Վահան Մամիկոնյան

Վահան Մամիկոնյան
Ваган Мамиконян
Անգլերեն:	Vahan Mamikonyan
Հայերեն:	Վահան Մամիկոնյան
Համառոտ տվյալներ: Հայոց սպարապետ, մարզպան:

Կենսագրություն

Ծնվել է 440-ական թթ.:

Աշխատանքային գործունեություն

• 481-484թթ.՝ Վահանանց պատերազմ:
  • 482թ.՝ Ակոռի ճակատամարտ:
  • 482թ.՝ Ներսեհապատի ճակատամարտ:
  • 482թ.՝ Ճարմանայի ճակատամարտ:
    • 484թ.՝ Նվարսակի հաշտության պայմանագիր:
• մոտ 487-505թթ.՝ Հայոց մարզպան:

Այլ

• Վահան Մամիկոնյանը Վարդան Մամիկոնյանի եղբոր՝ Ավարայրի ճակատամարտում զոհված Հմայակի և Ձվիկ իշխանուհու (Արծրունյաց տոհմից) ավագ որդին է, վարդ Մամիկոնյանի եղբայրը:
• 451թ.՝ Ավարայրի ճակատամարտից հետո նրան եղբայրների՝ Վասակի ու Արտաշեսի հետ պատանդ են վերցրել և տարել Պարսից արքունիք:
• 455թ.՝ Գուգարաց Աշուշա բդեշխն ազատել է նրանց և կրթել ու դաստիարակել է իր տանը:
• Հետագայում Վահանը հաստատվել է իր հայրական ոստանում, դարձել տոհմի նահապետը և, իր շուրջը հավաքելով հայրենասեր նախարարներին, նախապատրաստվել է ապստամբության պարսիկների դեմ:
• 484թ. ամռանը պարսից բանակը պարտվել է միջինասիական քոչվորական ցեղերին՝ հեփթաղներին. կռվում սպանվել է Պարսից Պերոզ արքան: Գահ է բարձրացել նրա եղբայր Վաղարշը: Արքունիքը համոզվել է, որ անհնար է բռնությամբ ճնշել հայոց ապստամբությունը և ընտրել է զիջումների ուղին:
• Հաստատվելով Հայոց մարզպան՝ ձեռնամուխ է եղել երկրի բարեկարգմանը: Նորոգել է Էջմիածնի Մայր տաճարը, աքսորից վերադարձրել Ղազար Փարպեցուն, որն էլ Վահան Մամիկոնյանի պատվերով ու հովանավորությամբ գրել է իր նշանավոր «Հայոց պատմություն» երկը:

Նկարներ

• 

  ասպազեն Վահան Մամիկոնյանը

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Ղազար Փարպեցի, Հայոց պատմություն, Թուղթ Վահան Մամիկոնյանին, Ե., 1982թ.: