6701
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Ավագյան Վաչե Արշակի | name-am-aliases = | name-ru = Авакян Ваче Аршакович | name-ru-aliases = | name-la...»:
{{Person
| name-am = Ավագյան Վաչե Արշակի
| name-am-aliases =
| name-ru = Авакян Ваче Аршакович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Avagyan Vache
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 29.05.1931
| birth-place = Նորաշեն, Հայաստանի Հանրապետություն
| death-date = 30.08.2010
| death-place =
| description = Գյուղատնտես, գենետիկ-ընտրասերումնաբան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1931թ. մայիսի 29-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության Տավուշի մարզի Նորաշեն գյուղում:
Մահացել է 2010թ. օգոստոսի 30-ին:
==Կրթություն==
*1948թ. ոսկե մեդալով ավարտել է շրջկենտրոն Բերդի միջնակարգ դպրոցը:
*1954թ. ավարտել է Մոսկվայի Տիմիրյազևի անվան գյուղատնտեսական ակադեմիան:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1954-1956թթ.՝ Ղազախստանի Կոկչետավի մարզի Շարիկյան ՄՏԿ-ի գլխավոր գյուղատնտես:
*1956-1959թթ.՝ ՀԽՍՀ Տավուշի մարզի Նորաշեն գյուղի սերմնաբուծական տնտեսության սերմնաբույծ գյուղատնտես:
*1962-1980թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ փորձրարարական կենսաբանության ինստիտուտի աշխատակից:
**1962-1964թթ.՝ ռադիացիոն գենետիկայի լաբորատորիայի ավագ գիտաշխատող:
**1964-1968թթ.՝ լաբորատորիայի վարիչ:
**1968-1980թթ.՝ բույսերի մուտագենեզի լաբորատորիայի վարիչ:
*1980-1987թթ.՝ ԽՍՀՄ գյուղնախարարության բնության պահպանության Համամիութենական ինստիտուտի (Մոսկվա) Հայաստանի բնության պահպանության բաժանմունքի վարիչ:
*1987-1994թթ.՝ ՀՀ գյուղնախարարության սերմնարտադրության ԳԱՄ-ի գլխավոր տնօրեն, Երկրագործության ԳՀԻ տնօրեն և նույն ինստիտուտի ագրոէկոլոգիայի և գենետիկական մոնիտորինգի բաժնի վարիչ:
*1994-1999թ.՝ «Ագրոգիտասփյուռ» ձեռնարկության փոխտնօրեն:
*1994-2010թթ.՝ Երկրագործության և բույսերի պաշտպանության գիտական կենտրոնի Ագրոէկոլոգիայի բաժնի վարիչ:
*1999-2001թթ.՝ ՀԳԱ-ի «Ագրոգիտասփյուռ» դեպարտամենտի առաջատար մասնագետ:
*2002-2010թթ.՝ ՀԳԱ պրոֆեսոր:
==Ձեռքբերումներ==
*1956թ.՝ մեդալ «За освоение целинных земель»:
*1958, 1960թթ.՝ ՀԽՍՀ գերագույն խորհրդի պատվոգիր:
*1962թ.՝ կենսաբանական գիտությունների թեկնածու:
*1976թ.՝ կենսաբանական գիտությունների դոկտոր:
*1982թ.՝ պրոֆեսոր:
*1991թ.՝ ՌԴ ԳԳԱ թղթակից անդամ:
==Այլ==
*[[Ավագյան Արտավազդ Արշակի|Արտավազդ Ավագյանի]] եղբայրն է:
*Աշխատանքները վերաբերում են կարտոֆիլի սերմնանյութի այլասերման կենսաքիմիական բնույթի և բույսերի տրամախաչման ու մուտածնության եղանակների զուգակցված կիրառման օրինաչափություններին:
*Հեղինակ է աշնանացան գարու Ուտիք և եգիպտացորենի Անի սորտերի:
*Ունի 2 մենագրություն, 8 գիրք և գրքույկ, 236 գիտական հոդված, 42 հոդված լրագրերում, 17 հեռուստա-ռադիո հաղորդում, 3 տպագրության պատրաստ գիրք:
=Մատենագիտություն=
*Ավագյան Վ.Ա., Բույսը և իոնացնող ճառագայթները, Ե., 1987:
*Ավագյան Վ.Ա., Գյուղտնտեսությունը և էկոլոգիան, Վանաձոր, 1999 (համահեղինակ):
*Ավագյան Վ.Ա., Էրեբունի արգելոցը, Ե., 2001 (համահեղինակ):
*Авакян В.А., Научные основы производства семенного картофеля, Е., 1965.
*Авакян В.А., Роль генотипа в радиационном мутагенезе растений, Е., 1982.
