Իոսիֆյան Անդրանիկ Ղևոնդի

Իոսիֆյան Անդրանիկ Ղևոնդի
Иосифян Андраник Гевондович
Անգլերեն:	Iosifyan Andronik
Հայերեն:	Իոսիֆյան Անդրանիկ Ղևոնդի
Ծննդյան տարեթիվը:	08(21).07.1905
Ծննդավայրը:	Ծմակահող, Ղարաբաղ
Մահվան տարեթիվը:	13.04.1993
Մահվան վայրը:	Մոսկվա, Ռուսաստան
Համառոտ տվյալներ: Ճարտարագետ-էլեկտրատեխնիկ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1905թ. հուլիսի 8(21)-ին Ղարաբաղի (այժմ՝ ԼՂՀ Մարտակերտի շրջանում) Ծմակահող գյուղում:

Մահացել է 1993թ. ապրիլի 13-ին Ռուսաստանի Մոսկվա քաղաքում:

Կրթություն

• 19302. ավարտել է Բաքվի պոլիտեխնիկական ինստիտուտը:

Աշխատանքային գործունեություն

• 1943-1975թթ.՝ իր նախաձեռնությամբ կազմակերպված էլեկտրամեխանիկայի ՀամԳՀԻ տնօրեն (1996-ից՝ Անդրանիկ Իոսիֆյանի աևվան):
• 1975թ.-ից՝ գիտական ղեկավար:
• 1950-1955թթ., 1971-1975թթ., 1981-1986թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ փոխնախագահ:
• 1982-1986թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ հատուկ ԿԲ տնօրեն:
• 1980-1989թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԽ պատգմավոր:

Ձեռքբերումներ

• 1941թ.՝ Տեխնիկական գիտությունների դոկտոր:
• 1941թ.՝ պրոֆեսոր:
• 1950թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ անդամ:
• 1946թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ:
• 1962թ.՝ ՀԽՍՀ գիտության և տեխնիկայի վաստակավոր գործիչ:
• 1965թ.՝ Ուկրաինայի գիտության և տեխնիկայի վաստակավոր գործիչ:
• Լենինի շքանշան (4):
• Աշխատանքային Կարմիր դրոշի (2) շքանշան:
• 1970թ.՝ Լենինյան մրցանակի դափնեկիր:
• 1950թ., 1979թ.՝ ԽՍՀՄ պետական մրցանակների դափնեկիր:
• 1961թ.՝ Սոցիալական աշխատանքի հերոս:

Այլ

• Աշխատանքները վերաբերում են էլեկտրամեխանիկայի տեսական և կիրառարական հարցերին:
• 1931-1934թթ. մշակել է փոփոխական հոսանքի կոլեկտորավոր գեներատորի համաժամանակյա կառավարման համակցված տեսությունը, ստեղծել անհպումային սելսին:
• 1940-1945թթ. հրատարակել է էլեկտրամեքենայական ուժեղացուցիչի (ամպլիդին) և ուժային համաժամ հետևող համակարգերի ընղհանուր տեսության վերաբերյալ աշխատանքների շարք:
• Մասնակցել է «Կոսմոս» մակնիշի արբանյակների, տիեզերական առաջին էլեկտրատեխնիկական լաբորատորիաների՝ «Կոսմոս-14» և «Կոսմոս-23» ստեղծմանը, մշակել Н-1 և Р-7 կրող հրթիռների փոփոխական հոսանքով սնման համակարգերը:
• Իոսիֆյանը «Մետեոր», «Մետեոր-պրիրոդա», «Ինտերկոսմոս-Բուլղարիա-1300» օդերևութաբանական արբանյակների գլխավոր կոնստրուկտորն էր:
• Նրա նախաձեռնությամբ էլեկտրատեխնիկական ՀամԳՀԻ բաժանմունքներ են ստեղծվել Սանկտ Պետերբուրգում, Տոմսկում, Երևանում և այլուր:
• Ուսումնասիրելով Մաքսվելի, Ֆարադեյի և Պլանկի գաղափարները՝ Իոսիֆյանն առաջարկեց էլեկտրադինամիկայի դիֆերենցիալ հավասարումների նոր համակարգ, որը փաստորեն լրացնում էր Մաքսվելի հիմնական հավասարումները: Ֆիզիկոս տեսաբանները սա համարեցին հանդգնություն և խիստ քննադատեցին:
• Երևանի մաթեմատիկական մեքենաների ԳՀԻ հիմնադիրներից է:
• Կյանքի վերջում Իոսիֆյանն արդեն 34 գյուտի հեղինակ էր՝ բոլորն էլ իրականացրած և աշխատող:
• Ըստ Իոսիֆյանի՝ Իմաստությունը ապագայի համար անհանգստությունն է: Իմաստունը նա է, ով կառուցում է գյուղն ափին և մտածում, որ մի օր ջրհեղեղ է լինելու:

Նկարներ

• 

Տեսանյութեր

• ԱՆԴՐԱՆԻԿ ԻՈՍԻՖՅԱՆ:
• Ակադեմիկոս Իոսիֆյան:
• Andranik Iosifyan, Part 1:
• Andranik Iosifyan, Part 2:
• Andranik Iosifyan, Part 3:

Հրապարակումներ մամուլում

• Վախճանվել է տեխնիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Անդրանիկ Իոսիֆյանը:
• Ամառային գիտական դպրոց ակադեմիկոս Իոսիֆյանի ծննդավայրում:

Մատենագիտություն

• Вопросы электропахоты, Е., 1952;

Вопросы электромеханики, М., 1975; Вопросы электромаг- нитодинамики и гравитации (Сборник), М., 1990.

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
• Алексеевский В. В., Арешян Г. Л., Андраник Гевондович Иосифян (к 70-летию.
• «Տեղեկագիր ՀՍՍՀ ԳԱ տեխ. գիտ.», հ. 28, 1975:
• Իոսիֆյան Անդրոնիկ Ղևոնդի (1905-1993):
• Հեղինակի Ազգանուն Ա. Հ.,Հոդվածի վերնագիր, Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2005, թիվ 2, էջ 41-45: