Հարությունյան Միքայել Արտեմի

Հարությունյան Միքայել Արտեմի
Арутюнян Микаел Артемович
Անգլերեն:	Harutyunyan Miqayel
Հայերեն:	Հարությունյան Միքայել Արտեմի
Ծննդյան տարեթիվը:	27.10.1918
Ծննդավայրը:	Շուշի, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը:	24.11.1987
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1918թ. հոկտեմբերի 27-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Շուշի քաղաքում:

Մահացել է 1987թ. նոյեմբերի 24-ին Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք Երևանում:

Կրթություն

• 1941թ. ավարտել է ԵՊՀ-ն:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1942-1944թթ. եղել է Լեռնային Ղարաբաղի գրողների միության պատասխանատու քարտուղարը:
• 1944-1946թթ.՝ գրական աշխատող «Սովետական Ղարաբաղ» օրաթերթում:
• 1946-1950թթ.՝ գրական աշխատող Լենինականի (այժմ՝ Գյումրի) «Բանվոր» թերթում:
• 1970-1971թթ.՝ գիտքարտուղար ՀԽՍՀ մամուլի պետական կոմիտեի գրապալատում:
• 1951-1970թթ.՝ «Հայաստանի» հրատարակության գիտխմբագիր:
• 1972-1983թթ.՝ Հայկական հանրագիտարանի խմբագրության գիտխմբագիր:

Այլ

• Ա. Մ. Հարությունյանի հայրը:
• Հեղինակ է քնարախոհական բանաստեղծությունների:
• Գրել է պիեսներ, նաև՝ մանուկների համար:
• Անդրկովկասի թատրոնները բեմադրել են նրա «Երկու հանդիպում» և «Ժամանակի ստուգում» պիեսները։

Մատենագիտություն

• Հարությունյան Մ. Ա., Լեռնաղբյուր, Երևան, 1956:
• Հարությունյան Մ. Ա., До сих пор, Երևան, 1990:

Երկեր

• Հարությունյան Մ. Ա., Լենին պապին և փոքրիկ Օլգան, Երևան, Հայպետհրատ, 1940։
• Հարությունյան Մ. Ա., Ալեկոծված հույզեր, Ստեփանակերտ, 1942։
• Հարությունյան Մ. Ա., Հարսնաքար, Երևան, Հայպետհրատ, 1946։
• Հարությունյան Մ. Ա., Գարնանային, բանաստեղծություններ, Երևան, Հայպետհրատ, 1948։
• Հարությունյան Մ. Ա., Մեր գետը, Երևան, Հայպետհրատ, 1951։
• Հարությունյան Մ. Ա., Տարաս Պոլեշչուկ, պոեմ, Երևան, Հայպետհրատ, 1954։
• Հարությունյան Մ. Ա., Լեռնաղբյուր, բանաստեղծություններ, Երևան, Հայպետհրատ, 1954։
• Հարությունյան Մ. Ա., Արմեն, պոեմ, Երևան, Հայպետհրատ, 1956։
• Հարությունյան Մ. Ա., Պատիվ, բանաստեղծություններ և պոեմներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1958։
• Հարությունյան Մ. Ա., Գնացք, բանաստեղծություններ և պոեմներ, Երևան, Հայպետհրատ, 1959։
• Հարությունյան Մ. Ա., Պիեսների ժողովածու, գիրք հինգերորդ (գրքում տեղ է գտել նաև Մ. Հարությունյանի «Ժամանակի ստուգում» պիեսը), Երևան, Հայպետհրատ, 1959:
• Հարությունյան Մ. Ա., Պիոներական էստրադա։ Նյութեր պիոներ–դպրոցականների ինքնագործ խմբակների համար (գրքում գործեր ունի նաև Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետուսմանկհրատ, 1959։
• Հարությունյան Մ. Ա., Սովետահայ գրականության ընտիր էջեր։ Պոեզիա (գրքում տեղ են գտել Մ. Հարությունյանի մի քանի բանաստեղծություններ), Երևան, Հայպետհրատ, 1960:
• Հարությունյան Մ. Ա., Փունջ։ Սովետահայ մանկական գրականության (ժողովածուում գործեր ունի նաև Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961։
• Հարությունյան Մ. Ա., Մի անգամ անտառում, Երևան, Հայպետհրատ, 1962։
• Հարությունյան Մ. Ա., Օրեր և խոհեր (բանաստեղծություններ, լեգենդներ, բալլադներ և քառյակներ), Երևան, Հայպետհրատ, 1963։
• Հարությունյան Մ. Ա., Կորստից հետո, պոեմ, Երևան, «Հայաստան», 1965։
• Հարությունյան Մ. Ա., Ոսկեվազիկ, մանկական բանաստեղծություններ, Երևան, «Հայաստան», 1967։
• Հարությունյան Մ. Ա., Ղարաբաղյան նվագներ, բանաստեղծություններ, Երևան, «Հայաստան», 1968։
• Հարությունյան Մ. Ա., «Ավրորայի» որդին, Երևան, «Հայաստան», 1969։
• Հարությունյան Մ. Ա., Զանգակներ, ժողովածուում գործեր ունի նաև Մ. Հարությունյանը, Երևան, «Հայաստան», 1974:
• Հարությունյան Մ. Ա., Հավատամք, Ե., «Սովետական գրող», 1977։
• Հարությունյան Մ. Ա., Վաղը դպրոց ենք գնալու (ժողովածուում գործեր ունի նաև Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Լույս», 1962։
• Հարությունյան Մ. Ա., Մինչև այստեղ, բանաստեղծություններ, պոեմ, «Սովետական գրող», 1985։
• Հարությունյան Մ. Ա., Քայլիր, տեսնեմ, խոսիր, լսեմ, բանաստեղծություններ, Երևան, «Արևիկ», 1988:
• Հարությունյան Մ. Ա., Արցախն իմ սրտում, բանաստեղծություններ, Երևան, Նաիրի, 1994:

