6701
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Առաքել Դավրիժեցի | name-am-aliases = | name-ru = Аракел Даврижеци | name-ru-aliases = | name-lat = | ...»:
{{Person
| name-am = Առաքել Դավրիժեցի
| name-am-aliases =
| name-ru = Аракел Даврижеци
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Arakel Davrijeti
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 1590
| birth-place = Թավրիզ, Իրան
| death-date = 1670
| death-place = Վաղարշապատ, Հայաստան
| description = Պատմագիր, եկեղեցական գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է մոտ 1590թ. Իրանի Թավրիզ քաղաքում:
Մահացել է 1670թ. Հայաստանի Վաղարշապատ քաղաքում:
==Կրթություն==
*Սովորել է Ս. Էջմիածնի հոգևոր վարժարանում, աշակերտել Փիլիպոս Ա Աղբակեցուն:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Ձեռնադրվել է վարդապետ, եղել միաբանության անդամ:
*1636թ. դարձել է Հովհաննավանքի առաջնորդ:
*1945-1946թթ., որպես Ս. Էջմիածնի նվիրակ, այցելել է Պարսկաստան, Թուրքիա, Սիրիա, Պաղեստին, Հունաստան, եղել Արևմտյան Հայաստանի տարբեր գավառներում և զբաղվել հանգանակությամբ:
*1651-1662թթ. Փիլիպոս Ա-ի հանձնարարությամբ գրել է «Պատմութիւն» աշխատությունը՝ նվիրված Հայաստանի և հայոց՝ 1602-1662թթ. հասարակական-քաղաքական և տնտեսական մշակութային կացությանը:
==Այլ==
*Առաքել Դավրիժեցին իր «Պատմութիւնում» վավերականորեն նկարագրել է Պարսից շահ Աբաս I-ի հրամանով 1604թ. հայոց բռնագաղթը, դրան հետևած 1606-1610թթ. սովը, ջալալիների ասպատակությունները և այլն: Կարևոր տեղեկություններ է հաղորդել ժամանակի հոգևոր-մշակութային գործիչների, Պարսկաստանի հայկական գաղութի, տարբեր երկրներում հայ առևտրական խավի գործունեության, Վրաստանում ծավալված ազատագրական շարժման վերաբերյալ: Առանձին հատվածներ նվիրել է Աղվանից աշխարհի պատմությանը և այլն: Ունի համառոտ ժամանակագրություն (613-XVII դարի կես): Զետեղել է նաև թուրքական և պարսկական տիրակալների, Սսի և Էջմիածնի կաթողիկոսների ժամանակագրությունը: Առաջին անգամ երկը լույս է տեսել հեղինակի կենդանության օրոք (1669, Ամստերդամ), այնուհետև հրատարակվել ևս երեք անգամ (քննական հրատարակությունը՝ 1990թ.): Գիրքը թարգմանվել է ֆրանսերեն (1874), ռուսերեն (1973), լեհերեն (1981), հատվածաբար՝ վրացերեն (1974):
*Հեղինակ է նաև կրոնական բովանդակությամբ երկու տաղերի:
*Թաղված է Էջմիածնի Մայր աթոռի գերեզմանոցում:
=Նկարներ=
<gallery>
421px-Arakel Davrizhetsi.jpg|Առաքել Դավրիժեցու պատմության 1669 թ. հրատարակության շապիկը
Аракел Даврижеци.jpg
</gallery>
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.panarmenian.net/arm/news/62168/ Հայ պատմագիր Առաքել Դավրիժեցու «Գիրք պատմութեանցը» թարգմանվել է անգլերեն, պանարմենիան:]
=Մատենագիտություն=
