Դավիթ Ալավկա Որդի

Դավիթ Ալավկա Որդի
Давид Алавкаворди
Այլ անուններ:	Դավիթ Գանձակեցի
Անգլերեն:	David Alavkavordi
Հայերեն:	Դավիթ Ալավկա Որդի
Ծննդավայրը:	Գանձակ,
Մահվան տարեթիվը:	1130
Համառոտ տվյալներ: Իրավագետ, եկեղեցական գործիչ, վարդապետ:

Կենսագրություն

Ծնվել է Գանձակ:

Մահացել է 1130թ.:

Այլ

• Հիշատակել Կիրակոս Գանձակեցին՝ անվանելով «սուրբ լուսավորիչ Դավիթ վարդապետ»:
• Դավիթ Ալավկաորդու մասին գովեստով խոսել է Վարդան Արևելցին, նրան համարել «լծակից Հովհաննես Իմաստասերի»:
• Աղվանից կաթողիկոս նշանակելիս Հայոց կաթողիկոսը հաշվի է առել Դավիթ Ալավկաորդու կարծիքը, խորհրդակցել հետը:
• Հիշատակել է Մխիթար Այրի վանեցին և այլք:
• Եղել է ժամանակի բազմակողմանի զարգացած անձնավորություն, տիրապետել մի քանի լեզուների։
• Բացի առանձին աշխատություններից Դավիթ Ալավկա Որդուց մեզ են հասել 98 խրատական կանոններ՝ «Կանոնական օրինադրութիւն» խորագրով, որոնք հայտնի են 17 ընդօրինակություններով (15-ը՝ Մատենադարանում, մեկական՝ Վենետիկի Ս. Ղազարի և Վիեննայի մատենադարաններում), առաջին անգամ լույս է տեսել «Էջմիածին» ամսագրում (1952, № 9-12, 1953, № 1-3)՝ Ա. Աբրահամյանի աշխատասիրությամբ:
• «Կանոնական օրենսդրությունը» կազմված է նախաբանից և 97 հոդվածներից:
• Պարզաբանվել ու տրվել են եկեղեցական և աշխարհիկ կանոններ և օրենքներ:
• Դավթի Կանոնագիրքը հանդիսացել է հայ իրավաբանական մտքի զարգացման պայծառ ուղեցույց:
• Դրանով հայ հասարակայնությունը առաջնորդվել է վճիռներ կայացնելիս:
• 1961-ին Բելգիայում անգլերեն թարգմանությամբ հրատարակել է անգլիացի հայագետ Չ. Դաուսեթը:
• Երկն ունեցել է գործնական նշանակություն, հետապնդել մշակութալուսավորչական նպատակներ, բովանդակել խորհուրդներ կենցաղային, սեռական մաքրակեցության ու կյանքի, ծննդաբերության մասին:
• Մի շարք կանոններում խոսվում է պատժի ենթակա զանազան մեղքերի ու հանցանքների մասին:
• Կանոնների մի խումբ ուղղակի հրահանգներ են բարեպաշտական ծեսերի, տոների, ժամերգության, պահքի, մկրտության և այլնի վերաբերյալ:
• Արժեքավոր տեղեկություններ է հաղորդում ժամանակի բարքերի, կենցաղի, ժողովրդի բարոյական վիճակի և կյանքի մասին:
• Մխիթար Գոշն ու Սմբատ Գունդստաբլը իրենց դատաստանագրքերը գրելիս որոշ առումով օգտվել են Դավթի «Կանոնագրքից»:
• Չնայած «Կանոնագիրքը» ժամանակի պետական իշխանությունների կողմից պաշտոնապես հաստատված չէր, սակայն այն հայ համայնքներում ամենուր կիրառվում էր ինչպես եկեղեցականների, այնպես էլ համայնքի պաշտոնյաների կողմից, տարբեր բնույթի հարցեր կարգավորելու համար:
• Ալավակաորդու «Կանոնագիրքը» համաշխարհային իրավական մտքի գագաթներից մեկը հանդիսացավ, որից հետագայում օգտվեցին ոչ միայն Հայաստանում, այլև այլ երկրներում:
• Որոշ հետազոտողներ գտնում են, որ այն գրվել է Արքայություն անունով ոմն քահանայի խնդրանքով։

Մատենագիտություն

• Դավիթ Ա Ալավկաորդի, Կանոնական օրինադրութիւն, 1130:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Կոստանյան Կ., Դավիթ վարդապետ Ալավկա Որդի, ԱՀ, գիրք 14, 15, Թ., 1906, 1907:
• Նալթակյան Հ., Հայոց Ուտիք–Գարդման աշխարհը և Առանշահիկ իշխաններն ու թագավորները, Երևան 2013թ․։
• Ավագյան Ս., Հայ իրավաբաններ. VII-XXI դդ., Երևան, 2005:
• դավիդ Ալավկաորդի:
• [1]