3148
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Հախվերդով Իվան Վասիլի | name-am-aliases = Հախվերդյան Հովհաննես Բարսեղի | name-ru = Ахверд...»:
{{Person
| name-am = Հախվերդով Իվան Վասիլի
| name-am-aliases = Հախվերդյան Հովհաննես Բարսեղի
| name-ru = Ахвердов Иван Васильевич
| name-ru-aliases = Ахвердян Оганес Барсегович
| name-lat =
| name-en = Hakhverdyan Ivan
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 29.07.1873
| birth-place = Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
| death-date = 1921
| death-place = Մոսկվա, Ռուսաստան
| description = Ռազմական, պետական գործիչ, ռուսական բանակի գեներալ-լեյտենանտ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1873թ. հուլիսի 29-ին Ռուսաստանի Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքում:
Մահացել է 1921թ. Ռուսաստանի մայրաքաղաք Մոսկվայում:
==Կրթություն==
*Սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի 1-ին կադետային կորպուսում:
*Ավարտել է Պավլովսկի ռազմական ուսումնարանը:
*1902թ.՝ ԳՇ Նիկոլաևյան ակադեմիան:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1902-1904թթ. եղել է վաշտի հրամանատար:
*1904-1909թթ.՝ գումարտակի հրամանատար, բանակային կորպուսի շտաբի սպա, համհարզ:
*1904-1905թթ. ռուս-ճապոսնական պատերազմի տարիներին ծառայել է ԳՇ-ում:
*1909-1914թթ.՝ Թուրքեստանի զինվորական օկրուգի շտաբի ավագ համհարզ:
*1914թ. Սանկտ-Պետերբուրգի զինվորական օկրուգի Սվենբորգի ամրոցի զորքերի շտաբի պետ:
*1916-1917թթ.՝ Տրապիզոնի 127-րդ հետևակային դիվիզիայի շտաբի պետ, 5-րդ Ֆինլանդական, ապա՝ 3-րդ հրաձգային դիվիզիաների հրամանատար:
*1914-1918թթ.՝ Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ նշանակվել է 3-րդ ֆինլանդական գնդի հրամանատար:
*Տրապիզոնի 127-րդ հետևակային դիվիզիայի շտաբի պետական, Կովկասյան 2-րդ հեծելազորային կորպուսի հրամանատար (Պարսկաստան), 1917թ.՝ ֆինլանդական, ապա 3-րդ հրաձգային դիվիզիաների հրամանատար:
*1918թ.՝ ՀՀ զինվորական նախարար:
*1919թ. ապրիլի 25-ին նշանակվել է ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր հրամանատարի՝ Սպարապետի շտաբի պետ:
*Մայիսի 28-ին՝ ՀՀ պաշտպանության նախարարի տեղակալ:
==Ձեռքբերումներ==
*1895թ. արժանացել է պորուչիկի կոչման:
*1900թ.՝ շտաբս կապիտանի կոչում:
*1902թ.՝ կապիտանի կոչում:
*1910թ.՝ գնդապետի կոչում:
*Բուխարայի էմիրատի Ոսկե աստղ 2-րդ աստիճանի:
*1906թ.՝ Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ շքանշան:
*1902թ.՝ Սուրբ Աննայի 4-րդ շքանշան:
*1905թ.՝ 3-րդ շքանշան:
*1906թ.՝ 2-րդ շքանշան:
*1905թ.՝ Սուրբ Ստանիսլավի 3-րդ շքանշան:
*1906թ.՝ 2-րդ շքանշան:
*1906թ.՝ բուխարական «Ոսկե աստղ» 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*«Ի հիշատակ 1904-1905թթ. ռուս-ճապոնական պատերազմի» բրոնզե մեդալ:
*«Ի հիշատակ Ալեքսանդր Գ-ի գահակալության և Նորին կայսերական մեծությունների թագադրության» արծաթե մեդալ:
*«Ռոմանովների տան գահակալության 300-ամյակի» բրոնզե մեդալ:
==Այլ==
*Սպայական կոչումը ստացել է 1891թ-ին:
*Ծառայությունը բանակում սկսել է 1890թ. սեպտեմբերի 1-ին:
*1917թ. վերջին թողել է ծառայությունը և տեղափոխվել Կովկաս:
*1917-1919թթ-ին ակտիվ մասնակցություն է ունեցել ազգային զորամիավորումների, մասնավորապես Հայկական առանձին կորպուսի կազմավորման գործում:
*Հանրապետության անկումից հետո ձերբակալվել է, բանտարկվել, ապա գնդակահարվել:
*Նրա ղեկավարությամբ մինչև 1918թ-ի աշունը կազմավորվել է ՀՀ զինվորական նախարարությունը, ձևավորվել հայկական ազգային զինված ուժերը, ստեղծվել *Հայկական առանձին դիվիզիան, ազատագրվել Թուրքիայի կողմից բռնազավթված որոշ հայկական տարածքներ, հաղթանակով ավարտել հայ-վրացական պատերազմը:
*1914-1918թթ. Առաջին համաշխարհային պատերազմում նախ Արևմտյան ճակատում կռվել է գերմանացիների, ապա՝ Կովկասյան ճակատում թուրքերի դեմ:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[http://hay-geni-haxtanak.blogspot.com/2013/03/blog-post_2536.html Ռուսական բանակի գեներալ-մայոր Հովհաննես Հախվերդյան:]
*[http://tigranhayazn.do.am/blog/im_1000_hayazgi_generalner_c_39_ovakalner_grqic/2013-05-27-268 Հայ զորավարներ:]
[[Category:Ռազմական գործիչներ]] [[Category:Պետական գործիչներ]] [[Category:Գեներալներ]] [[Category:Լեյտենանտներ]]
| name-am = Հախվերդով Իվան Վասիլի
| name-am-aliases = Հախվերդյան Հովհաննես Բարսեղի
| name-ru = Ахвердов Иван Васильевич
| name-ru-aliases = Ахвердян Оганес Барсегович
| name-lat =
| name-en = Hakhverdyan Ivan
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 29.07.1873
| birth-place = Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
| death-date = 1921
| death-place = Մոսկվա, Ռուսաստան
| description = Ռազմական, պետական գործիչ, ռուսական բանակի գեներալ-լեյտենանտ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1873թ. հուլիսի 29-ին Ռուսաստանի Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքում:
Մահացել է 1921թ. Ռուսաստանի մայրաքաղաք Մոսկվայում:
==Կրթություն==
*Սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի 1-ին կադետային կորպուսում:
*Ավարտել է Պավլովսկի ռազմական ուսումնարանը:
*1902թ.՝ ԳՇ Նիկոլաևյան ակադեմիան:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1902-1904թթ. եղել է վաշտի հրամանատար:
*1904-1909թթ.՝ գումարտակի հրամանատար, բանակային կորպուսի շտաբի սպա, համհարզ:
*1904-1905թթ. ռուս-ճապոսնական պատերազմի տարիներին ծառայել է ԳՇ-ում:
*1909-1914թթ.՝ Թուրքեստանի զինվորական օկրուգի շտաբի ավագ համհարզ:
*1914թ. Սանկտ-Պետերբուրգի զինվորական օկրուգի Սվենբորգի ամրոցի զորքերի շտաբի պետ:
*1916-1917թթ.՝ Տրապիզոնի 127-րդ հետևակային դիվիզիայի շտաբի պետ, 5-րդ Ֆինլանդական, ապա՝ 3-րդ հրաձգային դիվիզիաների հրամանատար:
*1914-1918թթ.՝ Առաջին աշխարհամարտի ժամանակ նշանակվել է 3-րդ ֆինլանդական գնդի հրամանատար:
*Տրապիզոնի 127-րդ հետևակային դիվիզիայի շտաբի պետական, Կովկասյան 2-րդ հեծելազորային կորպուսի հրամանատար (Պարսկաստան), 1917թ.՝ ֆինլանդական, ապա 3-րդ հրաձգային դիվիզիաների հրամանատար:
*1918թ.՝ ՀՀ զինվորական նախարար:
*1919թ. ապրիլի 25-ին նշանակվել է ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր հրամանատարի՝ Սպարապետի շտաբի պետ:
*Մայիսի 28-ին՝ ՀՀ պաշտպանության նախարարի տեղակալ:
==Ձեռքբերումներ==
*1895թ. արժանացել է պորուչիկի կոչման:
*1900թ.՝ շտաբս կապիտանի կոչում:
*1902թ.՝ կապիտանի կոչում:
*1910թ.՝ գնդապետի կոչում:
*Բուխարայի էմիրատի Ոսկե աստղ 2-րդ աստիճանի:
*1906թ.՝ Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ շքանշան:
*1902թ.՝ Սուրբ Աննայի 4-րդ շքանշան:
*1905թ.՝ 3-րդ շքանշան:
*1906թ.՝ 2-րդ շքանշան:
*1905թ.՝ Սուրբ Ստանիսլավի 3-րդ շքանշան:
*1906թ.՝ 2-րդ շքանշան:
*1906թ.՝ բուխարական «Ոսկե աստղ» 2-րդ աստիճանի շքանշան:
*«Ի հիշատակ 1904-1905թթ. ռուս-ճապոնական պատերազմի» բրոնզե մեդալ:
*«Ի հիշատակ Ալեքսանդր Գ-ի գահակալության և Նորին կայսերական մեծությունների թագադրության» արծաթե մեդալ:
*«Ռոմանովների տան գահակալության 300-ամյակի» բրոնզե մեդալ:
==Այլ==
*Սպայական կոչումը ստացել է 1891թ-ին:
*Ծառայությունը բանակում սկսել է 1890թ. սեպտեմբերի 1-ին:
*1917թ. վերջին թողել է ծառայությունը և տեղափոխվել Կովկաս:
*1917-1919թթ-ին ակտիվ մասնակցություն է ունեցել ազգային զորամիավորումների, մասնավորապես Հայկական առանձին կորպուսի կազմավորման գործում:
*Հանրապետության անկումից հետո ձերբակալվել է, բանտարկվել, ապա գնդակահարվել:
*Նրա ղեկավարությամբ մինչև 1918թ-ի աշունը կազմավորվել է ՀՀ զինվորական նախարարությունը, ձևավորվել հայկական ազգային զինված ուժերը, ստեղծվել *Հայկական առանձին դիվիզիան, ազատագրվել Թուրքիայի կողմից բռնազավթված որոշ հայկական տարածքներ, հաղթանակով ավարտել հայ-վրացական պատերազմը:
*1914-1918թթ. Առաջին համաշխարհային պատերազմում նախ Արևմտյան ճակատում կռվել է գերմանացիների, ապա՝ Կովկասյան ճակատում թուրքերի դեմ:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[http://hay-geni-haxtanak.blogspot.com/2013/03/blog-post_2536.html Ռուսական բանակի գեներալ-մայոր Հովհաննես Հախվերդյան:]
*[http://tigranhayazn.do.am/blog/im_1000_hayazgi_generalner_c_39_ovakalner_grqic/2013-05-27-268 Հայ զորավարներ:]
[[Category:Ռազմական գործիչներ]] [[Category:Պետական գործիչներ]] [[Category:Գեներալներ]] [[Category:Լեյտենանտներ]]
