195
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Վախթանգով | name-am-aliases = Վախթանգով Եվգենի Բագրատի | name-ru = Вахтангов | name-ru-aliases = В...»:
{{Person
| name-am = Վախթանգով
| name-am-aliases = Վախթանգով Եվգենի Բագրատի
| name-ru = Вахтангов
| name-ru-aliases = Вахтангов Евгений Багратионович
| name-lat =
| name-en = Vakhtangov
| name-fr =
| image = Vakhtangov.jpg
| birth-date = 01.02.1883
| birth-place = Վլադիկավկազ, Ռուսական կայսրություն
| death-date = 29.05.1922
| death-place = Մոսկվա, ԽՍՀՄ
| description = Ռեժիսոր, դերասան, թատերական գործիչ, մանկավարժ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1883թ. փետրվարի 1 (13)-ին Ռուսական կայսրության քաղաք Վլադիկավակազում:
Մահացել է 1922թ. մայիսի 29-ին ԽՍՀՄ մայրաքաղաք Մոսկվայում:
==Կրթություն==
*1893-1903թթ. սովորել է Թիֆլիսի, ապա՝ Վլադիկավկազի գիմնազիաներում:
*1903թ. ընդունվել է Մոսկվայի պետական համալսարանի բնագիտության, ապա տեղափոխվել իրավաբանության ֆակուլտետ:
*1909-1911թթ. սովորել է Ալեքսանդր Ադաշևի թատերական դպրոցում:
*1911թ.՝ ընդունվել է Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոն:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1901թ.՝ թղթակցել է «Թերեք» թերթին:
*1910թ.՝ Լեոպոլդ Սուլերժիցկու հետՓարիզի «Ռեժան» թատրոնում բեմադրել է Մորիս Մետեռլինկի «Կապույտ թռչուն» պիեսը:
*1919թ.՝ Մոսկվայում ղեկավարել է լուսժողկոմատի ռեժիսուրայի բաժինը:
*1931թ.՝ Մոսկվայում հիմնադրել է ուսանողական թատերական ստուդիան (1917-1920թթ.՝ Վախթանգովի ստուդիա, 1920թ.-ից՝ Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոնի 3-րդ ստուդիա, 1926թ.-ից՝ Մոսկվայի Վախթանգովի անվան թատրոն):
==Այլ==
*1910-ական թթ. Մոսկվայում շփվել է Սևումյանի, Շահխաթունու, Զարիֆյանի, Բեկնազարյանի, Մամուլյանի հետ:
*1912թ. եղել է Շվեդիայում, Դանիայում, Նորվեգիայում:
*Ստուդիական գործունեության շրջանում Ստանիսլավսկու համակարգի սկզբունքներով, խաղացել է Գնչու (Տոլստոյի «Կենդանի դիակ»), Կրաֆտ (Անդրեևի «Միտք»), Թեկլտոն (Դիկենսի «Օջախի ճռիկը»), Բրենդել (Իբսենի «Ռոսմերսհոլմ») և այլ դերեր:
*Բռնակալության դատապարտումն ու մերկացումը, քաղքենիական բարքերի սուր քննադատությունն առավելապես դրսևորվել են Վախթանգովի ռեժիսորական արվեստում: Հաուպտմանի «Հաշտության տոնը» (1913թ.), Բերգերի «Ջրհեղեղ» (1919թ.) և այլն:
*Իր նորարարական մտահղացումներն իրականացրել են Չեխովի «Հարսանիք» (1920թ.), Մետեռլինկի «Սուրբ Անտոնիոսի հրաշագործությունը» (1921թ.), Սթրինդբերգի «Էրիկ 14-րդ» (1921թ.), Անսկու «Հադիբուկ», Գոցցիի «Արքայադուստր Տուրանդոտ» (երկուսն էլ՝ 1922թ.) բեմադրություններում (վերջինս Ստանիսլավսկին և Նեմիրովիչ-Դանչենկոն համարել են թատրունում նոր ուղիներ հարթող խոշոր հաղթանակ):
**Այդ շրջանից ժամանակակից բեմարվեստում հիմք է դրվել վախթանգովյան ուղղությանը:
*Դերասանական արվեստում Վախթանգովը դիմելով հոգեբանական ծաղրանկարի, վարպետորեն օգտագործելով իտալական դիմակների թատրոնի իմպրովիզացիոն միջոցները, ստեղծել է իր գեղարվեստական ուղղությունը՝ ֆանտաստիկ ռեալիզմը:
**Նրա ռեժիսորական արվեստի հիմունքներից էին թատրոնի դերի էթիկական և գեղագիտական անքակտելի միասնության գաղափարը, արվեստագետի և ժողովրդի միասնությունը, արդիականության սուր զգացողությունը և այլն, որոնք շարունակել և զարգացրել են Վախթանգովի աշակերտները:
*Վլադիկավկազում դիտել է Սիրանույշի, Հովհաննես Աբելյանի ներկայացումները:
*Ստանիսլավսկու ուսմունքը հայ թատրոն մուտք է գործել շնորհիվ Վախթանգովի և նրա սաների՝ Սիմոնովի, Զախավայի հայկական բեմադրությունների միջոցով:
*Վախթանգովի ռեժիսորական արվեստը բարերար ազդեցություն է ունեցել Բուրջալյանի, Գուլակյանի և հատկապես Աճեմյանի թատերական գործունեության վրա:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: Академический русский театр.jpg|Академический русский театр
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://tvkultura.ru/video/show/brand_id/20882/episode_id/232814/video_id/232814/ Острова / Евгений Вахтангов.]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=109 AV Production:]
[[Category:Արվեստագետներ]] [[Category:Մանկավարժներ]] [[Category:Թատերական գործիչներ]] [[Category:Ռեժիսորներ]] [[Category:Դերասաններ]]
| name-am = Վախթանգով
| name-am-aliases = Վախթանգով Եվգենի Բագրատի
| name-ru = Вахтангов
| name-ru-aliases = Вахтангов Евгений Багратионович
| name-lat =
| name-en = Vakhtangov
| name-fr =
| image = Vakhtangov.jpg
| birth-date = 01.02.1883
| birth-place = Վլադիկավկազ, Ռուսական կայսրություն
| death-date = 29.05.1922
| death-place = Մոսկվա, ԽՍՀՄ
| description = Ռեժիսոր, դերասան, թատերական գործիչ, մանկավարժ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1883թ. փետրվարի 1 (13)-ին Ռուսական կայսրության քաղաք Վլադիկավակազում:
Մահացել է 1922թ. մայիսի 29-ին ԽՍՀՄ մայրաքաղաք Մոսկվայում:
==Կրթություն==
*1893-1903թթ. սովորել է Թիֆլիսի, ապա՝ Վլադիկավկազի գիմնազիաներում:
*1903թ. ընդունվել է Մոսկվայի պետական համալսարանի բնագիտության, ապա տեղափոխվել իրավաբանության ֆակուլտետ:
*1909-1911թթ. սովորել է Ալեքսանդր Ադաշևի թատերական դպրոցում:
*1911թ.՝ ընդունվել է Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոն:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1901թ.՝ թղթակցել է «Թերեք» թերթին:
*1910թ.՝ Լեոպոլդ Սուլերժիցկու հետՓարիզի «Ռեժան» թատրոնում բեմադրել է Մորիս Մետեռլինկի «Կապույտ թռչուն» պիեսը:
*1919թ.՝ Մոսկվայում ղեկավարել է լուսժողկոմատի ռեժիսուրայի բաժինը:
*1931թ.՝ Մոսկվայում հիմնադրել է ուսանողական թատերական ստուդիան (1917-1920թթ.՝ Վախթանգովի ստուդիա, 1920թ.-ից՝ Մոսկվայի գեղարվեստական թատրոնի 3-րդ ստուդիա, 1926թ.-ից՝ Մոսկվայի Վախթանգովի անվան թատրոն):
==Այլ==
*1910-ական թթ. Մոսկվայում շփվել է Սևումյանի, Շահխաթունու, Զարիֆյանի, Բեկնազարյանի, Մամուլյանի հետ:
*1912թ. եղել է Շվեդիայում, Դանիայում, Նորվեգիայում:
*Ստուդիական գործունեության շրջանում Ստանիսլավսկու համակարգի սկզբունքներով, խաղացել է Գնչու (Տոլստոյի «Կենդանի դիակ»), Կրաֆտ (Անդրեևի «Միտք»), Թեկլտոն (Դիկենսի «Օջախի ճռիկը»), Բրենդել (Իբսենի «Ռոսմերսհոլմ») և այլ դերեր:
*Բռնակալության դատապարտումն ու մերկացումը, քաղքենիական բարքերի սուր քննադատությունն առավելապես դրսևորվել են Վախթանգովի ռեժիսորական արվեստում: Հաուպտմանի «Հաշտության տոնը» (1913թ.), Բերգերի «Ջրհեղեղ» (1919թ.) և այլն:
*Իր նորարարական մտահղացումներն իրականացրել են Չեխովի «Հարսանիք» (1920թ.), Մետեռլինկի «Սուրբ Անտոնիոսի հրաշագործությունը» (1921թ.), Սթրինդբերգի «Էրիկ 14-րդ» (1921թ.), Անսկու «Հադիբուկ», Գոցցիի «Արքայադուստր Տուրանդոտ» (երկուսն էլ՝ 1922թ.) բեմադրություններում (վերջինս Ստանիսլավսկին և Նեմիրովիչ-Դանչենկոն համարել են թատրունում նոր ուղիներ հարթող խոշոր հաղթանակ):
**Այդ շրջանից ժամանակակից բեմարվեստում հիմք է դրվել վախթանգովյան ուղղությանը:
*Դերասանական արվեստում Վախթանգովը դիմելով հոգեբանական ծաղրանկարի, վարպետորեն օգտագործելով իտալական դիմակների թատրոնի իմպրովիզացիոն միջոցները, ստեղծել է իր գեղարվեստական ուղղությունը՝ ֆանտաստիկ ռեալիզմը:
**Նրա ռեժիսորական արվեստի հիմունքներից էին թատրոնի դերի էթիկական և գեղագիտական անքակտելի միասնության գաղափարը, արվեստագետի և ժողովրդի միասնությունը, արդիականության սուր զգացողությունը և այլն, որոնք շարունակել և զարգացրել են Վախթանգովի աշակերտները:
*Վլադիկավկազում դիտել է Սիրանույշի, Հովհաննես Աբելյանի ներկայացումները:
*Ստանիսլավսկու ուսմունքը հայ թատրոն մուտք է գործել շնորհիվ Վախթանգովի և նրա սաների՝ Սիմոնովի, Զախավայի հայկական բեմադրությունների միջոցով:
*Վախթանգովի ռեժիսորական արվեստը բարերար ազդեցություն է ունեցել Բուրջալյանի, Գուլակյանի և հատկապես Աճեմյանի թատերական գործունեության վրա:
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: Академический русский театр.jpg|Академический русский театр
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[http://tvkultura.ru/video/show/brand_id/20882/episode_id/232814/video_id/232814/ Острова / Евгений Вахтангов.]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=109 AV Production:]
[[Category:Արվեստագետներ]] [[Category:Մանկավարժներ]] [[Category:Թատերական գործիչներ]] [[Category:Ռեժիսորներ]] [[Category:Դերասաններ]]
