6701
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Ալիխանյան Իսահակ Սիմոնի | name-am-aliases = | name-ru = Алиханян Исаак Симонович | name-ru-aliase...»:
{{Person
| name-am = Ալիխանյան Իսահակ Սիմոնի
| name-am-aliases =
| name-ru = Алиханян Исаак Симонович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Alikhanyan Isahak
| name-fr =
| image = Алиханян Исаак Семенович 1.png
| birth-date = 07.02.1876
| birth-place = Դուշեթ, Վրաստան
| death-date = 14.03.1946
| death-place = Թբիլիսի, Վրաստան
| description = Դերասան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1876թ. փետրվարի 7(19)-ին Վրաստանի Դուշեթ քաղաքում:
Մահացել է 1946թ. մարտի 14-ին Վրաստանի մայրաքաղաք Թբիլիսիում:
==Կրթություն==
*1896թ. ավարտել է Ներսիսյան դպրոցը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1897-1909թթ.՝ Բաքվի, Նոր Նախիջևանի հայկական թատրոնների դերասան:
*1910թ.-ից՝ Թիֆլիսի հայկական թատրոնի դերասան:
===Դերեր===
*Իշխան Մըշկին, Ֆ.Դոստոևսկու «Ապուշը», 1903:
*Օսվալդ, Հենրիկ Իբսենի «Ուրվականներ»:
*Ֆյոդոր արքա, Ա.Կ.Տոլստոյի «Ֆյոդոր Իոհանովիչ արքան»:
*Առնոլդ, Գ.Հաուպտմանի «Միքայել Կրամեր»:
*Չարսկի, Ս.Պշիբըշևսկու «Երջանկություն»:
*Յուստուս, Ֆուլդայի «Հիմարը»:
*Ռոբերտ, Գ.Հաուպտմանի «Հիվանդ մարդիկ»:
*Սատին, Աբեղա, Սեյրան, Պետրոնիուս, «Յո երթաս»:
*Նաղաշ, Դ.Դեմիրճյանի «Դատաստան»:
*Աբեղա, Լ.Շանթի «Հին աստվածներ»:
*Հայնրիխ, Գ.Հաուպտմանի «Ջրասույզ զանգ», 1922:
*Համլետ, Ու.Շեքսպիրի «Համլետ»:
*Աղաբեկով, Ա.Լունաչարսկու «Հրձիգներ»:
*Բերսենև, Բ.Լավրենյովի «Բեկում»:
*Բաբա, Ս.Բաղդասարյան «Արյունոտ անապատ»:
*Մարտինով, «Դատավճիռ»:
*Յարովոյ, Կ.Տրենյովի «Լյուբով Յարովայա»:
*Բեռնացկի, «Ֆոսֆորային շող»:
*Պլատոն Կրեչետ, Ա.Կորնեյչուկի «Պլատոն Կրեչետ»:
*Արսեն, Ս.Շանշիաշվիլիու«Արսեն», 1937:
*Պրինչիվալե, Մ.Մետերլինկ «Մոննա Վաննա», 1943:
==Ձեռքբերումներ==
*1923թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
*1941թ.՝ ՎԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
==Այլ==
*Ս.Ի. Ալիխանյանի հայրն է:
*Ներսիսյան դպրոցն ավարտելուն պես ընդունվել է Գրիգոր Ավետյանի ղեկավարած խումբ: Այդ, հետագայում և ուրիշ խմբերի հետ, երիտասարդ դերասանը շրջել է Անդրկովկասի և Հյուսիսային Կովկասի հայաշատ քաղաքներում: Նրա խաղընկերներն են եղել Սիրանույշը, Աբելյանը, Թրյանցը, Պետրոսյանը և ուրիշներ:
*1902-1903թթ. հյուրախաղերով հանդես է եկել Բաքվում, 1906-1907թթ.` Դոնի Ռոստովում, 1912թ.` Մոսկվայում:
*Եղել է հայ թատրոնի «դժգոհներից» մեկը, ում չի գոհացրել ազգային թատրոնի և հայ դերասանի վիճակը` բարոյական և նյութական զրկանքները, հեռանկարի անորոշությունը և այլն:
*1921թ. Հայաստանի Առաջին պետթատրոնում (այժմ՝ Սունդուկյանի անվան թատրոն) բեմադրել է թատրոնի առաջին ներկայացումը՝ Սունդուկյանի «Պեպոն»:
*Բեմադրել է շուրջ 25 ներկայացում:
*Իսահակ Ալիխանյանի դերասանական փորձի և ոճի խտացումը Աբեղայի (Շանթի «Հին աստվածներ») անձնավորումն է, որը հատուկ տեղ ունի հայ բեմարվեստի պատմության մեջ:
*Թաղված է Թբլիսիի Խոջիվանքի գերեզմանատանը:
*Նրա անունն է կրում փողոց Հավլաբարում (Թբիլիսի):
=Նկարներ=
<gallery>
Alikhanyan Isahak 01.jpg
Alikhanyan Isahak 02.jpg
Alikhanyan Isahak 03.jpg|Պեպոյի դերը (Գ.Սունդուկյանի «Պեպո»), 1922, Մայր թատրոնի առաջին Պեպոն
Alikhanyan Isahak 04.jpg|Աբեղայի դերը (Լ.Շանթի «Հին աստվածներ»)
Исаак АЛИХАНЯН.jpg|Ալիխանյանի գերեզմանը Խոջավանքում
</gallery>
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Հայ Սովետական Թատրոնի Պատմություն, 1967:
*Աբաջյան Գ., Իսահակ Ալիխանյան, Ե., 1967:
*Հայրապետյան Ա., Իսահակ Ալիխանյան։ Մամուլի և հուշագրերի գնահատմամբ, Երևան, Հայկական թատերական ընկերություն, 1958:
*Դեմիրճյան Դ., Հուշեր և խոհեր հայ դրամատուրգիայի և թատրոնի մասին, Երկերի ժողովածու, VI հատոր, 1958:
*Իսահակ Ալիխանյանի գործունեության քսանհինգամյակին նվիրված ալբոմ, Թիֆլիս, 1923:
*Քալանթար Լ., Արվեստի մայրուղիներում:
*Աբաջյան Գ., Իսահակ Ալիխանյան, 1978:
*[http://www.armeniaculture.am/am/Encyclopedia_hay_mshakuyti_hanragitaran_alikhanyan_isahak Ալիխանյան Իսահակ, ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*[http://www.avproduction.am/?ln=am&page=person&id=839 Ալիխանյան Իսահակ, AV Production:]
[[Category:Դերասաններ]] [[Category:Բեմադրիչներ]]
| name-am = Ալիխանյան Իսահակ Սիմոնի
| name-am-aliases =
| name-ru = Алиханян Исаак Симонович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Alikhanyan Isahak
| name-fr =
| image = Алиханян Исаак Семенович 1.png
| birth-date = 07.02.1876
| birth-place = Դուշեթ, Վրաստան
| death-date = 14.03.1946
| death-place = Թբիլիսի, Վրաստան
| description = Դերասան:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1876թ. փետրվարի 7(19)-ին Վրաստանի Դուշեթ քաղաքում:
Մահացել է 1946թ. մարտի 14-ին Վրաստանի մայրաքաղաք Թբիլիսիում:
==Կրթություն==
*1896թ. ավարտել է Ներսիսյան դպրոցը:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*1897-1909թթ.՝ Բաքվի, Նոր Նախիջևանի հայկական թատրոնների դերասան:
*1910թ.-ից՝ Թիֆլիսի հայկական թատրոնի դերասան:
===Դերեր===
*Իշխան Մըշկին, Ֆ.Դոստոևսկու «Ապուշը», 1903:
*Օսվալդ, Հենրիկ Իբսենի «Ուրվականներ»:
*Ֆյոդոր արքա, Ա.Կ.Տոլստոյի «Ֆյոդոր Իոհանովիչ արքան»:
*Առնոլդ, Գ.Հաուպտմանի «Միքայել Կրամեր»:
*Չարսկի, Ս.Պշիբըշևսկու «Երջանկություն»:
*Յուստուս, Ֆուլդայի «Հիմարը»:
*Ռոբերտ, Գ.Հաուպտմանի «Հիվանդ մարդիկ»:
*Սատին, Աբեղա, Սեյրան, Պետրոնիուս, «Յո երթաս»:
*Նաղաշ, Դ.Դեմիրճյանի «Դատաստան»:
*Աբեղա, Լ.Շանթի «Հին աստվածներ»:
*Հայնրիխ, Գ.Հաուպտմանի «Ջրասույզ զանգ», 1922:
*Համլետ, Ու.Շեքսպիրի «Համլետ»:
*Աղաբեկով, Ա.Լունաչարսկու «Հրձիգներ»:
*Բերսենև, Բ.Լավրենյովի «Բեկում»:
*Բաբա, Ս.Բաղդասարյան «Արյունոտ անապատ»:
*Մարտինով, «Դատավճիռ»:
*Յարովոյ, Կ.Տրենյովի «Լյուբով Յարովայա»:
*Բեռնացկի, «Ֆոսֆորային շող»:
*Պլատոն Կրեչետ, Ա.Կորնեյչուկի «Պլատոն Կրեչետ»:
*Արսեն, Ս.Շանշիաշվիլիու«Արսեն», 1937:
*Պրինչիվալե, Մ.Մետերլինկ «Մոննա Վաննա», 1943:
==Ձեռքբերումներ==
*1923թ.՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
*1941թ.՝ ՎԽՍՀ ժողովրդական արտիստ:
==Այլ==
*Ս.Ի. Ալիխանյանի հայրն է:
*Ներսիսյան դպրոցն ավարտելուն պես ընդունվել է Գրիգոր Ավետյանի ղեկավարած խումբ: Այդ, հետագայում և ուրիշ խմբերի հետ, երիտասարդ դերասանը շրջել է Անդրկովկասի և Հյուսիսային Կովկասի հայաշատ քաղաքներում: Նրա խաղընկերներն են եղել Սիրանույշը, Աբելյանը, Թրյանցը, Պետրոսյանը և ուրիշներ:
*1902-1903թթ. հյուրախաղերով հանդես է եկել Բաքվում, 1906-1907թթ.` Դոնի Ռոստովում, 1912թ.` Մոսկվայում:
*Եղել է հայ թատրոնի «դժգոհներից» մեկը, ում չի գոհացրել ազգային թատրոնի և հայ դերասանի վիճակը` բարոյական և նյութական զրկանքները, հեռանկարի անորոշությունը և այլն:
*1921թ. Հայաստանի Առաջին պետթատրոնում (այժմ՝ Սունդուկյանի անվան թատրոն) բեմադրել է թատրոնի առաջին ներկայացումը՝ Սունդուկյանի «Պեպոն»:
*Բեմադրել է շուրջ 25 ներկայացում:
*Իսահակ Ալիխանյանի դերասանական փորձի և ոճի խտացումը Աբեղայի (Շանթի «Հին աստվածներ») անձնավորումն է, որը հատուկ տեղ ունի հայ բեմարվեստի պատմության մեջ:
*Թաղված է Թբլիսիի Խոջիվանքի գերեզմանատանը:
*Նրա անունն է կրում փողոց Հավլաբարում (Թբիլիսի):
=Նկարներ=
<gallery>
Alikhanyan Isahak 01.jpg
Alikhanyan Isahak 02.jpg
Alikhanyan Isahak 03.jpg|Պեպոյի դերը (Գ.Սունդուկյանի «Պեպո»), 1922, Մայր թատրոնի առաջին Պեպոն
Alikhanyan Isahak 04.jpg|Աբեղայի դերը (Լ.Շանթի «Հին աստվածներ»)
Исаак АЛИХАНЯН.jpg|Ալիխանյանի գերեզմանը Խոջավանքում
</gallery>
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Հայ Սովետական Թատրոնի Պատմություն, 1967:
*Աբաջյան Գ., Իսահակ Ալիխանյան, Ե., 1967:
*Հայրապետյան Ա., Իսահակ Ալիխանյան։ Մամուլի և հուշագրերի գնահատմամբ, Երևան, Հայկական թատերական ընկերություն, 1958:
*Դեմիրճյան Դ., Հուշեր և խոհեր հայ դրամատուրգիայի և թատրոնի մասին, Երկերի ժողովածու, VI հատոր, 1958:
*Իսահակ Ալիխանյանի գործունեության քսանհինգամյակին նվիրված ալբոմ, Թիֆլիս, 1923:
*Քալանթար Լ., Արվեստի մայրուղիներում:
*Աբաջյան Գ., Իսահակ Ալիխանյան, 1978:
*[http://www.armeniaculture.am/am/Encyclopedia_hay_mshakuyti_hanragitaran_alikhanyan_isahak Ալիխանյան Իսահակ, ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*[http://www.avproduction.am/?ln=am&page=person&id=839 Ալիխանյան Իսահակ, AV Production:]
[[Category:Դերասաններ]] [[Category:Բեմադրիչներ]]