Թարգմանություններ

• Արևին ընդառաջ։ Ուկրաինական մանկական գրողների ստեղծագործությունների ժողովածու (մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1951։
• Ուկրաինական քնար։ Բանաստեղծություններ (մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1954։
• Ալեքսանդր Պուշկին, Երկեր 5 հատորով, հատ. 1, Բանաստեղծություններ (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1954։
• Վլադիմիր Մայակովսկի, Հատընտիր (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1955։
• Անտոն Չայուպի, Բանաստեղծություններ (թարգմանության հեղինակակից Վահագն Կարենց), Երևան, Հայպետհրատ, 1956։
• Յան Ռայնիս, Ընտիր երկեր (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1957։
• ՍՍՀՄ ժողովուրդների գրականություն։ Հատընտիր (մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետուսմանկհրատ, 1958:
• Ռուդաքի, ժողովածու (մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1958։
• Ասիայի և Աֆրիկայի բանաստեղծները (ժողովածուի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1958։
• Մուսա Ջալիլ, Ջիմ, պոեմ, Երևան, Հայպետհրատ, 1960։
• Սովետական Ուզբեկստանի բանաստեղծները (ժողովածուի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1961։

Վլադիմիր Մայակովսկի, Հատընտիր (մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Ե., Հայպետհրատ, 1963, 123 էջ, տպ. 5.000։ Ընտիր էջեր ռուս սովետական պոեզիայի։ Ժողովածու (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Ե., Հայպետհրատ, 1963, 543 էջ, տպ. 3.000։ Միխայիլ Լերմոնտով, Երկերի ժողովածու 3 հատորով, հատոր 1 (գրքի մեջ մտնող բանաստեղծությունների մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Ե., *«Հայաստան», 1965։

• Չեխ և սլովակ բանաստեղծներ (ժողովածուի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Հայաստան», 1966։
• Ծաղկած կեռասենի (բանաստեղծություններ, որոնց մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Հայաստան», 1969։
• Գիտես երկիրն այս (բանաստեղծությունների ժողովածու, որի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Հայաստան», 1970։
• Սրտի ձայն։ Վրաց բանաստեղծները Հայաստանին և հայերին (ժողովածուի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան—Թբիլիսի, *«Հայաստան»—«Սաբճոթա Սաքարթվելո», 1970:
• Պուշկին Ալեքսանդր, Լիրիկա (գրքի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Հայաստան», 1974։
• Ոսկե դարպասներ։ Ուկրաինական քնարերգություն (մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը) , Երևան, «Սովետական գրող», 1977։
• Եղբայրական ձայներ։ Սովետական նշանավոր գրողների ստեղծագործությունների ժողովածու (մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Լույս», 1978։
• Հավերժություն։ Ռուս բանաստեղծները Հայաստանին (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել Է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Սովետական գրող», 1978:
• Իմ Դաղստան։ Բանաստեղծություններ, արձակ էջեր (գրքի մեջ մտնող գործերի մր մասը թարգմանել Է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Սովետական գրող», 1980, 328 էջ, տպ. 5.000։
• Պավլո Տիչինա, Բանաստեղծություններ (մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Սովետական գրող», 1980։
• Ռուս դասականների գրադարան։ Միխայիլ Լերմոնտով, Ընտիր երկեր (գրքի մեջ մտնող գործերի մի մասը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, «Սովետական գրող», 1982:
• Վրացական պոեզիա (ժողովածուի մեջ մտնող Արշիլ Երկրորդի «Վրաստանի թուրքերը» բանաստեղծությունը թարգմանել է Մ. Հարությունյանը), Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչության, 1983։

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
• Բանասիրության հանրագիտարան: