195
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Վահան Մամիկոնյան | name-am-aliases = | name-ru = Ваган Мамиконян | name-ru-aliases = | name-lat = | na...»:
{{Person
| name-am = Վահան Մամիկոնյան
| name-am-aliases =
| name-ru = Ваган Мамиконян
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Vahan Mamikonyan
| name-fr =
| image = Vahan Mamikonyan.jpg
| birth-date =
| birth-place =
| death-date =
| death-place =
| description = Հայոց սպարապետ, մարզպան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 440-ական թթ.:
Մահվան թվականն անհայտ է:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*481-484թթ.՝ Վահանանց պատերազմ:
**482թ.՝ Ակոռի ճակատամարտ:
**482թ.՝ Ներսեհապատի ճակատամարտ:
**482թ.՝ Ճարմանայի ճակատամարտ:
***484թ.՝ Նվարսակի հաշտության պայմանագիր:
*մոտ 487-505թթ.՝ Հայոց մարզպան:
==Այլ==
*Վահան Մամիկոնյանը Վարդան Մամիկոնյանի եղբոր՝ Ավարայրի ճակատամարտում զոհված Հմայակի և Ձվիկ իշխանուհու (Արծրունյաց տոհմից) ավագ որդին է, վարդ Մամիկոնյանի եղբայրը:
*451թ.՝ Ավարայրի ճակատամարտից հետո նրան եղբայրների՝ Վասակի ու Արտաշեսի հետ պատանդ են վերցրել և տարել Պարսից արքունիք:
*455թ.՝ Գուգարաց Աշուշա բդեշխն ազատել է նրանց և կրթել ու դաստիարակել է իր տանը:
*Հետագայում Վահանը հաստատվել է իր հայրական ոստանում, դարձել տոհմի նահապետը և, իր շուրջը հավաքելով հայրենասեր նախարարներին, նախապատրաստվել է ապստամբության պարսիկների դեմ:
*484թ. ամռանը պարսից բանակը պարտվել է միջինասիական քոչվորական ցեղերին՝ հեփթաղներին. կռվում սպանվել է Պարսից Պերոզ արքան: Գահ է բարձրացել նրա եղբայր Վաղարշը: Արքունիքը համոզվել է, որ անհնար է բռնությամբ ճնշել հայոց ապստամբությունը և ընտրել է զիջումների ուղին:
*Հաստատվելով Հայոց մարզպան՝ ձեռնամուխ է եղել երկրի բարեկարգմանը: Նորոգել է Էջմիածնի Մայր տաճարը, աքսորից վերադարձրել Ղազար Փարպեցուն, որն էլ Վահան Մամիկոնյանի պատվերով ու հովանավորությամբ գրել է իր նշանավոր «Հայոց պատմություն» երկը:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: Vahan-Mamikonyan.jpg|ասպազեն Վահան Մամիկոնյանը
</gallery>
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Ղազար Փարպեցի, Հայոց պատմություն, Թուղթ Վահան Մամիկոնյանին, Ե., 1982թ.:
[[Category:Մարզբաններ]] [[Category:Սպարապետներ]]
| name-am = Վահան Մամիկոնյան
| name-am-aliases =
| name-ru = Ваган Мамиконян
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Vahan Mamikonyan
| name-fr =
| image = Vahan Mamikonyan.jpg
| birth-date =
| birth-place =
| death-date =
| death-place =
| description = Հայոց սպարապետ, մարզպան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 440-ական թթ.:
Մահվան թվականն անհայտ է:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*481-484թթ.՝ Վահանանց պատերազմ:
**482թ.՝ Ակոռի ճակատամարտ:
**482թ.՝ Ներսեհապատի ճակատամարտ:
**482թ.՝ Ճարմանայի ճակատամարտ:
***484թ.՝ Նվարսակի հաշտության պայմանագիր:
*մոտ 487-505թթ.՝ Հայոց մարզպան:
==Այլ==
*Վահան Մամիկոնյանը Վարդան Մամիկոնյանի եղբոր՝ Ավարայրի ճակատամարտում զոհված Հմայակի և Ձվիկ իշխանուհու (Արծրունյաց տոհմից) ավագ որդին է, վարդ Մամիկոնյանի եղբայրը:
*451թ.՝ Ավարայրի ճակատամարտից հետո նրան եղբայրների՝ Վասակի ու Արտաշեսի հետ պատանդ են վերցրել և տարել Պարսից արքունիք:
*455թ.՝ Գուգարաց Աշուշա բդեշխն ազատել է նրանց և կրթել ու դաստիարակել է իր տանը:
*Հետագայում Վահանը հաստատվել է իր հայրական ոստանում, դարձել տոհմի նահապետը և, իր շուրջը հավաքելով հայրենասեր նախարարներին, նախապատրաստվել է ապստամբության պարսիկների դեմ:
*484թ. ամռանը պարսից բանակը պարտվել է միջինասիական քոչվորական ցեղերին՝ հեփթաղներին. կռվում սպանվել է Պարսից Պերոզ արքան: Գահ է բարձրացել նրա եղբայր Վաղարշը: Արքունիքը համոզվել է, որ անհնար է բռնությամբ ճնշել հայոց ապստամբությունը և ընտրել է զիջումների ուղին:
*Հաստատվելով Հայոց մարզպան՝ ձեռնամուխ է եղել երկրի բարեկարգմանը: Նորոգել է Էջմիածնի Մայր տաճարը, աքսորից վերադարձրել Ղազար Փարպեցուն, որն էլ Վահան Մամիկոնյանի պատվերով ու հովանավորությամբ գրել է իր նշանավոր «Հայոց պատմություն» երկը:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: Vahan-Mamikonyan.jpg|ասպազեն Վահան Մամիկոնյանը
</gallery>
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Ղազար Փարպեցի, Հայոց պատմություն, Թուղթ Վահան Մամիկոնյանին, Ե., 1982թ.:
[[Category:Մարզբաններ]] [[Category:Սպարապետներ]]
