
*1969թ.՝ ճարտարապետական գիտությունների թեկնածու։
*1976թ.՝ ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ։
*1980թ.՝ Հռոմի Տիբերինա ակադեմիայի անդամ։
*1978թ.՝ ՀՍՀ հանրագիտարանի "Ճարտարապետություն" բաժնի ղեկավար։
*1980թ.՝ ՄԱԿ-ի "Լեգիոն դ'Օրոյի" անդամ։
*1981թ.՝ "Իտալիա-Հայաստան" մշակութային միության փոխնախագահ։
*1982թ.՝ Աախենի RAA ընկերության գիտական խորհրդի անդամ։
*1982թ.՝ Հուշարձանների պահպանության և օգտագործման գլխավոր վարչության գիտական խորհրդի անդամ:
*1988թ.՝ Իտալական ICOMOS-ի անդամ։
==Այլ==
*Կ.Ք. Զարյանի որդին:
*1963թ.՝ հայրենադարձել Է:
*1963թ. մասնակցել Է միջնադարյան հայ ճարտարապետության ուսումնասիրման գործի հիմնադրմանը:
*Աշխատություններում Արևմտյան Եվրոպայի ճարտարապետության պատմության համադրությամբ անդրադարձել Է հայ ճարտարապետության հանգուցային հարցերին:
*1963թ.՝ ընտանյոք հանդերձ Խորհրդային Հայաստան տեղափոխվելուց առաջ, իտալացի ճարտարապետ` Տոմմազո Բրեչչիա Ֆրատադոկկիի հետ միասին ծրագրում եւ այնուհետեւ իրականացնում է հայ ճարտարապետության պարբերական ուսումնասիրության գործը՝ Հռոմի ճարտարապետական համալսարանի եւ Հայաստանի ԳԱ արվեստի ինստիտուտի համագործակցությամբ:
*Համագործակցության շնորհիվ, հնարավոր դարձավ 1966թ. իրականացնել առաջին գիտարշավը դեպի Հայաստան՝ դոկտոր ճարտարապետ Պաոլո Կունեոյի ղեկավարությամբ, որն հետագայում հիմնեց Հռոմի Հայ Ճարտարապետության ուսումնասիրության կենտրոնը:
*Ժամանակին աշխատել և համագործակցել է այնպիսի ճանաչված ճարտարապետների հետ, ինչպիսիք են՝ Մ.Մեսսինան, Լ.Մայնարդինան, Ջ.Ստերբինիան, Լ.Պասսարելլինան և այլոք:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Մատենագիտություն=
*Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության վավերագրեր, մատենաշար, Միլան, 1968:
*Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության վավերագրեր, մատենաշար, Վենետիկ, 1992:
*Զարյան Ա. Կ., Իտալական արդի ճարտարապետությունը, Երևան, 1975:
*Զարյան Ա. Կ., Արվեստի բառարան, Նյու Յորք, 1996:
*Զարյան Ա. Կ., Արևմտյան Եվրոպայի արդի ճարտարապետությունը, Երևան, 1979:
*Զարյան Ա. Կ., Ակնարկներ հին և միջնադարյան Հայաստանի քաղաքաշինության պատմության, Երևան, 1986:
*Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետության տարածումը և Լեոնարդո դա Վինչիի հայկական վարկածը, 1994:
*Զարյան Ա. Կ., Հայ ճարտարապետություն։ Քննական և տեսական հարցեր, 1996:
==Կարևոր հոդվածներ==
*Զարյան Ա. Կ., Եվրոպայում բագարանատիպ կառույցների տարածման շուրջ, Բեյրութ, 1972։
*Զարյան Ա. Կ., Մատենագիտություն, Հայ ճարտարապետության ուսումնասիրություն" մատենաշար, Միլանո, 1972։
*Զարյան Ա. Կ., Ձևի պահանջը ճարտարապետության մեջ, Բեյրութ, 1973թ։
*Զարյան Ա. Կ., Հայաստանի վաղ միջնադարյան մկրտատները, Բեյրութ, 1980թ։
*Զարյան Ա. Կ., Գմբեթավոր դահլիճի ձևակերտման շուրջ, Բոլոնիա-Ռավեննա, 1973։
*Զարյան Ա. Կ., Ուղղահայացության հարաբերության խնդիրը միջնադարյան հայ ճարտարապետության մեջ, Երևան, 1978:
*Զարյան Ա. Կ., Համակարգված քաղաքային կենտրոններ ըստ համակենտրոն և գծային համակարգերի Ժ-ԺԳ դդ. Հայաստանում, Բերգամո-Վենետիկ, 1979:
*Զարյան Ա. Կ., Հայաստանի Թ-ԺԱ դդ. ճանապարհները, ազատ քաղաքներն ու արքայական քաղաքները, Վիչենցա-Վենետիկ, 1984:
*Զարյան Ա. Կ., Ժայռափոր ճարտարապետության նկատառումներ Հայաստանում, Բարի-Լեչչե, 1980։
*Զարյան Ա. Կ., Միջնադարյան հայ ճարտարապետության պարզ երկրաչափական ձևերի խորհրդանիշերը, Երևան, 1985:
*Զարյան Ա. Կ., Ստատիկ դինամիկ հետևանքը վաղ միջնադարյան Հայաստանի որոշ կառույցներում, Վենետիկ, Միլան, Բոլոնիա, Ֆիրենցե, 1988:
=Տե՛ս նաև=
*
*[http://www.archmuseum.am/?p=1194 Ճարտարապետ Արմեն Զարյան]:
[[Category:Ճարտարապետներ]] [[Category:Պատմաբաններ]]
