Վահրամ Րաբունի

Վահրամ Րաբունի
Ваграм Рабуни
Այլ անուններ:	Վահրամ Վարդապետ Սևլեռնցի
Անգլերեն:	Vahram Rabuny
Հայերեն:	Վահրամ Րաբունի
Համառոտ տվյալներ: Աստվածաբան, իմաստասեր, պետական գործիչ:

Կենսագրություն

Ապրել և ստեղծագործել է 13-րդ դարում՝ Կիլիկիայի զարգացման և հզորացման շրջանում:

Կրթություն

• Կրթվել և վարդապետի աստիճանի է հասել Սև լեռների դպրոցներից մեկում:

Աշխատանքային գործունեություն

• Գրել է Արիստոտելի «Կատեգորիաներ» (հրտ. «Լուծմունք» «Ստորոգութեանցն» Արիստոտէլի», 1967թ.), «Մեկնության մասին», Պորփյուրի «Ներածության», Դավիթ Անհաղթի մեկնության («Պորփյուրի ներածության վերլուծություն»), Գրիգոր Նյուսացու «Մարդու կազմության մասին», Դիոնիսիոս Արիոպագացու «Յաղագս երկնային քահանայապետութեանց» երկերի մեկնությունները (Մատենադարան, ձեռագիր համար 59, 631, 1683):
• Լևոն Գ թագավորի հանձնարարությամբ գրել է «Ոտանավոր պատմություն Ռուբէնեանց» պատմական երկը (հրտ. 1859թ.):
  • 0000-0000թթ.՝ իքս աշխատավայրում որպես 2իգրեկ:
• 0000-0000թթ.՝ զեթ աշխատավայրում որպես իգրեկ:

Այլ

• Պաշտպանել է Հայ առաքելական և Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցիների միավորման գաղափարը:
• Րաբունու անվան հետ է կապված 13-րդ դարում հայ իմաստասիրության մեջ Արիստոտելի և Դավիթ Անհաղթի տեսական ավնադույթների վերակենդանացումը:
• Ուշագրավ է Լևոն Գ-ի թագադրման կապակցությամբ արտասանած ընդարձակ ճառը («Արարատ», 1868թ., համար 7, 12, 1869թ., համար 1-5):
• Հեղինակ է նաև քարոզների և խրատների:
• Վահրամ Րաբունուն է վերագրվում նաև «Լուծմունք Սահմանաց գրոց Դաւիթ Անհաղթ փիլիսոփայի» և «Հարցմունք եւ պատասխանիք ի Գիրս Ծննդոց» աշխատությունները:
• Րաբունու կրոնաբնազանցական հայացքների հիմքում ընկած է միաստվածության և արարչագործության գաղափարը, ըստ որի՝ Աստված ոչնչից ստեղծել է ողջ տիեզերքը, կյանք պարգևել շնչավոր և անշունչ գոյացություններին:
  • Աստված մարդուն օժտել է ճանաչողական կարողություններով: Նա բանական քննությամբ՝ զգայություններով և բանականությամբ, ճանաչում է զգալի նյութական աշխարհը, իսկ հավատի տեսությամբ՝ աստվածային աշխարհը:
  • Իմաստասիրական-տրամաբանական բնությի հարցեր դիտարկելիս Վահրամ Րաբունին հետևել է Արիստոտելի և Դավիթ Անհաղթի տված լուծումներին: Նա ընդունում է ընդհանուրի եռակի կեցության բանաձևը, ըստ որի՝ ընդհանուրը գորյություն ունի Աստծո գիտության մեջ՝ իբրև արարվելիք իրերի աննյութական նախատիպ, իրերի մեջ՝ իբրև դրանց հատկություն, և մարդկային բանականության մեջ՝ իբրև ընդհանուր հասկացություն:
  • Մարդաբանական հայացքների հիմքում մարդու անձնիշխանության մասին քրիստոնեության գաղափարն է: Արարածներից միայն մարդն է,որ օժտված է կամքի ազատությամբ, բարու և չարի միջև ընտրություն կատարելու հնարավորությամբ: Րաբունին տարբերակում է երկու կարգի թագավորություն՝ աստվածային և մարդկային: Աստված գերագույն թագավորն է, որի խնամքի տակ է գտնվում նաև մարդկային թագավորությունը:
  • Րաբունու հայացքները մեծապես ազդել են հետագա դարերի հայ աստվածբանների ու իմաստասերների, հատկապես Հովհան Որոտնեցու և Գրիգոր Տաթևացու աշխարհայացքի ձևավորման վրա:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ: