2688
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am =Եսայան Զապել Մկրտչի | name-am-aliases =Հովհաննիսյան Զապել Մկրտչի | name-ru = Есаян Запел ...»:
{{Person
| name-am =Եսայան Զապել Մկրտչի
| name-am-aliases =Հովհաննիսյան Զապել Մկրտչի
| name-ru = Есаян Запел Мкртичовна
| name-ru-aliases =Оганнесян Запел Мкртичовна
| name-lat =
| name-en =Yesayan Zapel
| name-fr =
| image =Zapel Yesayan.jpg
| birth-date =04.02.1878
| birth-place =Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
| death-date =1943
| death-place =Բաքու, Ադրբեջան
| description =Գրող, թարգմանիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1878թ. փետրվարի 4-ին Օսմանյան կայսրության Կոստանդնուպոլիս քաղաքում:
Մահացել է 1943թ. Խորհրդային Ադրբեջանի Բաքու քաղաքում:
==Կրթություն==
*1892թ. ավարտել է Կոստանդնուպոլսի Սկյուտարի Սբ. Խաչ վարժարանը:
*1895թ.՝ Սորբոնի համալսարանի փիլիսոփայության դասընթացի մասնակից:
*1895թ.՝ Կոլեժ դը Ֆրանսի համալսարանի գրականության և փիլիսոփայության դասընթացների մասնակից:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1909թ. Կիլիկիայի հայերի ջարդից անմիջապես հետո Պոլսի Հայոց պատրիարքարանի հանձնախմբի կազմում մեկնել է դեպքերի վայրև ականատես եղել ոզբերգությանը:
*1918թ. կազմակերպել է որբերի հավաքման, նրանց խնամքի ու տեղափոխման գործը:
*1933թ. Երևանի պետական համալսարանի արտասահմանյան գրականության ամբիոնի դասախոս:
*Հայաստանի օգնության կոմիտեի Փարիզի մասնաճյուղի անդամ:
*Փարիզյան «Երևան» թերթի աշխատակից:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր:Zapel Yesayan 1.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 2.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 3.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 8.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 15.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 9.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 11.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan family archiv.jpg |Ընտանեկան լուսանկար:
</gallery>
==Զապել Եսայանի ձեռագրերն ու ձեռագործ իրերը==
<gallery>
Պատկեր:Zapel Yesayan dzeragir.png |
Պատկեր:Zapel Yesayan A5.jpg | Եսայանի մակագրությամբ «Աւերակներու մէջ» գիրքը:
Պատկեր:Zapel Yesayan handmade1.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan handmade3.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan handmade.jpg |
</gallery>
=Այլ=
1957թ. Խորհրդային Միության զինվորական կոլեգիան, որ կայացրել էր Զապել Եսայանի մահավճիռը, հետմահու արդարացրեց նրան՝ ճանաչելով անմեղ:
=Տեսանյութեր=
*[http://www.youtube.com/watch?v=6GenKeW2hAM Զապել Եսայան. ուղերձներ, որ մնում են արդիական:]
*[http://civilnet.am/zabel-yesayan-writer-armenian-istanbul-uskudar/ Սկյուտարում՝ Զապել Եսայանի հետքերով:]
=Մատենագիտություն=
*Եսայան Զ., Սկյուտարի վերջալույսներ, 1905թ.:
*Եսայան Զ., Կեղծ հանճարներ, 1905թ.:
*Եսայան Զ., Հլուները և ըմբոստները, 1906թ.:
*Եսայան Զ., Շնորքով մարդիկ, 1907թ.:
*Եսայան Զ., Ավերակներու մեջ, 1911թ.:
*Եսայան Զ., Անեծքը, 1911թ.:
*Եսայան Զ., Նոր հարսը, 1911թ.:
*Եսայան Զ., Վերջին բաժակը, 1916թ.:
*Եսայան Զ., Հոգիս աքսորյալ, 1919թ.:
*Եսայան Զ., Պրոմեթեոս ազատագրված, 1928թ.:
*Եսայան Զ., Կրակե շապիկը, 1934թ.:
*Եսայան Զ., Սիլիհտարի պարտեզները, 1935թ.:
*Եսայան Զ., Բարպա Խաչիկ, 1936թ.:
==Ֆրանսերեն գրքերը հետմահու հրատարակված==
*Essayan Z., Les jardins de Silidhar, Albin Michel. Année , 1994.