*[http://www.digilib.am/digilib/?menu&wrk=73&wrpg=0&aupg=0 Առաքել Դավրիժեցի, «Գիրք Պատմութեանց»:]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Աբեղյան Մ., Երկ., հ. 4, Ե., 1970, էջ 512-525:
*Բաբայան Լ., Դրվագներ Հայաստանի 14-18-րդ դարերի պատմագրության, Ե., 1984, էջ 79-131:
*Արքմենիկ Նիկողոսյան. Առաքել Դավրիժեցու Պատմությունն իբրև գրական երկ, Երևան, 2012:
*Դանեղյան Լ. Գ., Առաքել Դավրիժեցու երկը որպես Սեֆյան Իրանի XVII դարի պատմության սկզբնաղբյուր, ՀՍՍՀ ԳԱ Հրատարակչություն, Երևան, 1978, 234 էջ:
*[http://hpj.asj-oa.am/4013/1/1984-2(82).pdf Խանլարյան Լ. Ա., Առաքել Դավրիժեցու աղբյուրներից մեկը.- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1984, № 2, էջ 82-86:]
*[http://hpj.asj-oa.am/1528/1/1970-3(33).pdf Առաքելյան Վ., Առաքել Դավրիժեցի, ՊԲՀ, 1970, N 3:]
*[http://hpj.asj-oa.am/5485/1/1990-4(242).pdf Գրախոսությունը տե՛ս Դանեղյան Լ. Դ, Առաքել Դաւրիժեցի, Գիրք պատմութեանց, աշխատասիրությամբ Լ. Ա. Խանլարյանի, ՀԳԱ հրատարակչություն, Երևան, 1990, 592 էջ,- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1990, թիվ 4, էջ 242-247:]
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=967 Առաքել Դավրիժեցի, Հայկական հանրագիտարան:]
*[http://www.haymard.am/index.php/persons/p1387748296#sthash.kMIRRPUK.dpbs Առաքել Դավրիժեցի, Մեծանուն հայեր:]
*[http://www.vostlit.info/Texts/rus2/Davrizeci/framevved.htm Аракел Даврижеци, Книга историй, Пер. Ханларян Л. А., М. 1973.]
[[Category:Պատմագիրներ]] [[Category:Եկեղեցական գործիչներ]]
| name-am = Առաքել Դավրիժեցի
| name-am-aliases =
| name-ru = Аракел Даврижеци
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Arakel Davrijeti
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 1590
| birth-place = Թավրիզ, Իրան
| death-date = 1670
| death-place = Վաղարշապատ, Հայաստան
| description = Պատմագիր, եկեղեցական գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է մոտ 1590թ. Իրանի Թավրիզ քաղաքում:
Մահացել է 1670թ. Հայաստանի Վաղարշապատ քաղաքում:
==Կրթություն==
*Սովորել է Ս. Էջմիածնի հոգևոր վարժարանում, աշակերտել Փիլիպոս Ա Աղբակեցուն:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Ձեռնադրվել է վարդապետ, եղել միաբանության անդամ:
*1636թ. դարձել է Հովհաննավանքի առաջնորդ:
*1945-1946թթ., որպես Ս. Էջմիածնի նվիրակ, այցելել է Պարսկաստան, Թուրքիա, Սիրիա, Պաղեստին, Հունաստան, եղել Արևմտյան Հայաստանի տարբեր գավառներում և զբաղվել հանգանակությամբ:
*1651-1662թթ. Փիլիպոս Ա-ի հանձնարարությամբ գրել է «Պատմութիւն» աշխատությունը՝ նվիրված Հայաստանի և հայոց՝ 1602-1662թթ. հասարակական-քաղաքական և տնտեսական մշակութային կացությանը:
==Այլ==
*Առաքել Դավրիժեցին իր «Պատմութիւնում» վավերականորեն նկարագրել է Պարսից շահ Աբաս I-ի հրամանով 1604թ. հայոց բռնագաղթը, դրան հետևած 1606-1610թթ. սովը, ջալալիների ասպատակությունները և այլն: Կարևոր տեղեկություններ է հաղորդել ժամանակի հոգևոր-մշակութային գործիչների, Պարսկաստանի հայկական գաղութի, տարբեր երկրներում հայ առևտրական խավի գործունեության, Վրաստանում ծավալված ազատագրական շարժման վերաբերյալ: Առանձին հատվածներ նվիրել է Աղվանից աշխարհի պատմությանը և այլն: Ունի համառոտ ժամանակագրություն (613-XVII դարի կես): Զետեղել է նաև թուրքական և պարսկական տիրակալների, Սսի և Էջմիածնի կաթողիկոսների ժամանակագրությունը: Առաջին անգամ երկը լույս է տեսել հեղինակի կենդանության օրոք (1669, Ամստերդամ), այնուհետև հրատարակվել ևս երեք անգամ (քննական հրատարակությունը՝ 1990թ.): Գիրքը թարգմանվել է ֆրանսերեն (1874), ռուսերեն (1973), լեհերեն (1981), հատվածաբար՝ վրացերեն (1974):
*Հեղինակ է նաև կրոնական բովանդակությամբ երկու տաղերի:
*Թաղված է Էջմիածնի Մայր աթոռի գերեզմանոցում:
=Նկարներ=
<gallery>
421px-Arakel Davrizhetsi.jpg|Առաքել Դավրիժեցու պատմության 1669 թ. հրատարակության շապիկը
Аракел Даврижеци.jpg
</gallery>
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.panarmenian.net/arm/news/62168/ Հայ պատմագիր Առաքել Դավրիժեցու «Գիրք պատմութեանցը» թարգմանվել է անգլերեն, պանարմենիան:]
=Մատենագիտություն=
*[http://www.digilib.am/digilib/?menu&wrk=73&wrpg=0&aupg=0 Առաքել Դավրիժեցի, «Գիրք Պատմութեանց»:]
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Աբեղյան Մ., Երկ., հ. 4, Ե., 1970, էջ 512-525:
*Բաբայան Լ., Դրվագներ Հայաստանի 14-18-րդ դարերի պատմագրության, Ե., 1984, էջ 79-131:
*Արքմենիկ Նիկողոսյան. Առաքել Դավրիժեցու Պատմությունն իբրև գրական երկ, Երևան, 2012:
*Դանեղյան Լ. Գ., Առաքել Դավրիժեցու երկը որպես Սեֆյան Իրանի XVII դարի պատմության սկզբնաղբյուր, ՀՍՍՀ ԳԱ Հրատարակչություն, Երևան, 1978, 234 էջ:
*[http://hpj.asj-oa.am/4013/1/1984-2(82).pdf Խանլարյան Լ. Ա., Առաքել Դավրիժեցու աղբյուրներից մեկը.- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1984, № 2, էջ 82-86:]
*[http://hpj.asj-oa.am/1528/1/1970-3(33).pdf Առաքելյան Վ., Առաքել Դավրիժեցի, ՊԲՀ, 1970, N 3:]
*[http://hpj.asj-oa.am/5485/1/1990-4(242).pdf Գրախոսությունը տե՛ս Դանեղյան Լ. Դ, Առաքել Դաւրիժեցի, Գիրք պատմութեանց, աշխատասիրությամբ Լ. Ա. Խանլարյանի, ՀԳԱ հրատարակչություն, Երևան, 1990, 592 էջ,- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1990, թիվ 4, էջ 242-247:]
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=967 Առաքել Դավրիժեցի, Հայկական հանրագիտարան:]
*[http://www.haymard.am/index.php/persons/p1387748296#sthash.kMIRRPUK.dpbs Առաքել Դավրիժեցի, Մեծանուն հայեր:]
*[http://www.vostlit.info/Texts/rus2/Davrizeci/framevved.htm Аракел Даврижеци, Книга историй, Пер. Ханларян Л. А., М. 1973.]
[[Category:Պատմագիրներ]] [[Category:Եկեղեցական գործիչներ]]
