9011
edits
Changes
Առանց խմբագրման ամփոփման
| description = Գրող հրապարակախոս, փիլիսոփա, գրաքննադատ:
}}
Նալբանդյանը հայ գրականության մեջ իրապաշտության հիմնադիրներից է («Մինին խօսք, միւսին հարսն», 1857, «Մեռելահարցուկ», 1859): Նալբանդյանն առաջինն է հայ գրականության մեջ մտցրել ֆելիետոնի և պամֆլետի ժանրերը: Ստեղծել է քնար, բանաստեղծություններ («Լուսին», «Վազող ջրին», «Կյանք», «Մտածություն»): Ազատագրական պայքարի, հայրենասիրության գաղափարներն են արտացոլված «Ազատութիւն» (1859), «Մանկութեան օրեր» (1860), «Իտալացի աղջկա երգը» (փոխադրություն,1861) բանաստեղծություններում: «Իտալացի աղջկա երգը» Հայաստանի առաջին Հանրապետության օրհներգն էր, որը, որոշ փոփոխություններով, կրկին դարձել է նորանկախ ՀՀ օրհներգը:
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1829թ. նոյեմբերի 02(14)-ին Ռուսաստանի Նոր Նախիջևան (այժմ՝ Դոնի Ռոստով քաղաքի շրջագծում) քաղաքում:
*1865թ. նոյեմբերին թոքախտով ծանր հիվանդ Նալբանդյանն աքսորվել է Կամիշին, որտեղ և մահացել է:
*Թաղված է Նոր Նախիջևանի Ս. Խաչ վանքի բակում:
*Հրապարակախոսական երկերում («Երկու տող», «Երկրագործութիւնը որպես ուղիղ ճանապարհ», «Հեգելը եւ նորա ժամանակը») Նալբանդյանը ընդլայնել է հայ հրապարակախոսության ոլորտներն ու բովանդակությունը՝ վերլուծելով ժամանակի ազգային, հասարակական կյանքի երևույթները, անդրադառնալով տնտեսական, քաղաքական, մշակութային և փիլիսոփայական հարցերի: Տեղական, մասնավոր բնույթի նշանակություն ունեցող հարցերին տվել է համազգային հնչողություն: Արևելահայ և արևմտահայ հատվածների հասարակական կյանքի երևույթները վերլուծել է համազգային շահերի և հեռանկարների դիտակետից:
*Քննադատելով հոգևոր դասի գործունեությունը՝ Նալբանդյանը չի ժխտել եկեղեցու և նրա դրական դերը հայոց պատմության մեջ: «Երկրագործությունը որպես ուղիղ ճանապարհ» աշխատության մեջ վերլուծել է մարդկության պայքարը սոցիալական ու ազգային ազատագրության համար:
*Նալբանդյանը լուսավորությունը համարել է ժողովրդի բարոյական վերածննդի և ազգային կյանքի վերաշինության հիմքերից մեկը: Կրթության և ուսուցման գործում բացառիկ տեղ է հատկացրել մայրենի լեզվին: Շարունակելով Խ. Ա. Աբովյանի ավանդույթները՝ Ս. Նազարյանի հետ պայքարել է աշխարհաբարի հաստատման համար, բանավիճել Մխիթարյանների հետ («Յաղագս հայկական մատենագիտության ճառ», «Մխիթար Սեբաստացի եւ Մխիթարեանք»): Կարևորել է կնոջ դերը կրթության և դաստիարակության գործում:
*Հայ իրականության մեջ առաջինն է բարձրացրել գրականության զարգացման համար քննադատության դերի և նշանակության ըմբռնումը («Կրիտիկա «Սոս եւ Վարդիթերի»):
=Նկարներ=
=Մատենագիտություն=
*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.«Երկու տող», 1861, «Երկրագործութիւնը որպես ուղիղ ճանապարհ», 1862,Գրքի վերնագիր«Հեգելը եւ նորա ժամանակը», Երևան1863, ԵՊՀ հրատհրտ., 2005:]՝ 1902*[http://www.example.org Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.«Երկրագործությունը որպես ուղիղ ճանապարհ»,Հոդվածի վերնագիր«Յաղագս հայկական մատենագիտության ճառ», Պատմաբանասիրական հանդես1854-1955, Երևան«Մխիթար Սեբաստացի եւ Մխիթարեանք», 20051854)«Կրիտիկա «Սոս եւ Վարդիթերի», թիվ 21863-64, էջ 41-45:]հրտ.՝ 1935
=Տե՛ս նաև=