*Essayan Z., L'Univers lumineux de la littérature ,Catholicossat arménien de Cilicie. Année, 1988.
*Essayan Z., Fragments d'Arménie ,Michael J. ARLEN, Presses de la Cité. Année, 2007.
*Essayan Z., Dans les ruines - les massacres d'Adana, avril 1909, Phébus. Année, 2011.
*Essayan Z., Mon âme en exil, Parenthèses. Année, 2012.
*Essayan Z., L'agonie d'un peuple , témoignage traduit de l'arménien par Marc Nichanian., Classiques Garnier. Année, 2013.
=Տե՛ս նաև=
*[http://www.ysu.am/persons/hy/Zapel-Yesayan Երևանի պետական համալսարան:]
*[http://hpj.asj-oa.am/4574/1/1986-3(204).pdf Զապել Եսայանի անտիպ նամակները:]
*[http://kalantarian.org/shtikyan/work/Zapel%20Yesayan%20(Radiohaghordum).pdf Արտասահմանյան հաղորդումների բաժին, Զապել Եսայան:]
*[http://www.magaghat.am/2013/11/%D5%BE%D5%A5%D5%B0-%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D5%B1%D5%A3%D5%BF%D5%B8%D5%B2%D5%A8-%D5%B9%D5%AB-%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B2-%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%BD%D5%BF/ Զապել Եսայանի նամակը դստերը:]
*Սևակ Արզումանյան, Զապել Եսայան (կյանքը և գործը), Երևան, 1965թ.:
*Հայ նոր գրականության պատմություն, հատոր 5, Երևան, 1979թ.:
*Գասպարյան Դ., Փակ դռների գաղտնիքը, Երևան, 1994թ.:
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
[[Category:Գրողներ]] [[Category:Թարգմանիչներ]]
| name-am =Եսայան Զապել Մկրտչի
| name-am-aliases =Հովհաննիսյան Զապել Մկրտչի
| name-ru = Есаян Запел Мкртичовна
| name-ru-aliases =Оганнесян Запел Мкртичовна
| name-lat =
| name-en =Yesayan Zapel
| name-fr =
| image =Zapel Yesayan.jpg
| birth-date =04.02.1878
| birth-place =Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
| death-date =1943
| death-place =Բաքու, Ադրբեջան
| description =Գրող, թարգմանիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1878թ. փետրվարի 4-ին Օսմանյան կայսրության Կոստանդնուպոլիս քաղաքում:
Մահացել է 1943թ. Խորհրդային Ադրբեջանի Բաքու քաղաքում:
==Կրթություն==
*1892թ. ավարտել է Կոստանդնուպոլսի Սկյուտարի Սբ. Խաչ վարժարանը:
*1895թ.՝ Սորբոնի համալսարանի փիլիսոփայության դասընթացի մասնակից:
*1895թ.՝ Կոլեժ դը Ֆրանսի համալսարանի գրականության և փիլիսոփայության դասընթացների մասնակից:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1909թ. Կիլիկիայի հայերի ջարդից անմիջապես հետո Պոլսի Հայոց պատրիարքարանի հանձնախմբի կազմում մեկնել է դեպքերի վայրև ականատես եղել ոզբերգությանը:
*1918թ. կազմակերպել է որբերի հավաքման, նրանց խնամքի ու տեղափոխման գործը:
*1933թ. Երևանի պետական համալսարանի արտասահմանյան գրականության ամբիոնի դասախոս:
*Հայաստանի օգնության կոմիտեի Փարիզի մասնաճյուղի անդամ:
*Փարիզյան «Երևան» թերթի աշխատակից:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր:Zapel Yesayan 1.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 2.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 3.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 8.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 15.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 9.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan 11.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan family archiv.jpg |Ընտանեկան լուսանկար:
