Ենիկոլոպով Նիկոլայ Սերգեյի

Ենիկոլոպով Նիկոլայ Սերգեյի
Ениколопов Николай Сергеевич
Այլ անուններ:	Ենիկոլոպյան Նիկոլայ Սերգեյի
Անգլերեն:	Yenikolopov Nikolay
Հայերեն:	Ենիկոլոպով Նիկոլայ Սերգեյի
Ծննդյան տարեթիվը:	13.03.1924
Ծննդավայրը:	Ստեփանակերտ, ԼՂԻՄ
Մահվան տարեթիվը:	22.01.1993
Մահվան վայրը:	Հայդելբերգ, Գերմանիա
Համառոտ տվյալներ: Ֆիզիկոս:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1924թ. Մարտի 13-ին Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզի Ստեփանակերտ քաղաքում:

Կրթություն

• 1945թ. ավարտել է Երևանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1946-1981թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտի գիտաշխատող:
• 1953-1993թթ.՝ Մոսկվայի ֆիզիկատեխնիկական ինստիտուտի դասախոս:
• 1982թ.՝ Մոսկվայի ֆիզիկատեխնիկական ինստիտուտի բարձր ամրության պոլիմերային համակարգերի ֆիզիկայի ամբիոնի վարիչ:
• 1981-1993-թթ.՝ Սինթետիկ պոլիմերային նյութերի ինստիտուտի տնօրեն:
• 1968-1993թթ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ ընդհանուր և տեխնիկական քիմիայի բաժանմունքին կից բարձրամոլեկուլային միացությունների գծով գիտական խորհրդի նախագահ:
• 1972-1993թթ.՝ Ռուսաստանի գիտության և տեխնիկայի կոմիտեին կից ժողովրդական տնտեսության մեջ պոլիմերների օգտագործման գիտխորհրդի նախագահ:

Գյուտեր և հայտնագործություններ

• 1961թ.՝ աճող շղթայի և մակրոմոլեկուլի օղակների փոխազդեցության ընթացքում շղթայի կտրմամբ շղթայի փոխանցման տարրական ակտը:
• 1966թ.՝ պինդֆազային անիզոտրոպ պոլիմերման տեսությունը:
• 1966թ.՝ բարձր ճնշման և սահքի ձևախախտման պայմաններում օրգնական նյութերի պինդֆազային պոլիմերման օրինաչափությունը:
• 1967թ.՝ լցոնված պոլիմերային նյութերի ստացման ժամանակակից տեխնոլոգիայով բարձրակայուն և կառուցվածքային բարձրամոդուլային պոլիմերային նյութերի նոր դասը:
• 1981թ.՝ պինդ մարմինների առաձգական քայքայման, ճնշման տակ պոլիմերային դիէլեկտրիկների էլեկտրահաղորդիչ մասնիկներից էլեկտրոնների ներարկման խթանման երևույթը:

Ձեռքբերումներ

• 1960թ.՝ քիմիական գիտությունների դոկտոր:
• 1961թ.՝ պրոֆեսոր:
• 1966թ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամ:
• 1976թ.՝ ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս:
• 1966թ.՝ ԽՍՀՄ հայտնագործությունների և գյուտերի պետական կոմիտեի դիպլոմ:
• 1980թ., 1981թ.՝ Լենինյան շքանշան:
• 1984թ.՝ Խորհրդային Միության պատվավոր քիմիկոս:
• 1984թ.՝ Վ.Ա. Կարգինի անվան շքանշան:
• 1984թ.՝ Զինաթափման միջազգային ընկերության «Ոսկե գայլ» շքանշան:

Այլ

• Աշխատանքները վերաբերում են ածխաջրածինների օքսիդացման շղթայական և իոնային պոլիմերման ռեակցիաների կինետիկայի ու մեխանիզմի, մակրոմոլեկուլների առաջացման ու փոփոխման վրա ֆիզիկական տարբեր ազդակների ներգործության ուսումնասիրությանը։
• Նիկողայոս Ենիկոլոպյանը մշակել է այլասերված֊ ճյուղավորված պրոցեսների քանակական տեսության հիմունքները և հաստատել պարզագույն ածխաջրածինների օքսիդացման մեխանիզմը։
• 1961թ. հայտնաբերել է աճող շղթաների ակտիվ կենտրոնների և մակրոմոլեկուլների օղակների փոխազդեցությունից առաջացող շղթայի փոխանցման նոր ակտ՝ շղթայի կտրատումով, ինչի համար արժանացել է ԽՍՀՄ-ի հայտնագործությունների և գյուտերի պետական կոմիտեի դիպլոմի։
• Ստեղծել է պինդֆազային անիզոտրոպ պոլիմերման տեսությունը և հայտագործել (1966) բարձր ճնշման և սահքի ձևախախտման պայմաններում օրգանական նյութերի պինդֆազային պոլիմերման օրինաչափությունը:
• Մշակել է լցոնված պոլիմերային նյութերի ստացման ժամանակակից տեխնոլոգիա, որով հնարավոր է դարձել ստեղծել բարձրակայուն և կառուցվածքային բարձրամոդուլային պոլիմերային նյութերի նոր դաս:
• Պոլյար հետերոցիկլավոր մոնոմերների պոլիմերման դեպքում ցույց է տվել բարձրամոլեկուլային միացության մասնակցությունը պոլիմերման բոլոր տարրական ակտերում, իսկ պինդ ֆազում ընթացող պոլիմերման համար հայտնաբերել է սողքային մեխանիզմ։ Պոլիմերման վերաբերյալ Նիկողայոս Ենիկոլոպյանի ստեղծած տեսությունը հնարավորություն է տալիս որոշել ելային պոլիմերի մոլեկուլակշռային բաշխումը ըստ դեստրուկցիայի կինետիկայի։
• Հեղինակ 1300 գիտական աշխատության և մենագրության, 30 հայտնագործության և արտոնագրի։ Նիկողայոս Ենիկոլոպյանի աշխատանքները արտոնագրված են 10 երկրում, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ում, ԳՖՀ-ում, ճապոնիայում, Անգլիայում, Ֆրանսիայում, Իտալիայում։

Նկարներ

• 
• 
• 

Հրապարակումներ մամուլում

• Академик Ениколопов Николай Сергеевич. К 90-летию со дня рождения.

Տեսանյութեր

• Ակադեմիկոս Նիկոլայ Ենիկոլոպով:

Մատենագիտություն

• Ениколопов Н., Химия и технология полиформальдегида, Москва, 1968г.
• Ениколопов Н., Межцепной обмен в полимерах, Москва, 1975г.
• Ениколопов Н., Кинетика полимеризационных процессов, Москва, 1978г.
• Ениколопов Н., Сетчатые полимеры. Синтез, структура, свойства, Москва, 1979г.
• Ениколопов Н., Расчеты высокоэффективных полимеризационных процессов, Москва, 1980г.
• Ениколопов Н., Металлопорфирины, Москва, 1988г.

Տե՛ս նաև

• Николай Сергеевич Ениколопов, Москва, 1994г.
• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Армяне-народ созидатель чужих цивилизаций: 1000 известных армян в мировой истории/С.Ширинян.-Ер.: Авт. изд., 2014, стр.349.
• Саркисян А.Е., Армяне-военные ученые, конструкторы, производственники и испытатели XX века. Т. 3. - Ер.,2005, с.289-296.
• Саркисян С.Т., Энциклопедия Арцах-Карабаха. Спб., 2005. - 312 с.:
• Большая русская биографическая энциклопедия.
• Карабах и регион.
• Архивы Российской академии наук.
• Действительные члены Российской академии наук.