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Վաչե Արշակի Ավագյան. կենսամատենագիտություն, Ե., 2001:
*Լավրենտի Միրզոյան, Տավուշ, Ե., 2010:
[[Category:Գենետիկ-ընտրասերումնաբաններ]] [[Category:Ընտրասերումնաբաններ]] [[Category:Գյուղատնտեսներ]] [[Category:Կենսաբաններ]]
| name-am = Ավագյան Վաչե Արշակի
| name-am-aliases =
| name-ru = Авакян Ваче Аршакович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Avagyan Vache
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 29.05.1931
| birth-place = Նորաշեն, Հայաստանի Հանրապետություն
| death-date = 30.08.2010
| death-place =
| description = Գյուղատնտես, գենետիկ-ընտրասերումնաբան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1931թ. մայիսի 29-ին Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության Տավուշի մարզի Նորաշեն գյուղում:
Մահացել է 2010թ. օգոստոսի 30-ին:
==Կրթություն==
*1948թ. ոսկե մեդալով ավարտել է շրջկենտրոն Բերդի միջնակարգ դպրոցը:
*1954թ. ավարտել է Մոսկվայի Տիմիրյազևի անվան գյուղատնտեսական ակադեմիան:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1954-1956թթ.՝ Ղազախստանի Կոկչետավի մարզի Շարիկյան ՄՏԿ-ի գլխավոր գյուղատնտես:
*1956-1959թթ.՝ ՀԽՍՀ Տավուշի մարզի Նորաշեն գյուղի սերմնաբուծական տնտեսության սերմնաբույծ գյուղատնտես:
*1962-1980թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ փորձրարարական կենսաբանության ինստիտուտի աշխատակից:
**1962-1964թթ.՝ ռադիացիոն գենետիկայի լաբորատորիայի ավագ գիտաշխատող:
**1964-1968թթ.՝ լաբորատորիայի վարիչ:
**1968-1980թթ.՝ բույսերի մուտագենեզի լաբորատորիայի վարիչ:
*1980-1987թթ.՝ ԽՍՀՄ գյուղնախարարության բնության պահպանության Համամիութենական ինստիտուտի (Մոսկվա) Հայաստանի բնության պահպանության բաժանմունքի վարիչ:
*1987-1994թթ.՝ ՀՀ գյուղնախարարության սերմնարտադրության ԳԱՄ-ի գլխավոր տնօրեն, Երկրագործության ԳՀԻ տնօրեն և նույն ինստիտուտի ագրոէկոլոգիայի և գենետիկական մոնիտորինգի բաժնի վարիչ:
*1994-1999թ.՝ «Ագրոգիտասփյուռ» ձեռնարկության փոխտնօրեն:
*1994-2010թթ.՝ Երկրագործության և բույսերի պաշտպանության գիտական կենտրոնի Ագրոէկոլոգիայի բաժնի վարիչ:
*1999-2001թթ.՝ ՀԳԱ-ի «Ագրոգիտասփյուռ» դեպարտամենտի առաջատար մասնագետ:
*2002-2010թթ.՝ ՀԳԱ պրոֆեսոր:
==Ձեռքբերումներ==
*1956թ.՝ մեդալ «За освоение целинных земель»:
*1958, 1960թթ.՝ ՀԽՍՀ գերագույն խորհրդի պատվոգիր:
*1962թ.՝ կենսաբանական գիտությունների թեկնածու:
*1976թ.՝ կենսաբանական գիտությունների դոկտոր:
*1982թ.՝ պրոֆեսոր:
*1991թ.՝ ՌԴ ԳԳԱ թղթակից անդամ:
==Այլ==
*[[Ավագյան Արտավազդ Արշակի|Արտավազդ Ավագյանի]] եղբայրն է:
*Աշխատանքները վերաբերում են կարտոֆիլի սերմնանյութի այլասերման կենսաքիմիական բնույթի և բույսերի տրամախաչման ու մուտածնության եղանակների զուգակցված կիրառման օրինաչափություններին:
*Հեղինակ է աշնանացան գարու Ուտիք և եգիպտացորենի Անի սորտերի:
*Ունի 2 մենագրություն, 8 գիրք և գրքույկ, 236 գիտական հոդված, 42 հոդված լրագրերում, 17 հեռուստա-ռադիո հաղորդում, 3 տպագրության պատրաստ գիրք:
=Մատենագիտություն=
*Ավագյան Վ.Ա., Բույսը և իոնացնող ճառագայթները, Ե., 1987:
*Ավագյան Վ.Ա., Գյուղտնտեսությունը և էկոլոգիան, Վանաձոր, 1999 (համահեղինակ):
*Ավագյան Վ.Ա., Էրեբունի արգելոցը, Ե., 2001 (համահեղինակ):
*Авакян В.А., Научные основы производства семенного картофеля, Е., 1965.
*Авакян В.А., Роль генотипа в радиационном мутагенезе растений, Е., 1982.
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Վաչե Արշակի Ավագյան. կենսամատենագիտություն, Ե., 2001:
*Լավրենտի Միրզոյան, Տավուշ, Ե., 2010:
[[Category:Գենետիկ-ընտրասերումնաբաններ]] [[Category:Ընտրասերումնաբաններ]] [[Category:Գյուղատնտեսներ]] [[Category:Կենսաբաններ]]