</gallery>
==Զապել Եսայանի ձեռագրերն ու ձեռագործ իրերը==
<gallery>
Պատկեր:Zapel Yesayan dzeragir.png |
Պատկեր:Zapel Yesayan A5.jpg | Եսայանի մակագրությամբ «Աւերակներու մէջ» գիրքը:
Պատկեր:Zapel Yesayan handmade1.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan handmade3.jpg |
Պատկեր:Zapel Yesayan handmade.jpg |
</gallery>
=Այլ=
1957թ. Խորհրդային Միության զինվորական կոլեգիան, որ կայացրել էր Զապել Եսայանի մահավճիռը, հետմահու արդարացրեց նրան՝ ճանաչելով անմեղ:
=Տեսանյութեր=
*[http://www.youtube.com/watch?v=6GenKeW2hAM Զապել Եսայան. ուղերձներ, որ մնում են արդիական:]
*[http://civilnet.am/zabel-yesayan-writer-armenian-istanbul-uskudar/ Սկյուտարում՝ Զապել Եսայանի հետքերով:]
=Մատենագիտություն=
*Եսայան Զ., Սկյուտարի վերջալույսներ, 1905թ.:
*Եսայան Զ., Կեղծ հանճարներ, 1905թ.:
*Եսայան Զ., Հլուները և ըմբոստները, 1906թ.:
*Եսայան Զ., Շնորքով մարդիկ, 1907թ.:
*Եսայան Զ., Ավերակներու մեջ, 1911թ.:
*Եսայան Զ., Անեծքը, 1911թ.:
*Եսայան Զ., Նոր հարսը, 1911թ.:
*Եսայան Զ., Վերջին բաժակը, 1916թ.:
*Եսայան Զ., Հոգիս աքսորյալ, 1919թ.:
*Եսայան Զ., Պրոմեթեոս ազատագրված, 1928թ.:
*Եսայան Զ., Կրակե շապիկը, 1934թ.:
*Եսայան Զ., Սիլիհտարի պարտեզները, 1935թ.:
*Եսայան Զ., Բարպա Խաչիկ, 1936թ.:
==Ֆրանսերեն գրքերը հետմահու հրատարակված==
*Essayan Z., Les jardins de Silidhar, Albin Michel. Année , 1994.
*Essayan Z., L'Univers lumineux de la littérature ,Catholicossat arménien de Cilicie. Année, 1988.
*Essayan Z., Fragments d'Arménie ,Michael J. ARLEN, Presses de la Cité. Année, 2007.
*Essayan Z., Dans les ruines - les massacres d'Adana, avril 1909, Phébus. Année, 2011.
*Essayan Z., Mon âme en exil, Parenthèses. Année, 2012.
*Essayan Z., L'agonie d'un peuple , témoignage traduit de l'arménien par Marc Nichanian., Classiques Garnier. Année, 2013.
=Տե՛ս նաև=
*[http://www.ysu.am/persons/hy/Zapel-Yesayan Երևանի պետական համալսարան:]
*[http://hpj.asj-oa.am/4574/1/1986-3(204).pdf Զապել Եսայանի անտիպ նամակները:]
*[http://kalantarian.org/shtikyan/work/Zapel%20Yesayan%20(Radiohaghordum).pdf Արտասահմանյան հաղորդումների բաժին, Զապել Եսայան:]
*[http://www.magaghat.am/2013/11/%D5%BE%D5%A5%D5%B0-%D5%AB%D5%A4%D5%A5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D5%B1%D5%A3%D5%BF%D5%B8%D5%B2%D5%A8-%D5%B9%D5%AB-%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B2-%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%BD%D5%BF/ Զապել Եսայանի նամակը դստերը:]
*Սևակ Արզումանյան, Զապել Եսայան (կյանքը և գործը), Երևան, 1965թ.:
*Հայ նոր գրականության պատմություն, հատոր 5, Երևան, 1979թ.:
*Գասպարյան Դ., Փակ դռների գաղտնիքը, Երևան, 1994թ.:
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
[[Category:Գրողներ]] [[Category:Թարգմանիչներ]]
