Ֆանարջյան Բարդուղիմեոս Արտեմի

Ֆանարջյան Բարդուղիմեոս Արտեմի
Фанарджян Варфоломей Артемьевич
Անգլերեն:	Fanarjyan Barduximeos
Հայերեն:	Ֆանարջյան Բարդուղիմեոս Արտեմի
Ծննդյան տարեթիվը:	20.08.1898
Ծննդավայրը:	Ախալցխա, Վրաստան
Մահվան տարեթիվը:	09.04.1976
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: ՀԽՍՀ-ում ռենտգենաբանության և ուռուցքաբանության հիմնադիրը:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1898թ. օգոստոսի (սեպտեմբերի) 20-ին (01-ին) Վրաստանի Ախալցխա քաղաքում:

Կրթություն

• Նախնական կրթությունն ստացել է Աբասթումանում:
• 1917թ. ավարտել է Թիֆլիսի առևտրական ուսումնարանը:
• 1923թ. ընդունվել է Թիֆլիսի բժշկական համալսարանը:
• 1924թ. ավարտել է Բաքվի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1925թ.-ից աշխատել է Թիֆլիսի նախկին գերմանական հիվանդանոցի ռենտգենյան բաժանմունքում:
• 1925թ. ՀԽՍՀ ժողկոմխորհի կողմից մեկ տարով գործուղվել է Գերմանիա ռենտգենաբանության մեջ կատարելագործվելու:
• 1927թ.-ից որպես դասախոս աշխատել է ԵՊՀ բժշկական ֆակուլտետում:
• 1936թ.-ից՝ ԵԲԻ ռենտգենաբանության ամբիոնի վարիչ:
• 1941թ. նշանակվել է Մոսկվայի բժիշկների կատարելագործման ինստիտուտի ռենտգենաբանության ամբիոնի վարիչ:
• Հայրենական պատերազմի առաջին ամիսներին տեղափոխվել է Երևան, աշխատել որպես Երևանի բժշկական իսնտիտուտի տնօրենի տեղակալ և ամբիոնի վարիչ:
• 1946թ.-ից, միաժամանակ՝ ՀԽՍՀ առողջապահության նախարարության Ռենտգենաբանության և ուռուցքաբանության (1977թ.-ից՝ Ֆանարջյանի անվան) ԳՀԻ հիմնադիր-տնօրեն:
• 1956-1959թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ նախագահության կենսաբանության և բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար:
• 1960-1963թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ նախագահության բժշկական բաժանմունքի ակադեմիկոս- քարտուղար:
• Ֆանարջյանի նախաձեռնությամբ ՀԽՍՀ-ում կազմակերպվել է Հանրապետական ուռուցքաբանական դիսպանսերը:
• Ֆանարջյանի նախաձեռնությամբ կազմակերպվել է ՀԽՍՀ առողջապահության նախարարության ճառագայթակենսաբանության բաժանմունքը (1985թ.-ից՝ Բժշկական ճառագայթաբանության ինստիտուտ):
• «Էքսպերիմենտալ և կլինիկական բժշկական հանդեսի» խմբագիր:
• 1970թ.-ից՝ ՀԽՍՀ ռենտգենաբանների, ճառագայթաբանների և ուռուցքաբանների գիտական ընկերության նախագահ:

Ձեռքբերումներ

• 1936թ.՝ բժշկական գիտությունների դոկտոր:
• 1936թ.՝ պրոֆեսոր:
• 1956թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս:
• 1945թ.-ից՝ ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ:
• 1940թ.՝ ՀԽՍՀ գիտությունների վաստակավոր գործիչ:
• 1960թ.՝ ԽՍՀՄ ԲԳԱ թղթակից անդամ:
• 1971թ.-ից՝ ԽՍՀՄ ռենտգենաբանների, ճառագայթաբանների ընկերության նախագահության պատվավոր անդամ:
• Պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով և մի շարք մեդալներով:

Այլ

• Աշխատանքները վերաբերում են ստամոքսի, աղիքների, շնչառական և ոսկրային համակարգերի հիվանդությունների ռենտգենյան ախտորոշմանը, չարորակ ուռուցքների բուժման հարցերին:
• Բացահայտել է 12-մատնյա աղիքի կոճղեզի ձևի փոփոխությունների և պատերին տեղակայված խոցի խորշերի միջև եղած կապը («Ֆանարջյանի օրինաչափություն»):

Նկարներ

• 

Մատենագիտություն

• Фанарджян В.А., Рентгенодиагностика заболеваний органов грудной клетки, Е., 1957.
• Фанарджян В.А., Рентгенодиагностика заболеваний пищеварительного тракта, т. 1—2. Е, 1961—1964.
• Фанарджян В.А., Рентгенодиагностика, 2-ое изд., Е., 1977.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
• Соколов Ю.Н., Памяти Варфоломея Артемьевича Фанарджяна (к 80-летию со дня рождения), "Вестник рентгенологии и радиологии", 1978, № 6.
• ԲԱՐԴՈւՂԻՄԵՈՍ ՖԱՆԱՐՋՅԱՆ