Եսայան Զապել Մկրտչի

Եսայան Զապել Մկրտչի
Есаян Запел Мкртичовна
Այլ անուններ:	Հովհաննիսյան Զապել Մկրտչի
Անգլերեն:	Yesayan Zapel
Հայերեն:	Եսայան Զապել Մկրտչի
Ծննդյան տարեթիվը:	04.02.1878
Ծննդավայրը:	Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
Մահվան տարեթիվը:	1943
Մահվան վայրը:	Բաքու, Ադրբեջան
Համառոտ տվյալներ: Գրող, թարգմանիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1878թ. փետրվարի 4-ին Օսմանյան կայսրության Կոստանդնուպոլիս քաղաքում:

Մահացել է 1943թ. Խորհրդային Ադրբեջանի Բաքու քաղաքում:

Կրթություն

• 1892թ. ավարտել է Կոստանդնուպոլսի Սկյուտարի Սբ. Խաչ վարժարանը:
• 1895թ.՝ Սորբոնի համալսարանի փիլիսոփայության դասընթացի մասնակից:
• 1895թ.՝ Կոլեժ դը Ֆրանսի համալսարանի գրականության և փիլիսոփայության դասընթացների մասնակից:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1909թ. Կիլիկիայի հայերի ջարդից անմիջապես հետո Պոլսի Հայոց պատրիարքարանի հանձնախմբի կազմում մեկնել է դեպքերի վայրև ականատես եղել ոզբերգությանը:
• 1918թ. կազմակերպել է որբերի հավաքման, նրանց խնամքի ու տեղափոխման գործը:
• 1933թ. Երևանի պետական համալսարանի արտասահմանյան գրականության ամբիոնի դասախոս:
• Հայաստանի օգնության կոմիտեի Փարիզի մասնաճյուղի անդամ:
• Փարիզյան «Երևան» թերթի աշխատակից:

Նկարներ

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

  Եսայանի ֆրանսերեն գրվածքներից:

• 

  Ընտանեկան լուսանկար:

Զապել Եսայանի ձեռագրերն ու ձեռագործ իրերը

• 
• 

  Եսայանի մակագրությամբ «Աւերակներու մէջ» գիրքը:

• 
• 
• 

Այլ

• Եսայան Տիգրանի կինն է:
• 1957թ. Խորհրդային Միության զինվորական կոլեգիան, որ կայացրել էր Զապել Եսայանի մահավճիռը, հետմահու արդարացրեց նրան՝ ճանաչելով անմեղ:

Տեսանյութեր

• Զապել Եսայան. ուղերձներ, որ մնում են արդիական:
• Սկյուտարում՝ Զապել Եսայանի հետքերով:

Մատենագիտություն

• Եսայան Զ., Սկյուտարի վերջալույսներ, 1905թ.:
• Եսայան Զ., Կեղծ հանճարներ, 1905թ.:
• Եսայան Զ., Հլուները և ըմբոստները, 1906թ.:
• Եսայան Զ., Շնորքով մարդիկ, 1907թ.:
• Եսայան Զ., Ավերակներու մեջ, 1911թ.:
• Եսայան Զ., Անեծքը, 1911թ.:
• Եսայան Զ., Նոր հարսը, 1911թ.:
• Եսայան Զ., Վերջին բաժակը, 1916թ.:
• Եսայան Զ., Հոգիս աքսորյալ, 1919թ.:
• Եսայան Զ., Պրոմեթեոս ազատագրված, 1928թ.:
• Եսայան Զ., Կրակե շապիկը, 1934թ.:
• Եսայան Զ., Սիլիհտարի պարտեզները, 1935թ.:
• Եսայան Զ., Բարպա Խաչիկ, 1936թ.:

Ֆրանսերեն գրքերը հետմահու հրատարակված

• Essayan Z., Les jardins de Silidhar, Albin Michel. Année , 1994.
• Essayan Z., L'Univers lumineux de la littérature ,Catholicossat arménien de Cilicie. Année, 1988.
• Essayan Z., Fragments d'Arménie ,Michael J. ARLEN, Presses de la Cité. Année, 2007.
• Essayan Z., Dans les ruines - les massacres d'Adana, avril 1909, Phébus. Année, 2011.
• Essayan Z., Mon âme en exil, Parenthèses. Année, 2012.
• Essayan Z., L'agonie d'un peuple , témoignage traduit de l'arménien par Marc Nichanian., Classiques Garnier. Année, 2013.

Տե՛ս նաև

• Երևանի պետական համալսարան:
• Զապել Եսայանի անտիպ նամակները:
• Արտասահմանյան հաղորդումների բաժին, Զապել Եսայան:
• Զապել Եսայանի նամակը դստերը:
• Սևակ Արզումանյան, Զապել Եսայան (կյանքը և գործը), Երևան, 1965թ.:
• Հայ նոր գրականության պատմություն, հատոր 5, Երևան, 1979թ.:
• Գասպարյան Դ., Փակ դռների գաղտնիքը, Երևան, 1994թ.:
• Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005: