Շահազիզ Սմբատ Տեր-Սիմոնի

Շահազիզ Սմբատ Տեր-Սիմոնի
Фамилия Имя Отчество
Այլ անուններ:	Շահազիզյանց, Շահազիզյան
Անգլերեն:	Surname Name
Հայերեն:	Շահազիզ Սմբատ Տեր-Սիմոնի
Ծննդյան տարեթիվը:	05.09.1840
Ծննդավայրը:	Աշտարակ, Հայաստան
Մահվան տարեթիվը:	00.00.0000
Մահվան վայրը:	Մոսկվա, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ: Բանաստեղծ, մանկավարժ, հրապարակախոս:

Կենսագրություն

Ծնվել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում:

Մահացել է 0000թ. ամիս -ին Երկրի անվանում, քաղաքի կամ գյուղի անվանում:

Կրթություն

• 1860թ. ավարտել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանը:
• Ավարտել է Լազարյան ճեմարանին կից լիցեյը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1873-1897թթ.՝ Լազարյան ճեմարանի ուսուցիչ:
• 1861թ.-ից աշխատակցել է «Հյուսիսափայլ» ամսագրին:

Ձեռքբերումներ

• 1867թ.՝ արևելյան լեզուների գիտությունների թեկնածու:

Այլ

• Ե. Հ. Շահազիզի հորեղբայրը:
• 1860թ. Մոսկվայում լույս է տեսել Շահազիզի «Ազատութեան ժամեր» գրաբար և աշխարհաբար բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն:
• «Լևոնի վիշտը» ժողովածուն ամփոփում է համանուն պոեմը (հեղինակն անվանել է «ժամանակակից վէպք») և բանաստեղծություններ, որոնցում բողոքում է սոցիալական ճնշման («Ազգային վիճակ»), բռնակալության դեմ («Բռնավոր սուլթան»), ձոներգում Զեյթունի հերոսամարտը («Եզվիտներ և Զեյթուն»), գովերգում հայրենի բնաշխարհը, հայրենիքը («Գիշեր»):
• Շահազիզի բանաստեղծություններից առավել հայտնին «Երազն» է, որը վերածվել է երգի: Շահազիզի գրական-մանկավարժական գործունեության 30-ամյակի (1892) առթիվ արտասանած ճառերը, հոդվածներն ու նրա յոթ բանաստեղծությունը հրատարակվել են «Յոբելեանի տարեդարձ» (1893) ժողովածուում, որից ստացած գումարով Շահազիզը ստեղծել է «Աբովյան-Նազարյան» հիմնադրամը: 1898-99-ին Մոսկվայում կազմակերպել և գլխավորել է համիդյան կոտորածներից որբացած հայ երեխաների խնամքի ու կրթության գործը: Շահազիզի գրական ժառանգության մեջ նշանակալի տեղ ունի հրապարակախոսությունը: Շահազիզը կարևորել է աշխարհաբարը («Հրապարակախօս ձայն», 1881), քննադատել ուսուցման և դաստիարակության հին համակարգը («Ամառնային նամակներ», 1897), դատապարտել ռուս, իշխանությունների հայահալած քաղաքականությունը, բռնակալությունը («Յիշողութիւններ Վարդանանց տօնի առիթով», 1901), եվրոպական և թուրքական քաղաքականությունը («Մի քանի խօսք իմ ընթերցողներին», 1903):
• Թաղված է հայոց գերեզմանատանը:

Նկարներ

• 

  նկարի նկարագրության տեքստ

Տեսանյութեր

• Տեսանյութի նկարագրության տեքստ:

Հրապարակումներ մամուլում

• Մամուլի նյութի նկարագրության տեքստ:

Մատենագիտություն

• Շահազիզ Ս., Ազատութեան ժամեր, բանաստեղծությունների ժողովածու, Մոսկվա, 1860:
• Շահազիզ Ս., Լևոնի վիշտը, ժողովածու, 1865:
• Շահազիզ Ս., Բանաստեղծություններ, Երևան, 1980:
• Շահազիզ Ս., Չափածո երկեր (Լիակտ. ժողովախու), Երևան, 1993:

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ, Երևան, Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Ճաղարյան-Ֆրիկ, 2007:
• Շահազիզ Ե., Սմբատ Շահազիզի կենսագրությունը, Երևան, 1944:
• Մանուկյան Ա., Սմբատ Շահազիզ, Երևան, 1959:
• Հովասափյան Հ., Սմբատ Շահազիզ, Երևան, 1960:
• ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Շահազիզ Սմբատ:
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45: