Աբեղյան Մանուկ Խաչատուրի

Աբեղյան Մանուկ Խաչատուրի
Абехян Манук Хачатурович
Անգլերեն:	Abeghyan Manuk
Հայերեն:	Աբեղյան Մանուկ Խաչատուրի
Ծննդյան տարեթիվը:	17.03.1865
Ծննդավայրը:	Աստապատ, Նախիջևան
Մահվան տարեթիվը:	25.09.1944
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Բանասեր, բանագետ, լեզվաբան, գրականագետ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1865թ. մարտի 17-ին Նախիջևանի Բաբեկի շրջանի Աստապատ գյուղում:

Մահացել է 1944թ. սեպտեմբերի 25-ին Խորհրդային Հայաստանի Երևան քաղաքում:

Կրթություն

• 1876-1885թթ. սովորել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում:
• 1893-1898թթ. սովորել է Ենայի, Լայպցիգի, Բեռլինի, Փարիզի համալսարաններում:

Աշխատանքային գործունեություն

• Եղել է Երևանի համալսարանի հիմնադիր դասախոսներից:
• 1886թ. գրառել է «Սասնա ծռեր» հերոսավեպի մոկաց նոր տարբերակը:
• 1889-1890թթ.՝ կատարել առաջին մասնագիտական հետազոտությունը:
• 1908թ.՝ հետագայում վեպի նորանոր գրառումների հիման վրա ստեղծել «Սասնա ծռերի» դասական տեսությունը:
• 1910թ. զբաղվել է հայ բանաստեղծության տաղաչափության հետագոտմամբ:
• 1923-1925թթ.՝ Երևանի պետական համալսարանի պատմագիտական ֆակուլտետի դեկան:
• 1939թ. Արամ Ղանալանյանի և Գևոգ Աբովի աշխատակցությամբ կազմել է «Սասունցի Դավիթ» էպոսի համահավաք բնագիրը:

Ձեռքբերումներ

• 1898թ.՝ փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր:
• 1926թ.՝ պրոֆեսոր:
• 1935թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր:
• 1935թ.՝ գիտության վաստակավոր գործիչ:
• 1943թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:

Այլ

• Մհեր Աբեղյանի և Սուրեն Աբեղյանի հայրն է:
• Աբեղյանի անունով են կոչվել ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի գրականության ինստիտուտը և Երևանի № 3 դպրոցը:
• Աբեղյանի անվան հետ է կապվում դասական հայագիտության նոր փուլի զարգացումը:
• Հայ նոր բանագիտության հիմնադիրն Է:
• Վերականգնել է հայ հին առասպելաբանության և ժողովրդական հավատալիքների ամբողջական համակարգը և հիմք դրել հայ առասպելաբանության գիտական նոր տեսությանը:
• Մելիք-Օհաևջանյաևի աշխատասիրությամբ իրագործել է «Աասնա ծռեր» հերոսավեպի պատումների գիտական հրատարակությունը:

Նկարներ

• 

  Մանուկ Աբեղյան:

• 

  Մանուկ Աբեղյան:

• 

  Աբեղյանի կիսանդրին:

• 

  Աբեղյանը համալսարանականների հետ:

Տեսանյութեր

• ՀԱՅ ՄԵԾԵՐ՝ Մանուկ Աբեղյան:

Մատենագիտություն

• Մանուկ Աբեղյան-երկեր մաս Ա:
• Մանուկ Աբեղյան-երկեր մաս Բ:
• Աբեղյան Մ., Հայ ժողովրդական հաւատալիքը:
• Աբեղյան Մ., Հայ ժողովրդական առասպելները Խորենացու Հայոց պատմութեան մէջ, 1899:
• Աբեղյան Մ., Հայ վիպական բանահյուսություն:
• Աբեղյան Մ., Հայոց լեզվի տաղաչափություն, 1933:
• Աբեղյան Մ., Գուսանական ժողովրդական տաղեր, 1940:
• Աբեղյան Մ., Աշխարհաբարի շարահյուսություն, 1912:
• Աբեղյան Մ., Հայոց լեզվի տեսություն, 1931:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005
• Հարությունյան Ս., Մանուկ Աբեղյան, Ե., 1970:
• Մանուկ Խաչատուրի Աբեղյան (կենսամատենագիտություն), Ե., 1963: