Գրիգոր Օշականցի

Գրիգոր Օշականցի
Григор Ошаканци
Անգլերեն:	Grigor Oshakantsi
Հայերեն:	Գրիգոր Օշականցի
Ծննդյան տարեթիվը:	1757
Ծննդավայրը:	Օշական, Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	29.12.1799
Մահվան վայրը:	Կարին, Արևմտյան Հայաստան
Համառոտ տվյալներ: Բանաստեղծ, հնագետ, եկեղեցական գործիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1757թ. Հայաստանի Օշական գյուղում:

Կրթություն

• Սովորել է Էջմիածնի վանքում՝ Սիմեոն Երևանցու նոր բացած դպրոցում:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1795-1799թթ. շրջագայելով Արևմտյան Հայաստանում՝ ուսումնասիրել է հուշարձաններ, գրի առել արձանագրություններ:

Ձեռքբերումներ

• Ստացել է արքեպիսկոպոսության աստիճան:

Այլ

• Ճարտասանության մեջ Գրիգոր Օշականցին ցուցաբերում ա բացառիկ ձիրք և շնորհալիություն:
• Գրել է տաղեր և արձակ էջեր: Ուշագրավ են Անի քաղաքին նվիրված «Ողբ» և «Արձանագրութիւնք յիշատակաց» ոտանավորները:
• Գրիգոր Օշականցու ստեղծագործական ժառանգությունն ամբողջությամբ չի հասել մեզ, սակայն, բարեբախտաբար, նրա երգերը, զանազան ձեռագրերում ցրված լինելու հետ մեկտեղ, պահպանվել են նաև առանձին գրչագրերով: Մեզ ծանոթ են այդպիսի չորս ձեռագիր: Դրանցի երկուսը գտնվում է Երևանի Մատենադարանում (ձեռ. N 6682 և 7672), իսկ երկուսը՝ Վիեննայի մատենադարանում (ձեռ. N 884 և 885): Այս ձեռագրերի համար նախնական հիմք է հանդիսացել Գրիգոր Օշականցու ինքնագիր «Տաղարանը», որը մեզ չի հասել, և որը հեղինակը հրատարակության է պատրաստել Էջմիածնում՝ 1878թ.:
• Գրիգոր Օշականցուց մեզ հայտնի են շուրջ 20 բանաստեղծություններ, 23 ոտանավոր և 3 տեսիլ: Այս բոլորից անցյալում տպագրվել է միայն երկու երգ: Ն. Ակինյանի վկայությամբ Տրդատ Պալյանը հրատարակության է պատրաստել Գրիգոր Օշականցու «Տեսիլները», որոնց տպագրությունը, սակայն, չի իրականացվել:
• Իս ստեղծագործական երախայրիքը, երգերի առաջին գիրքը՝ «Տաղարանը», Գրիգոր Օշականցին նվիրում է իր հայրենի գավառում անմոռաց հիշատակ թողած Մեսրոպ Մաշտոցին՝ նշելով այն մեծ ու բարերար ազդեցությունը, որ թողել են նրա անունն ու գործը իր ստեղծագործական մտքի, իր կյանքի ու աշխատանքի վրա:
• Պահպանվել է Գրիգոր Օշականցու վարքը, որը գրել է XVIII դարի բանաստեղծ Հովհաննես Կարնեցին:
• Գրիգոր Օշականցին վախճանվել է Արևմտյան Հայաստանում իր շրջագայության ժամանակ: 1799թ. դեկտեմբերին, երբ նա Թիոմորա նահանգում ավարտում է իր գործերը և շտապում է Մուշ՝ Գլակա վանք ուխտի, որտեղից նա արդեն պիտի վերադառնար Էջմիածին, Հերթ գյուղում հիվանդանում է ժանտացավով և ստիպված կրկին վերադառնում է Կարին: Զգալով իր վիճակի անհուսալիությունը՝ Գրիգոր Օշականցին հրավիրում է իր մոտ բանաստեղծ և ուսուցիչ Հովհաննես Կարնեցուն, որի հետ մտերմացել էր Կարնո գավառում իր կատարած պտույտի ժամանակ, և խնդրում է նրան գրել իր կտակը: Վախճանվում է 42 տարեկան հասակում և թաղվում հենց այնտեղ՝ Կարինում՝ «ի կարգս գերեզմանին վարդապետաց»:

Մատենագիտություն

• Գրիգոր Օշականցի, Տեսիլքներ:
• Գրիգոր Օշականցի, Ողբ, բանաստեղծություն:
• Գրիգոր Օշականցի, Արձանագրութիւնք յիշատակաց, բանաստեղծություն:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Գրիգոր Օշականցու կյանքն ու ստեղծագործությունը: